ارتودنسی نامرئی که گاهی‌اوقات به آن ارتودنسی شفاف یا ارتودنسی بدون سیم هم می‌گویند، به عنوان یک روش نوین در درمان ناهنجاریهای دندانی توانسته است توجه بسیاری از بیماران و متخصصان را به خود جلب کند.
برخلاف براکت‌های فلزی سنتی که ظاهرشان ممکن است برای بعضی از افراد قابل قبول نباشد، ارتودنسی شفاف به سختی به چشم می‌آیند و به همین دلیل می‌توانند راحتی بیشتری را برای فرد به ارمغان بیاورند.
در این مقاله، درباره انواع ارتودنسی دندان نامرئی صحبت می‌کنیم. همچنین در مورد مزایا و معایب این روش توضیح می‌دهیم و به شما می‌گوییم که آیا کاندیدای مناسبی برای ارتودنسی بدون سیم هستید یا خیر؛ با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
ارتودنسی نامرئی چیست؟
ارتودنسی نامرئی به ابزار یا روش تخصصی اطلاق می‌شود که سعی می‌کند بدون آنکه روی دندان‌ها به راحتی قابل مشاهده باشند، ناهنجاریهای آن‌ها را اصلاح کند. این نوع ارتودنسی یکی از زیرمجموعه های ارتودنسی متحرک محسوب می‌شود که با ابزار الاینر شفاف (اینویزیلاین) انجام میگیرد.
الاینر شفاف یکی از محبوب‌ترین و مدرن‌ترین روش‌های ارتودنسی است. این روش شامل الاینرهای پلاستیکی مقاومی است که به طور خاص برای هر بیمار طراحی می‌شوند و به تدریج دندان‌ها را به موقعیت صحیح هدایت می‌کنند.
الاینر شفاف ارتودنسی ممکن است کاملا نامرئی نباشد. با این حال، به خوبی روی دندان‌ها قرار میگیرد و در مقایسه با ارتودنسی سنتی بسیار کمتر جلب توجه می‌کند.
از الاینر شفاف میتوان برای رفع مشکلات مختلف از جمله فشردگی بیش از حد دندان‌ها یا فاصله زیاد بین آن‌ها و بعضی از مشکلات خفیف تا متوسط بایت استفاده کرد.
بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که الاینر شفاف احتمالا برای بعضی از مشکلات در مقایسه با سایر روش‌ها موثرتر است. برای مثال، می‌تواند برای تنظیم قوس‌های دندانی مفید باشد. با این حال، ممکن است برای رفع مشکلات شدید بایت توصیه نشود.
۲ نوع ارتودنسی که با ارتودنسی نامرئی اشتباه گرفته می‌شوند
معمولا وقتی از ارتودنسی نامرئی صحبت به میان می‌آید، منظور الاینر شفاف است. با این حال، گاهی‌اوقات ممکن است ارتودنسی سرامیکی و ارتودنسی لینگوال هم جزء آن طبقه‌بندی شود. در ادامه با این ۲ نوع ارتودنسی بیشتر آشنا می‌شوید.
۱. ارتودنسی سرامیکی
به نقل از «healthline»، براکت‌های سرامیکی مشابه براکت‌های فلزی هستند، اما از مواد شفاف یا همرنگ دندان ساخته شده‌اند که این امر به کمتر دیده شدن آن‌ها کمک می‌کند.
براکت‌های سرامیکی روی دندان‌ها نصب می‌شوند و به کمک سیم‌های فلزی یا شفاف به تنظیم و هدایت دندان‌ها می‌پردازند. آن‌ها بدون اینکه روی زیبایی ظاهری فرد تاثیر زیادی داشته باشند، ناهنجاریهای دندانی را اصلاح می‌کنند.
از معایب براکت‌های سرامیکی میتوان به هزینه بالاتر و دوام کمتر در مقایسه با ارتودنسی سنتی اشاره کرد. به‌علاوه، این براکت‌ها ممکن است با گذشت زمان به دلیل مصرف غذاها و نوشیدنی‌های رنگی مثل چای و قهوه تغییر رنگ دهند و ظاهر ناخوشایندی پیدا کنند.
