اوربایت دندان را می‌توانیم یکی از دلایل مراجعه به دندان‌پزشکی بدانیم که حتما باید برای درمان آن اقدام شود. اوربایت دندان در واقع یک نوع از ناهنجاری فکی بوده که در آن دندان‌ها و فک، در جای مناسب خود قرار نگرفته‌اند. امروزه روش‌های مختلفی برای درمان اوربایت دندان وجود دارد که افراد درگیر با این عارضه، حتما باید از این طریق، اقدامات لازم را انجام دهند. در ادامه به صورت کامل به بررسی اور بایت و همچنین روند درمان آن می‌پردازیم.
اوربایت دندان چیست
در حالت عادی، دندان‌ها فک بالا و پایین باید روی یکدیگر قرار بگیرند؛ بدون اینکه همپوشانی بیش از حدی داشته باشند و با فشار مضاعفی به یکدیگر وارد کنند. در این حالت شما یک خط لبخند یک دست و جذاب خواهید داشت. برخی از افراد ممکن است دچار اوربایت دندان شوند. اوربایت دندان درواقع یک همپوشانی بین دندان‌های بالا و پایین است. به صورت طبیعی، مقداری همپوشانی بین دندان‌های بالا و پایین وجود دارد؛ اما به هیچ عنوان این مقدار نباید بیش از حد معمول شود.
در صورتی که در زمان بسته شدن دهان، دندان‌های بالایی روبه روی دندان‌های پایینی قرارگرفته و آنها را پوشش دهند، شاهد اوربایت دندانی خواهیم بود. چنانچه همپوشانی دندان بیشتر از ۲ یا ۳ میلی‌متر باشد، اوربایت مضاعف خوانده شده و به عنوان یک ناهنجاری دندانی شناخته میشود که باید سریعا برای درمان آن اقدام کنید.
انواع اوربایت دندان
با توجه به مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، می‌توانیم اوربایت دندان را در چند دسته مختلف قرار داده و سپس آنها را موردبررسی قرار دهیم. از این رو در این بخش قصد داریم تا با انواع اوربایت دندان بیشتر آشنا شویم. اصلی‌ترین دسته‌های اور بایت به شرح زیر هستند.
اوربایت اسکلتی
این نوع از اوربایت به صورت مستقیم به استخوان فک مربوط میشود. در چنین حالتی فک پایین به مراتب کوچک‌تر از فک بالا بوده و هیچ‌گونه انطباقی در بین آنها وجود ندارد. این امر باعث میشود تا ردیف دندان‌های قرارگرفته در فک بالا، جلوتر از دندان‌های فک پایین قرار بگیرند و در زمان بسته شدن دهان، فک‌ها پایین‌تر آیند. در برخی از مواقع برای درمان اوربایت اسکلتی در بزرگ‌سالان، باید از طریق جراحی اقدام شود تا بتوان به نتیجه مطلوبی در این زمینه، دست پیدا کرد. رشد نامنظم فک را می‌توانیم اصلی‌ترین عامل در بروز این نوع از اوربایت بدانیم.
اوربایت دندانی
اوربایت دندانی به موقعیتی گفته میشود که علت ناهمراستایی دندان‌های فک بالا و پایین، خود دندان‌ها باشند. در این حالت فک‌ها در موقعیت مناسبی قرار گرفته و انطباق خوبی دارند اما موقعیت قرارگیری دندان‌ها باعث شده تا فک پایین تا حدی به عقب رانده شود. کمبود فضای دهان برای رشد دندان‌ها، از دست دادن برخی از دندان‌های عقبی و یا عادات بد دهانی را می‌توان از دلایل بروز اوربایت دندانی دانست. در اغلب مواقع با ارتودنسی ثابت یا متحرک به موقع، بسته به شدت اوربایت می‌توان به درمان این عارضه پرداخت و نتیجه مطلوبی از آن دریافت کرد.
