پوسیدگی دندان مسلماً تنها محدود به افرادی که دارای بریس میباشند، نیست و استفاده از تجهیزات ارتودنسی نیز میتواند خطر ابتلا به پوسیدگی را افزایش دهد. پوسیدگی دندان به علت تجمع ذرات غذا و باکتریهایی که به طور مناسب پاک نمیشوند، رخ میدهد. پلاک، یک مادهٔ شفاف و چسبنده است که از قند غذاها تغذیه میکند و زمانی که به درستی مسواک زدن دندانها انجام نشوند، شکل میگیرد. به ویژه پلاک میتواند در پشت براکتها و سیم بریسها تشکیل شود و اسیدهایی را ایجاد کند که مینای دندان شما را از بین میبرند.
هدف از استفاده از دستگاه های ارتودنسی ثابت، متحرک و نامرئی جابجایی دندان ها در یک موقعیت مناسب و صاف کردن آن ها است. برای رسیدن به این هدف، از براکت ها و سیم ها استفاده می شود تا با وارد کردن نیرو به دندان، آن را به صورت آرام آرام جابجا کنند. صاف شدن دندان ها بدون این مکانیزم میسر نیست و اینکار هم بدون کمک گرفتن از سیم، براکت، بند، الاستیک و … انجام نخواهد شد. داشتن این دستگاه ها و اجزا روی دندان مسواک زدن را سخت می کند و اگر کسی به خوبی و بیشتر از همیشه مسواک نزند و بهداشت را رعایت نکند ممکن است با پوسیدگی دندان در ارتودنسی مواجه شود.
جلوگیری از پوسیدگی دندان
هنگامی که بریسهای خود را بر میدارید، متوجه میشوید که طرح لبخند شما اصلاح شده است، اما اگر مراقبتهای لازم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان را نادیده گرفته باشید، ممکن است دندانهای شما دچار پوسیدگی شده باشند یا لکههایی رنگ روی آنها دیده شود. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و اطمینان از داشتن یک لبخند زیبا، رعایت موارد زیر بعد از درمان ارتودنسی توصیه میشوند:
پرهیز از غذاهایی که به بریس آسیب میزنند
بهتر است برای رعایت بهداشت دهان از مصرف مواد غذایی شیرین و چسبنده در هنگام استفاده از بریس خودداری کنید. غذاهای چسبنده حاوی قند هستند و مدت زمان طولانیتری بین و پشت شکافهای بریسها باقی میمانند. قندها پلاک را تغذیه و به رشد آن کمک میکنند. تمیز کردن مناسب بریسها عملی چالش برانگیز است و متخصصین ارتودنسی معمولاً برای پاک کردن آسانتر تجهیزات و بریسهای ارتودنسی توصیه میکنند که فرد از خوردن غذاهای چسبنده و شیرین پرهیز نماید.
به حداقل رساندن مصرف نوشیدنیهای حاوی قند و اسید
مقادیر بالای قند و یا اسید در یک نوشیدنی میتواند بقایایی را به جا بگذارد تا پلاک در آن رشد کند. سودا (نوشیدنیهای گازدار)، آب میوه، نوشیدنیهای انرژیزا، قهوه شیرین و نوشیدنیهای ورزشی، نمونههایی از نوشیدنیهایی هستند که باید از مصرف آنها اجتناب شود. بهتر است این گونه از نوشیدنیها را با نی مصرف کنید تا تماس با دندانها به حداقل برسد و پس از استفاده نیز دهان خود را با آب بشویید. به خصوص بعد از مسواک زدن دندانها قبل از خواب، از مصرف این نوع نوشیدنیها اجتناب کنید. باقی ماندن طولانی مدت مواد قندی در دهان در طول یک شب میتواند بر سلامت و بهداشت دهان و دندان در هر حالتی (همراه بریس یا بدون آن) تأثیر منفی داشته باشد.
