عقب بودن فک پایین از مشکلات بسیار شایع مربوط به دهان و فک است که باعث کوچک به نظر رسیدن فک پایین و بهم ریختن ظاهر صورت می شود. اکثر بیماران فکر می‌کنند که فک بالای آن‌ها جلو است. دلیل این تفکر اشتباه هم آن است که معمولا در دید فرد برجستگی توجه بیشتری به‌خود جلب می‌کند تا عقب ماندگی.
معمولا برای تشخیص عقب بودن فک پایین، هر دو فک پایین و بالا را با یکدیگر می‌سنجند. در این مطلب تصمیم داریم به‌طور مفصلی در این رابطه با شما صحبت کرده و در مورد درمان عقب بودن فک پایین بدون جراحی و با جراحی، اطلاعاتی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم؛ پس اگر درگیر این بیماری هستید در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
تشخیص عقب بودن فک پایین
احتمالا اگر برای اولین بار افرادی را ببینید که فک پایین آن‌ها نسبت به فک بالایی عقب‌تر باشد، این تصور در ذهن شما ایجاد شود که فک پایین مشکلی ندارد و فک بالای آن ها جلو آمده؛ اما در واقع این گونه نیست. در حقیقت چنین افرادی به اوربایت یا همان عقب رفتگی فک پایین مبتلا هستند؛ فک پایین چنین افرادی به‌طور کامل رشد نکرده و همین موضوع باعث شده فک بالا و پایین آن‌ها با یکدیگر هماهنگ نباشد.
برای تشخیص عقب بودن فک پایین باید متخصص ارتودنسی تصویر نیم رخ فک را مشاهده کند. درمان کوچک بودن فک پایین با ارتودنسی یکی از متداول‌ترین و بهترین روش‌ها برای این بیماری است. ارتودنسی جبرانی یا کاموفلاژ روشی است که تمامی متخصصین دندانپزشکی برای این منظور مورد استفاده قرار می‌دهند. در این روش درمانی، چند دندان بیمار کشیده شده و بدین وسیله فضای کافی برای جابه‌جایی و قرار گرفتن دندانها در جای درست خودشان به‌وجود می‌آید
دلایل اصلی عقب بودن فک پایین
اورجت دندان یا همان ناهماهنگی فک پایین و بالا دلایل متعددی دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- کوچک بودن فک پایین: دندانها در فضایی کم جابه‌جا شده و فک پایین رشد چندانی نخواهد داشت، این در حالی است که فک بالایی همچنان رشد خود را ادامه می‌دهد و در نتیجه تعادل فک پایین و بالا به‌هم می‌خورد.
- کوچک بودن دندانها: در این حالت هم معمولا دندانها به‌صورت منظم در فضای کوچک و تنگ فک پایین قرار می‌گیرند؛ اما فاصله افقی ایجاد شده بین دندان‌های پایین و بالا زیاد است.
- عادت‌های نادرست مانند مکیدن انگشت و تنفس دهانی: این عادت در کودکانی که رفتارهای نادرستی داشته و فک پایینشان را عقب نگه می‌دارند، دیده میشود. در نهایت این رفتارها به عقب ماندن فک پایین آن‌ها منجر می‌گردد.
بهترین روش‌های درمان عقب بودن فک پایین
برای درمان و حل مشکل عقب بودن فک پایین روش‌های زیادی در علم دندانپزشکی وجود دارد. این ناهنجاری هم درست مانند مال اکلوژن دندان با روشی مانند ارتودنسی قابل حل است؛ اما به‌طورکلی روش‌هایی که برای درمان این مشکل مورد استفاده قرار می‌گیرد، شامل موارد زیر می‌شوند:
درمان کوچک بودن فک پایین با ارتودنسی
در صورتی که بیماران پیش از رشد کامل فک و در سن پایین به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایند، متخصص ارتودنسی معمولا به‌منظور اصلاح ناهنجاری فک آن‌ها، از دستگاه‌های فانکشنال ارتودنسی کمک می‌گیرد. این دستگاه‌ها شامل دو پلاک ارتودنسی متحرک هستند که برای فک بالا و پایین استفاده می‌شوند.
به‌عبارت دیگر باید گفت که متخصص با توجه به اینکه فک بیمار قابلیت رشد دارد، سعی می‌کند با تحریک رشد فک مشکلات او را از بین ببرد. با قرار گرفتن پلاک‌های متحرک روی فک، با هر بار باز و بسته کردن دهان، فک‌ها به‌صورت نرمال روی یکدیگر قرار گرفته و موقعیت ایده‌آل خود را به دست می‌آورند. در واقع فرد وادار میشود تا فک پایینش را به جلو هدایت نماید. به قدری این اتفاق تکرار میشود که به یک عادت تبدیل شده و در نهایت فک پایین به‌خوبی رشد کرده و حالت ایده‌آل خود قرار بگیرد.
درمان عقب بودن فک پایین با جراحی
درصورتی‌که متخصص ارتودنسی تشخیص دهد درمان عقب بودن فک پایین بدون جراحی امکان پذیر نیست، از درمان‌های ترکیبی استفاده می‌کند. در چنین درمان‌هایی معمولا برای جلو آوردن فک هم از ارتودنسی و هم از جراحی فک کمک می‌گیرند. این درمان‌ها به‌صورت همزمان با هم انجام نمی‌شوند؛ بلکه سعی می‌کنند یک روش برنامه‌ریزی دقیق برای درمان ارتودنسی اجرا کرده تا در نهایت بیمار برای جراحی فک آماده گردد.