اوربایت برخوردی
شدیدترین شکل این ناهنجاری را می‌توانیم در اوربایت برخوردی مشاهده کنیم. در این نوع از اوربایت، با بسته شدن دهان، دندان‌ها پایینی می‌توانند کام دندان‌های بالایی را از پشت لمس کنند. این موضوع باعث میشود تا به مرور زمان به استخوان‌های اطراف دندان‌های جلویی فک بالا، آسیب‌های متعددی وارد شود. عدم درمان این ناهنجاری، می‌تواند عوارض سهمگین و شدیدی را برای شما به دنبال داشته باشد.
نحوه تشخیص اوربایت
قبل از اینکه به سراغ ارتودنسی یک فک و یا سایر روش‌های درمان برای اوربایت دندان اقدام کنیم، لازم است تا در ابتدا با نحوه تشخیص این عارضه بیشتر آشنا شویم. درواقع در ابتدا شما باید از بروز اوربایت اطمینان حاصل کرده و سپس برای درمان اوربایت وارد عمل شوید. به صورت کلی اوربایت به راحتی قابل‌تشخیص بوده و هر فرد می‌تواند به سادگی، جلوی آینه خودش این عارضه را تشخیص دهد. در این راستا کافی است به حالت لبخند، جلوی آیینه قرار بگیرید. در صورتی که دندان‌های فک بالا بیش از اندازه روی دندان‌ها فک پایین قرار بگیرند، ناهنجاری اوربایت به وجود آمده که برای درمان آن باید به یک متخصص ارتودنتیست مراجعه کنید.
تفاوت اوربایت با کراس بایت، اورجت و اپن بایت
به صورت کلی عارضه‌های دهانی مختلفی مانند کراس بایت، اورجت، اپن بایت و … به غیر اوربایت وجود دارند که ممکن است افراد به آنها درگیر شوند. برای آشنایی هرچه بیشتر با اوربایت و تشخیص درست این عارضه، لازم است تا با این ناهنجاری‌ها نیز آشنایی داشته باشید.
اورجت
برخی از افراد به اشتباه اوربایت و اورجت را یک نوع ناهنجاری می‌دانند، درحالی‌که تفاوت زیادی بین آنها وجود دارد. در اورجت معمولا ک شکاف افقی بین دندان‌های جلویی بالا و پایین وجود دارد که با همپوشانی به وجود آمده در اوربایت متفاوت است.
کراس بایت
این عارضه را می‌توانیم دقیقا نقطه مقابل اوربایت بدانیم که در طی آن هنگام بسته شده دهان، دندان‌های جلویی بالا در پشت دندان‌های جلویی پایین قرارگرفته و یک همپوشانی از این دست رخ می‌دهد.
اپن بایت
اپن بایت نیز عارضه‌ای است که در آن هنگام بستن دهان، بین فک بالا و پایین فاصله وجود داشته باشد. در حالت طبیعی با بستن دهان، نباید هیچ‌گونه فاصله‌ای در بین فک بالا و پایین وجود داشته باشد، پس این حالت را می‌توانیم یک ناهنجاری فک و دندان به شمار آوریم.
علت بروز اوربایت
بعدازاینکه دانستیم اوربایت چیست و با نحوه تشخیص این عارضه آشنا شدیم، لازم است تا اطلاعاتی درباره علت بروز اوربایت نیز به دست آوریم. به صورت کلی، موارد مختلفی هستند که می‌توانند باعث بروز اور بایت شوند. در این قسمت به چند مورد از محتمل‌ترین علل در این زمینه اشاره می‌کنیم.
- ژنتیک: شایع‌ترین علت بروز اوربایت را می‌توانیم ژنتیک معرفی کنیم. در این حالت معمولا فک فضای کافی و شکل درستی برای رشد دندان‌ها نداشته و درنهایت فرد درگیر اوربایت میشود.
- مکیدن انگشت: برخی از افراد عادت به مکیدن انگشت را از دوران کودکی خود حفظ کرده‌اند که این موضوع نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل بروز اوربایت باشد.
- استفاده طولانی‌مدت از شیشه شیر: استفاده طولانی از شیشه شیر می‌تواند عوارض مختلفی به دنبال داشته باشد که یکی از آنها اوربایت است. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که حتما در موعد مقرر، شیشه شیر را از دسترس کودک خود دور کنید تا فشار مضاعفی به دندان‌های آنها وارد نشود.