۲. ارتودنسی لینگوال
به نقل از «healthline»، در ارتودنسی لینگوال، براکت‌ها به جای سطح بیرونی دندان‌ها در قسمت داخلی آن‌ها نصب می‌شوند. بنابراین از بیرون قابل مشاهده نیستند و به همین دلیل ممکن است یک نوع ارتودنسی نامرئی در نظر گرفته شوند.
از آنجا که بریس لینگوال به طور کامل از دید مخفی است، به زیبایی ظاهری فرد آسیب نمی‌زند. با این حال، معمولا به تنظیمات دقیق‌تر و نظارت بیشتری نیاز دارد.
این نوع ارتودنسی ممکن است باعث تحریک زبان شود یا روی نحوه صحبت کردن تاثیر بگذارد. علاوه بر این، به دلیل قرار گرفتن در پشت دندان، تمیز کردن آن دشوارتر است.
مراحل و مدت زمان ارتودنسی بدون سیم
بسته به دستور متخصص ارتودنسی، شما باید ۲۰ تا ۲۲ ساعت در روز از الاینر شفاف استفاده کنید. مدت زمان درمان به نوع و شدت مشکل شما بستگی دارد. با این حال، معمولا ۱۰ تا ۲۴ ماه طول می‌کشد تا به نتیجه مطلوب برسید.
اگر به عنوان یک بزرگسال در دوران کودکی از بریس استفاده کرده‌اید و دندان‌های شما با گذشت زمان کمی جابه‌جا شده‌اند، ممکن است به حدود ۱۰ هفته استفاده از الاینر شفاف نیاز داشته باشید.
مراحل انجام ارتودنسی بدون سیم با استفاده از الاینر شفاف شامل چند مرحله کلیدی است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
۱. مشاوره با متخصص ارتودنسی
ملاقات با متخصص ارتودنسی اولین قدم برای شروع فرآیند درمان است. در این جلسه، دندانپزشک وضعیت دندان‌ها و فک‌های شما را بررسی می‌کند و روش‌های مختلف درمان را توضیح می‌دهد. همچنین به شما می‌گوید که آیا کاندیدای مناسبی برای ارتودنسی نامرئی محسوب می‌شوید یا خیر.
۲. تهیه مدلهای دیجیتال و طراحی الاینرها
در صورت تایید ارتودنسی نامرئی، دندان‌های شما با استفاده از تکنولوژی دیجیتال مدل‌سازی می‌شوند و این مدل‌ها برای طراحی دقیق الاینرها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نرم‌افزارهای پیشرفته به طراحی الاینرهای شفاف بر اساس مدلهای دیجیتال کمک می‌کنند. همچنین می‌توانند حرکات دندان را برای برطرف شدن ناهنجاری‌ها نشان دهند. با این کار تعداد الاینرهای مورد نیاز مشخص می‌شود. هر الاینر برای یک مرحله خاص از درمان طراحی شده و سپس به دقت ساخته می‌شود.
۳. ساخت و تحویل الاینرها
الاینرها که از جنس پلاستیک شفاف و مقاوم هستند به طور دقیق و سفارشی ساخته می‌شوند تا نیازهای شما را برآورده کنند.
پس از دریافت الاینرها، متخصص ارتودنسی نحوه استفاده و نگهداری از آن‌ها را به شما آموزش می‌دهد. همچنین ممکن است برای استفاده از هر الاینر زمان خاصی را توصیه کند.
۴. پیگیری درمان
معمولا هر الاینر برای یک تا ۲ هفته استفاده شده و سپس طبق دستور متخصص ارتودنسی با الاینر بعدی جایگزین می‌شود.
شما باید برای پیگیری روند درمان و بررسی وضعیت دندان‌های خود به طور منظم به مطب مراجعه کنید. این ملاقات‌های منظم به دندانپزشک کمک می‌کند از درست بودن روند درمان مطمئن شود و تغییرات لازم را اعمال کند.
۵. حفظ نتایج
پس از تکمیل تمام مراحل درمان و انتقال دندان‌ها به موقعیت صحیح، دندانپزشک توقف استفاده از الاینر شفاف را اعلام می‌کند. بعد از آن، برای حفظ نتیجه و جلوگیری از برگشت دندان‌ها به موقعیت قبلی باید از نگهدارنده (ریتینر) استفاده کنید.
