یکی از مشکلات مربوط به فک و دندان که برخی از افراد با آن روبرو هستند، عقب بودن فک بالا نام دارد. این عارضه باعث می‌شود استخوان فک بالا طول کمتری نسبت به فک پاینی داشته و عقب تر از آن قرار بگیرد. این موضوع باعث می‌شود چهره فرد حالت غیرنرمالی داشته باشد و مشکلات زیادی را به دنبال خواهد داشت.
ما در این مطلب در مورد این مشکل و روش‌های درمان آن با شما صحبت می‌کنیم. همراهمان باشید!
عقب بودن فک بالا به چه دلیل ایجاد می‌شود؟
عقب رفتگی فک بالا نوعی عارضه کراس بایت دندان به شمار می‌رود که در آن، هر دو فک به یک اندازه رشد نکرده‌اند و فک بالا رشد کمتری داشته است. این مشکل در اکثر مواقع به دلایل ژنتیکی و وراثت به وجود می‌آید، اما در موارد نادر، وارد شدن ضربه به فک بالا هم می‌تواند عامل ایجاد آن باشد.
علاوه بر این موارد، گاهی اوقات ممکن است استفاده بیش از حد از شیشه شیر و پستانک یا مکیدن انگش ت در کودکی هم به عقب بودن فک بالا منجر شود.
عقب رفتگی فک بالا چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
بدون شک اولین تاثیر منفی این عارضه برای افراد، اختلال در زیبایی آن‌هاست. این مشکل باعث برهم خوردن تناسب چهره افراد می‌شود و اعتماد به نفس آن‌ها را به شدت کاهش می‌دهد؛ به همین دلیل می‌تواند تاثیرات منفی زیادی روی روح و روان آن‌ها داشته باشد و مانع از رشد و پیشرفت در کار و تحصیل شود.
سایر عوارضی که ابتلای افراد به عقب رفتگی فک بالا به دنبال دارد، شامل موارد زیر هستند:
- مشکل در تکلم و ادای درست واژگان
- اختلال در تنفس
- خر و پف کردن در زمان خواب
- مشکل در جوییدن غذا و بلعیدن آن
- احساس درد در گردن و مفاصل گیجگاهی
- پوسیدگی دندان‌ها و شکستن آن‌ها
نحوه تشخیص عقب بودن فک بالا
برخی از افراد مشکل عقب رفتگی فک بالا را با جلو بودن فک پایین اشتباه می‌گیرند؛ یعنی تصور می‌کنند فک بالا در جای درستی قرار گرفته و این فک پایین است که جلوتر از حالت عادی قرار دارد. اما این تصور کاملا غلط بوده و نیاز به بررسی و تشخیص درست توسط پزشک دارد.
پزشکان متخصص با بررسی وضعیت کلی فک و دندان بیمار، می‌توانند تشخیص دهند که کدام یک از دو فک بالا و پایین از موقعیت معمولی و نرمال خود خارج شده و به تناسب آن، بهترین روش درمانی را برای رفع این مشکل در پیش می‌گیرند.
با این اوصاف، انتخاب پزشک متخصص برای تشخیص و درمان این مشکلات، ضروری خواهد بود.
روش‌های درمان عقب رفتگی فک بالا
همانطور که برای درمان جلو زدگی یا همان اورجت دندان از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود، درمان عقب بودن فک بالا هم به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. پزشک متخصص بعد از معاینه بیمار و بررسی شرایط کلی او، بهترین روش را برای درمان این این مشکل پیشنهاد می‌دهد.
در اینجا مهمترین روش‌های درمان این عارضه را به شما معرفی می‌کنیم.
درمان کوچک بودن فک بالا با ارتودنسی
بهترین روش برای درمان عقب رفتگی فک بالا بدون جراحی، روش ارتودنسی است. البته این روش معمولا برای کودکان و نوجوانان تجویز خواهد شد. برای درمان کوچک بودن فک بالا با ارتودنسی، از دستگاه‌های متحرکی که مخصوص این کار هستند استفاده خواهد شد.