- عادات رفتاری نامناسب: برخی از عادات رفتاری نامناسب مانند جویدن یخ، دندان‌قروچه، جویدن ناخن‌ها و … نیز ممکن است در طولانی‌مدت علت بروز اوربایت شوند.
عوارض عدم درمان اوربایت
باورهای اشتباه متعددی درباره اوربایت وجود دارد که در برخی از مواقع باعث میشود تا مردم برای درمان به موقع این عارضه، اقدام نکنند. یکی از این باورهای غلط این است که برخی از مردم تصور می‌کنند اوربایت تنها بر روی زیبایی دندان‌ها تأثیر گذاشته و هیچ عارضه دیگری به دنبال ندارد. در صورتی که عدم ردمان اوربایت دندان، می‌تواند عوارض شدید مختلفی را به دنبال داشته باشد و سلامت دندان‌ها فرد را تا حد زیادی، تحت تأثیر قرار دهد. در این بخش به چند مورد از عوارض عدم درمان این ناهنجاری می‌پردازیم.
- اوربایت شدید می‌توانید باعث آسیب دیدن لثه‌ها به وسیله دندان‌ها فک پایین شود.
- این عارضه به مرور دندان‌های فک بالا را به صورت کاملا غیرطبیعی مورد سایش قرار می‌دهد.
- اوربایت می‌تواند مشکلات تنفسی مختلفی را برای فرد به دنبال داشته باشد.
- این ناهنجاری دندانی در برخی از مواقع مشکلاتی را در روند جویدن غذا برای فرد به دنبال دارد.
- این مشکلات ممکن است سردردهای فوق‌العاده شدیدی را برای فرد به همراه داشته باشند.
- احتمال شکستگی دندان‌ها و همچنین فرسایش مینای آنها نیز از دیگر عوارض عدم درمان اوربایت در طولانی‌مدت است.
- در حالت بروز اوربایت دندان، رعایت بهداشت دهان و دندان به مراتب سخت‌تر شده و همین موضوع باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان میشود.
- پوسیدگی دندان و بیماری‌های مختلف لثه نیز ا دیگر عوارض عدم درمان اوربایت دندان محسوب می‌شوند.
راه‌های درمان اوربایت
امروزه درمان اوربایت به راحتی امکان‌پذیر بوده و جای هیچ‌گونه نگرانی از این بابت وجود ندارد. شما بعد از تشخیص اوربایت و پیدا کردن علت بروز اوربایت، می‌توانید برای درمان این عارضه اقدام کنید. در این بخش قصد داریم تا روش‌های مختلفی که برای درمان اوربایت وجود دارند و شما بدن در نظر گرفتن شرایط نی می‌توانید از آنها بهره ببرید را معرفی کنیم.
ارتودنسی ثابت
یکی از بهترین، مؤثرترین و متداول‌ترین روشی که معمولا برای درمان اوربایت مورداستفاده قرار می‌گیرد، ارتودنسی فلزی است. ارتودنسی می‌تواند بدون در نظر گرفتن محدودیت‌های سنی، برای برطرف کردن اوربایت کمک‌کننده باشد. در این راستا می‌توانید از کش های ارتودنسی نیز کمک بگیرید تا فک پایین به سمت جلو حرکت کرده و همپوشانی موجود بین فک بالا و پایین، به صورت کامل از بین برود. روش‌های مختلفی برای ارتودنسی دندان وجود دارد که شما می‌توانید در فرایند درمان از آنها بهره بگیرید.
ارتودنسی متحرک
در صورتی که شما درگیر اوربایت خفیف شده باشید، می‌توانید از طریق ارتودنسی متحرک برای درمان آن اقدامات لازم را انجام دهید. در ارتودنسی متحرک معمولا متخصص پلاک‌های شفاف و اینویزیلاین را برای شما تجویز کرده که با استفاده مداوم از آنها، می‌توانید به درمان این عارضه دندانی بپردازید. با استفاده از این تجهیزات، به مرور زمان، دندان‌های شما در وضعیت مناسبی قرار خواهند گرفت. ابزارهای مختلفی در این راستا وجود دارند که شما بنا به نظر و تجویز ارتودنتیست خود، می‌توانید برای تسریع فرایند درمان، از آنها بهره ببرید.