ارتودنسی شفاف برای چه افرادی مناسب است؟
الاینرهای شفاف برای افراد زیر گزینه مناسبی محسوب می‌شوند:
- افراد مبتلا به مشکلات خفیف تا متوسط
- کسانی که به دلایل اجتماعی، شغلی و… نمی‌خواهند براکت فلزی روی دندان‌هایشان دیده شود
- کسانی که به دقت از دستورالعمل‌ها پیروی می‌کنند و در طول روز به مدت زمان توصیه شده در مورد استفاده از الاینرها پایبند هستند
- افرادی که دائمی بودن ارتودنسیهای ثابت باعث آزار آن‌ها می‌شود
ارتودنسی نامرئی برای چه افرادی مناسب نیست؟
تصمیم‌گیری در مورد انتخاب ارتودنسی نامرئی موضوعی است که با همکاری بیمار و متخصص ارتودنسی انجام می‌شود. با این حال، این روش معمولا برای افراد زیر مناسب نیست:
- افراد مبتلا به ناهنجاریهای شدید دندان و فک
- کسانی که به دلیل ساختار دندان‌ها یا فک خود به تغییرات زیادی نیاز دارند
- کسانی که نمی‌توانند به طور منظم از الاینرها استفاده کنند یا استفاده از آن را فراموش می‌کنند
- کودکان کم‌سن و سال
مزایای ارتودنسی شفاف
ارتودنسی شفاف مزایای متعددی دارد که آن را به یک گزینه محبوب برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی تبدیل کرده است. این مزایا عبارتند از:
- عامل زیبایی‌شناختی: یکی از مهم‌ترین مزایای الاینرهای شفاف این است که بسیار کمتر از سیم‌ها و براکت‌های سنتی به چشم می‌آیند. این ویژگی برای کسانی که به ظاهر خود اهمیت می‌دهند، جذاب است.
- قابلیت جابه‌جایی: الاینرها قابل جابه‌جایی هستند؛ به این معنی که در صورت نیاز (برای مثال، هنگام غذا خوردن، مسواک زدن و…) می‌توانید آن‌ها را از دهان خود خارج کنید.
- سهولت در تمیز کردن دندان: با برداشتن الاینر می‌توانید به راحتی دندان‌های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. در یک مطالعه مشاهده شد که این ویژگی می‌تواند میزان باکتری‌های نهفته در اطراف دندان‌ها و لثه‌ها را کاهش دهد.
- کاهش درد و ناراحتی: ارتودنسی ثابت ممکن است باعث تحریک بافت داخل دهان شود. الاینرهای شفاف از پلاستیک نرم ساخته می‌شوند و معمولا راحت‌تر هستند.
- عدم محدودیت غذایی: برخلاف براکت‌های فلزی که محدودیت‌های غذایی زیادی دارند (از جمله اجتناب از مصرف غذاهای سفت و چسبناک)، در حین استفاده از ارتودنسی دندان نامرئی می‌توانید هر چیزی بخورید. چون الاینرها را هنگام غذا خوردن از دهان خارج می‌کنید.
- نیاز کمتر به ویزیت‌های مکرر: در ارتودنسی شفاف معمولا در مقایسه با ارتودنسی سنتی به ویزیت‌های کمتری نیاز است. چون تنظیمات عمدتا با تغییر الاینرها انجام می‌شود. این ویژگی برای کسانی که زندگی پرمشغله دارند، مناسب است.
معایب ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی شفاف علیرغم مزایای فراوان دارای معایب و محدودیت‌هایی هم هست که باید از آن‌ها آگاه باشید. در ادامه به بعضی از مهم‌ترین معایب ارتودنسی نامرئی این روش اشاره می‌کنیم:
- محدودیت در درمان مشکلات پیچیده: همان‌طور که گفته شد، این روش درمانی برای ناهنجاریهای خفیف تا متوسط مناسب است و نمی‌تواند مشکلات شدید را برطرف کند.