این دستگاه‌ها فک بالا را به سمت جلو هدایت می‌کنند تا در موقعیت مناسب قرار بگیرد. بعد از اینکه مشکل عقب بودن فک بالا و مال اکلوژن دو فک حل شد، با بریس و سیم‌های مخصوص، دندان‌ها هم مرتب می‌شوند.
درمان عقب بودن فک بالا بدون جراحی با فیس ماسک
روش دیگری که برای درمان این مشکل بدون نیاز به جراحی تجویز می‌شود، استفاده از فیس ماسک است. این وسیله برای کودکان ۱۱ تا ۱۲ سال توصیه خواهد شد که فک آن‌ها هنوز به طور کامل رشد نکرده است.
فیس ماسک باید حداقل ۱۴ ساعت در روز روی صورت قرار بگیرد تا رشد فک بالا را به سمت جلو سوق دهد. به عبارت دقیقتر، این وسیله روی فک بالا قرار می‌گیرد و مثل یک تکیه گاه برای کش ارتودنسی عمل می‌کند؛ یعنی فیس ماسک و کش به کمک هم، فک بالا را به سمت جلو هدایت خواهند کرد.
درمان عقب بودن فک بالا با جراحی
اگر پزشک تشخیص دهد که روش‌های قبلی نمی‌توانند این عارضه را درمان کنند، درمان عقب بودن فک بالا با جراحی را پیشنهاد می‌دهد. این نوع درمان معمولا زمانی که رشد فک بالا کامل شده و بیمار از سن بلوغ رد شده باشد، تجویز خواهد شد.
در این شرایط، با جراحی استخوان فک بالا آن را به سمت جلو هدایت می‌کنند. بعد از انجام عمل جراحی و قرارگیری هر دو فک در موقعیت درست، ممکن است به ارتودنسی برای مرتب کردن دندان‌ها نیاز باشد.
درمان های خانگی عقب بودن فک بالا
عارضه عقب رفتگی فک بالا یک عارضه جدی و خطرناک است که می‌تواند سلامت جسمی و روحی افراد را به هم بزند. این مشکل به راحتی اکلوژن دندان را از بین برده و باعث ایجاد مال اکلوژن خواهد شد؛ پس تشخیص و درمان آن فقط توسط یک پزشک حاذق انجام می‌گیرد.
با این اوصاف، اصلا چیزی به اسم درمان های خانگی عقب بودن فک بالا وجود ندارد و به هیچ عنوان نباید گول تبلیغاتی که چنین روش‌هایی را پیشنهاد می‌کنند، بخورید. چه بسا با این کار ممکن است وضعیت فک و دندان خود را بدتر کنید.
سن مناسب برای درمان عقب رفتگی فک بالا
استخوان فک در کودکان هنوز در حال رشد بوده و استحکام چندانی ندارد؛ از همین رو راحت‌تر می‌توان رشد فک بالا را به سمت جلو تحریک کرد. در این شرایط، روش‌های غیرجراحی بهترین نتیجه را به دنبال دارند.
در واقع باید گفت هرچه سن بیمار بهتر باشد، درمان عقب رفتگی فک بالا با سرعت بیشتری انجام می‌شود و کم هزینه‌تر خواهد بود؛ اما در سنین بالاتر فقط باید فک را جراحی کرد. معمولا سنین ۷ تا ۱۲ سالگی بهترین زمان برای رفع این مشکل به شمار می‌رود.
با این اوصاف، اگر کودک شما با چنین مشکلی مواجه شده، هرچه سریعتر برای تشخیص عقب بودن فک بالا و شروع درمان او، به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
هزینه درمان عقب رفتگی فک بالا
هزینه درمان این عارضه به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ برای مثال عوامل زیر بیشترین تاثیر را روی هزینه‌های درمان خواهند داشت:
- سن بیمار
- شدت مشکل
- روش‌های درمان
- کلینیک انتخابی شما و امکانات آن
- پزشک متخصص
به این ترتیب شما می‌توانید با مراجعه به یک پزشک متخصص و مشورت با او، بهترین روش را برای درمان این مشکل متناسب با شرایط خود یا فرزندتان پیدا کرده و از هزینه‌های دقیق آن از جمله هزینه ارتودنسی، هم مطلع شوید.