حدودا یکسال ارتودنسی و درمان فک بیمار به‌طول می‌انجامد؛ پس از آن جراح به جراحی فک بیمار می‌پردازد. در نهایت با تایید جراح، متخصص ارتودنسی فرایند درمان بیمار را مجددا شروع کرده و تا زمانی که فک پایین در حالت ایده‌آل خود قرار بگیرد، ارتودنسی دندان‌های او را انجام می‌دهد.
درمان عقب بودن فک پایین با ورزش
عقب بودن فک پایین با برخی از ورزش‌ها هم تا حدودی قابل درمان است؛ البته نباید انتظار داشته باشید که این روش‌ها بتوانند به‌طورکلی فک شما را درمان کنند. ورزش‌های نام‌برده تنها می‌توانند عقب‌ماندگی فک بیمار را تا حدی بهبود ببخشند.
البته برای بهبودی حالت فک در این روش باید تمامی حرکت‌ها درست و دقیق انجام شده و تمامی حرکت‌های ورزشی در راستای تغییر حالت فک باشند. برای مثال می‌توان برای اصلاح فرم فک از یک حرکت ساده دراز کشیدن به پشت استفاده کرد. در این روش پس از دراز کشیدن به پشت باید زبان را به سقف دهان چسباند. با این روش می‌توان ماهیچه‌های قسمت جلویی گردن را فعال و تا حدی فرم فک را اصلاح کرد.
علاوه‌بر آن چسباندن چانه به سینه و نزدیک کردن سر به زمین هم می‌تواند از ورزش‌های تاثیرگذار برای اصلاح فرم فک باشد. در صورتی که به‌درستی تمامی این نرمش‌ها در ست‌های متوالی انجام شوند، در دراز مدت می‌توانند تا حدی عقب رفتگی فک را اصلاح کنند.
درمان خانگی کوچک بودن فک پایین
هیچ روشی برای درمان خانگی عقب بودن فک پایین وجود ندارد. برای درمان این مشکل حتما باید ارتودنسی ثابت انجام گیرد یا حتی جراح فک بیمار را جراحی کند. در کل اولین قدم برای درمان این مشکل مراجعه به مطب دکتر است. حتی درمان عقب بودن فک پایین با ورزش هم باید تحت نظر پزشک صورت گیرد؛ در غیر این صورت هیچ تاثیری نخواهد داشت.
چرا باید عقب بودن فک پایین را درمان کرد؟
کسانی که از کوچک بودن فک پایین خود رنج می‌برند، معمولا راه هوایی بینی آن‌ها بسیار باریک بوده و انسداد عمده راه هوایی در پشت زبان آن‌ها به‌وجود می‌آید. در نهایت آن‌ها مجبورند با مشکلات زیر دست و پنجه نرم كنند:
- مشکلات تنفسی
- خروپف
- ابتلا به آپنه خواب
- مشکلات زیادی در خوابیدن
- ناتوانی در جویدن
- مشکلات گفتاری
- وضعیت بد گردن و فک
بهترین سن درمان عقب بودن فک پایین چه زمانی است؟
با توجه به پیشنهاد و توصیه متخصصین ارتودنسی برای معاینه و بررسی مشکلات مربوط به دندان و فک، بهترین بازه زمانی پیش از رسیدن فرد به سن بلوغ است. در دوره کودکی و نوجوانی مشکلات فک و دندان انسان راحت‌تر درمان میشود؛ یعنی زمانی که فک انسان هنوز به‌طورکامل رشد نکرده او می‌تواند درمان خود را آغاز کرده تا به درمان‌هایی مانند جراحی فک نیاز نداشته باشد.
با مراجعه در سن درست می‌توان تنها به کمک دستگاه‌های ارتودنسی تمامی ناهنجاری‌های فک را از بین برد و میزان مشکلاتی که در آینده می‌تواند برای فرد به‌وجود آید را کاهش داد. در سنین پایین دستگاه‌های ارتودنسی به‌راحتی می‌توانند فک پایین را تحریک کرده و رابطه ایده‌آلی بین هر دو فک بیمار به‌وجود آورند. این در حالی است که انجام این کار در بزرگسالی جوابگو نیست و احتمالا فرد به جراحی هم نیاز پیدا کند.
هزینه درمان عقب بودن فک پایین چقدر است؟
به‌طور کلی نمی‌توان هزینه ثابت و مشخصی را برای درمان و اصلاح فک ارائه داد؛ چرا که روش‌های گسترده درمانی و همچنین طرح درمان‌های مختلف که در سنین مختلفی انجام می‌شوند و هزینه‌های مختلفی برای بیمار به‌دنبال دارند. در کل هزینه اصلاح فرم فک و دندان با روش اصولی و ایمن درست بعد از معاینه و ویزیت توسط متخصص مشخص میشود.
جمع‌بندی
در این مطلب سعی داشتیم شما را با درمان‌هایی که امروزه برای عقب بودن فک پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند، آشنا سازیم. همانطور که دریافتید در حال حاضر روش‌هایی مانند ارتودنسی، جراحی و ورزش برای اصلاح فک و دندان وجود دارد که برای انجام هر یک از آن‌ها باید به متخصص مراجعه و پس از دریافت نظرات او درمان را آغاز کرد.
ممنونم از توضیحاتتون