عمل جراحی
روش دیگری که برای درمان اوربایت وجود دارد، جراحی ارتوگنایتیک است. این روش معمولا برای بزرگ‌سالانی که به موقع اقدام به درمان اوربایت نکرده‌اند به کار گرفته میشود. درواقع زمانی که اوربایت شدید باشد و دستگاه‌های ارتودنسی نتوانند به تنهایی با آن مقابله کنند، باید از روش جراحی برای درمان کامل استفاده شود. توصیه می‌کنیم که قبل از جراحی نیز به تشخیص ارتودنتیست برای ۹ الی ۱۸ ماه از بریس های ارتودنسی استفاده کنید تا تغییراتی در وضعیت قرارگیری فک‌ها به وجود آید. این جراحی از طریق بیهوشی در بیمارستان انجام شده و بیمار باید بعد از عمل دو روز بستری باشد. در صورتی که وضعیت فک و دندان‌ها شما نیاز به جراحی داشته باشد، متخصص ارتودنتیست شما را به یک جراح مناسب معرفی خواهد کرد.
بهترین سن درمان اوربایت
بعدازاینکه دانستیم اوربایت چیست و با نحوه تشخیص و درمان آن نیز آشنا شدیم، لازم است بدانیم که بهترین و مناسب‌ترین سن برای درمان این عارضه چه رنجی است. با توجه به مطالعات انجام شده در این زمینه، باید بگوییم که بهترین و مؤثرترین سن برای درمان اوربایت، زمانی است که فرد هنوز به بلوغ نرسیده است. در این سن رشد فک هنوز متوقف نشده است و متخصص ارتودنتیست می‌تواند روند درمان ساده‌تری را برای فرد پیش بگیرد. هر اندازه سن بیمار بیشتر شود، روند درمان نیز مشکل‌تر شده و ارتودنتیست مجبور میشود از روش‌های سخت‌تری در این زمینه کمک بگیرد.
هزینه درمان اوربایت
به صورت کلی نمی‌توانیم یک هزینه مشخص را برای درمان اوربایت دندان اعلام کنید. هزینه این فرایند درمانی معمولا به عوامل مختلف و متعددی وابسته است که باعث بروز اختلاف در مجموع هزینه‌های نهایی می‌شوند. برخی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در این راستا به شرح زیر هستند که لازم است قبل از اقدامات درمانی، درباره آنها اطلاعات کافی داشته باشید. درمان اوربایت در کودکی نیاز به زمان و هزینه به مراتب کمتری خواهد داشت.
- شدت و میزان ناهنجاری اوربایت
- سن بیمار
- نوع و روشی درمانی ارتودنتیست یا جراح
- مهارت ارتودنتیست یا جراح
- شهر موردنظر
سؤالات متداول
- چه مقدار اوربایت طبیعی است؟
به صورت کلی حدود ۱ تا ۳ میلی‌متر اوربایت طبیعی بوده و اگر بیشتر از آن شود باید برای درمان آن اقدام کرد.
- امکان درمان اوربایت دندان بدون جراحی وجود دارد؟
در صورتی که اوربایت شدید نباشد در اغلب مواقع از طریق روش‌های مختلف ارتودنسی درمان شده و نیازی به جراحی ندارد.
- آیا اوربایت با افزایش سن تشدید میشود؟
اوربایت دندان معمولا با افزایش سن شدیدتر شده و ممکن است مشکلات مختلف دیگری نیز به وجود آورد.
سخن پایانی
ناهنجاری دندانی مختلفی وجود دارند که افراد ممکن است به هر دلیلی به آنها مبتلا شوند. یکی از این ناهنجاری‌ها که بسیار رایج بوده، اوربایت است. در بخش‌های قبلی دانستیم که اوربایت چیست و با روش تشخیص آن نیز به صورت کامل آشنا شدیم. علت بروز اوربایت و همچنین روش‌های مختلف برای درمان این ناهنجاری و بی‌نظمی را نیز به صورت کامل موردبررسی قرار دادیم تا شما اطلاعات دقیقی درباره این ناهنجاری به دست آورید.