- نیاز به تعهد بالا: شما باید حداقل ۲۰ ساعت در روز از الاینر شفاف ارتودنسی استفاده کنید. اگر فراموشکار هستید یا فکر می‌کنید وسوسه می‌شوید از الاینرها برای مدت زمان کمتری استفاده کنید، بهتر است به سراغ این روش نروید.
- بالا بودن هزینه ارتودنسی: ارتودنسی شفاف معمولا در مقایسه با ارتودنسی سنتی، گران‌تر است. این امر ممکن است افراد با بودجه کم را از انتخاب این روش منصرف کند.
- گم شدن الاینرها یا آسیب دیدن آن‌ها: از آنجا که ارتودنسی شفاف قابل جابه‌جایی است، احتمال گم شدن یا آسیب دیدن آن وجود دارد. این موضوع می‌تواند به افزایش هزینه‌ها و طولانی‌تر شدن دوره درمان منجر شود.
سوالات متداول
در این بخش به چند سوال رایج در مورد ارتودنسی نامرئی پاسخ می‌دهیم تا به درک بهتر این روش کمک کنیم.
۱. قیمت ارتودنسی نامرئی چقدر است؟
بسته به عواملی مانند نوع و شدت ناهنجاری، وجود ناهنجاری در یک یا هر دو فک، کشور سازنده بریس یا الاینر شفاف ارتودنسی، تعداد پلاک‌های لازم (در صورت درمان با الاینر) و… این هزینه از حدود ۲۰ میلیون تومان شروع می‌شود و تا ۸۰ میلیون تومان یا حتی بالاتر هم می‌رسد.
۲. ارتودنسی نامرئی برای چه دندان هایی مناسب است و چه مشکلاتی را برطرف می‌کند؟
اکثرا منظور از این عبارت الاینرهای شفاف است که تنها برای ناهنجاریهای خفیف تا متوسط کاربرد دارند. اما مدلهای ثابت سرامیکی و لینگوال برای مشکلات پیچیدهتر هم مناسب هستند.
۳. معایب ارتودنسی نامرئی چیست؟
اثر گزاری در ناهنجاری های خفیف، نیاز به تعهد بیمار در استفاده مدام، احتمال گم شدن الاینر شفاف ارتودنسی از معایب ارتودنسی نامرئی هستند.
۴. مدت زمان ارتودنسی نامرئی چقدر است؟
این موضوع به نوع و شدت ناهنجاری بیمار بستگی دارد. به طور میانگین، در عرض یک سال میتوان نتیجه استفاده از این ارتودنسی را دید.
۵. آیا درمان با ارتودنسی شفاف بازگشت دارد؟
اگر درمان به درستی طراحی شود و بیمار هم همکاریهای لازم را داشته باشد، خیر.
۶. آیا این روش درمانی درد دارد؟
اصولا تمام روش‌های ارتودنسی در روزهای ابتدایی حساسیت‌ها و ناراحتی‌هایی را ایجاد می‌کنند که به سرعت تسکین می‌یابند.
۷. بهترین سن برای ارتودنسی بدون سیم چیست؟
الاینرهای شفاف محدودیت سنی ندارند (هر چند الاینرها به دلیل نیاز به مسئولیت‌پذیری بیشتر برای بزرگسالان مناسب‌ترند).
اگر مشکل پیچیده‌ای ندارید و برای مرتب کردن دندان‌های خود به دنبال یک راهکار زیبا و کم‌دردسر می‌گردید، می‌توانید در مورد ارتودنسی نامرئی فکر کنید.
با این حال، به یاد داشته باشید که ارتودنسی شفاف مانند هر روش درمانی دیگری محدودیت‌ها و معایبی دارد که بهتر است آن‌ها را پیش از تصمیم‌گیری نهایی با مشورت با متخصص ارتودنسی بررسی کنید.
اگر به دنبال یک متخصص مجرب برای ارتودنسی بدون سیم هستید و می‌خواهید از خدمات باکیفیت و به‌روز بهره‌مند شوید، به مطب دکتر علیرضا خدیوی، متخصص ارتودنسی میرداماد، شرق و مرکز تهران مراجعه کنید.