دندانهای خود را پس از هر وعده غذایی (یا حداقل دو بار در روز) مسواک بزنید
شما ممکن است فراموش کنید که مسواک خود را همراه ببرید یا در بین وعدههای غذایی قادر به مسواک زدن دندانهای خود نباشید، اما سعی کنید تا حداقل دو بار در روز دندانهای خود را مسواک بزنید و از نخ دندان و دهانشویه استفاده کنید. هر چه بیشتر بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید و مسواک بزنید، باکتریهای کمتری نیز در دهان شما تجمع خواهند یافت. لکههای سفید اغلب روی دندانها پس از برداشتن بریسها ظاهر میشوند، زیرا اسیدهای تولید شده توسط باکتریها فرصت از بین بردن و تغییر رنگ مینای دندان را دارند. دندانهای خود را مرتب مسواک بزنید و چنانچه در خصوص روشهای مناسب تمیز کردن دندانهای خود مشکل دارید، با متخصص ارتودنسی تماس بگیرید.
اگر در طول ارتودنسی با پوسیدگی دندان مواجه شدیم چه کنیم؟
ممکن است برخی اوقات به دلیل عدم رعایت بهداشت یا عدم عمل به توصیه های متخصص ارتودنسی یا هر دلیل دیگری یک یا چند دندان شما در طول ارتودنسی دچار پوسیدگی شود. حتی بعضی اوقات ممکن است با وجود تلاش در راستای حفظ دهان و دندان به درجای از پوسیدگی دندان ها مواجه شوید. تکلیف چیست؟ با این پوسیدگی چه کنیم؟
خبر خوب این است که حتی با وجود بریس های ارتودنسی شما می توانید با روش های مختلفی اقدام به ترمیم دندان پوسیده کنید. یعنی ارتودنسی هیچ مانعی برای پر کردن یا ترمیم دندان پوسیده شما ایجاد نخواهد کرد. و اصولا لازم نیست صبر کنید تا مدت زمان ارتودنسی تمام شود، تا بعد از درمان اقدام به ترمیم کنید. همزمان با مراجعه به یک متخصص ترمیمی میتوانید دندان را ترمیم و پر کنید.
شدت پوسیدگی و نوع درمان آن در طول ارتودنسی
البته به این نکته هم توجه کنید که درمان و ترمیی پوسیدگی دندان در طول ارتودنسی به محل پوسیدگی یا پوسیدگی های احتمالی هم ربط دارد. اگر پوسیدگی شدید بوده و در محلی باشد که براکت ها یا سایر بخش های بریس مانع از ترمیم می شوند، به طور موقت ممکن است بریس در آن بخش برداشته شود. و بعد از ترمیم دندان دوباره کار گذاشته میشود. اما در اغلب موارد بدون برداشتن بریس ها ترمیم انجام میشود.
اگر باز هم از پوسیدگی دندان در ارتودنسی با بریس معمولی هراس دارید
ممکن است با خواندن توضیحات داخل این مقاله همچنان به هر دلیلی از پوسیدگی دندان در طول ارتودنسی بترسید. برای مثال ممکن است که دندان هایتان به صورت پیشفرض مستعد پوسیدگی باشد یا همین الان هم مقداری پوسیدگی داشته باشد و یا اینکه خودتان چندان به رعایت بهداشت اهمیت نمی دهید و فکر می کنید با وجود بریس ارتودنسی نتوانید انتظارات بهداشتی را رعایت کنید. در این صورت، شما یک گزینه جایگزین خواهید داشت با نام اینویزیلاین یا پلاک های شفاف ارتودنسی.
این پلاک ها در واقع قالب هایی هستند که بدون کمک گرفتن از هیچ سیم یا براکتی، به خوبی روی دندان ها سوار شده و به صاف شدن دندان ها کمک می کنند. استفاده از آن ها معمولا راحت است و دیگر خبری از گیر افتادن مواد غذایی در لابلای دندان ها نیست چون وقتی غذا میخورید آن ها را در میاورید و بعد از مسواک زدن دوباره آن ها را سر جای خودشان میگذارید. به این شکل دیگر خبری از پوسیدگی در ارتودنسی وجود نخواهد داشت.