حتماً شما هم تا به حال نام هدگیرهای دندان را شنیده‌اید و شاید به دلیل عدم آشنایی با این محصولات این سؤال برای شما مطرح شده که هدگیر دندان چیست؟ هدگیرهای ارتودنسی به محصولاتی گفته میشود که در اصلاح ناهنجاری‌های فک کاربرد فراوانی دارند. با اینکه در انجام فرآیند ارتودنسی کمتر از این تجهیزات استفاده میشود، اما کاربرد مهم آن بر هیچ پزشکی پوشیده نخواهد بود. این محصولات ابزار‌هایی خارج دهانی ارتودنسی هستند و پزشک آن را به بخشی از سر بیمار و قسمت‌هایی از دندان‌های جلویی او وصل می‌کند.
برای آشنایی بیشتر شما با این تجهیزات، ما تصمیم داریم در این مطلب در مورد هدگیر ارتودنسی با شما صحبت کنیم.
هدگیر ارتودنسی چیست؟
هدگیر ارتودنسی موجب ایجاد نیرو در قسمت جلویی دندان ها میشود. وجود این نیرو باعث میشود تا سرعت رشد فک قابل کنترل باشد. به عبارتی می‌توان گفت هدگیرهای ارتودنسی می‌توانند دندان‌های عقب را ثابت نگه داشته و دندان‌های جلو را به حرکت درآورند.
با این که این هدگیر‌ها برای درمان و اصلاح ناهنجاری‌های فک به کار می‌روند، اما اصلی‌ترین کاربرد این هدگیر‌ها برای درمان ناهنجاری آندربایت شدید و اوربایت دندان است. متخصصان معمولاً برای نوجوانان و کودکان از این هدگیر‌ها استفاده می‌کنند.
کاربرد هدگیر ارتودنسی چیست؟
در بخش قبل بیان کردیم که در برخی اوقات بریس ارتودنسی توانایی کافی برای هدایت کردن دندان‌ها ندارند و نمی‌توانند با نیروی مورد نظر خود دندان‌ها را در محل درستی قرار دهند. در چنین شرایطی پزشک استفاده از هدگیری‌های ارتودنسی را پیشنهاد می‌کند.
افرادی که با مشکل جلوزدگی فک دچار باشند، می‌توانند کاندیدای استفاده از این تجهیزات باشند. البته باید بدانید از این هدگیر‌ها برای رفع جلوزدگی در فک پایینی یا همان آندربایت نیز استفاده خواهند کرد.
آیا هنوز هم هدگیر ارتودنسی کاربرد دارد؟
با اینکه امروزه تولید هدگیر دندان با پیشرفت زیادی همراه شده است و برای تولید این تجهیزات از آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده میشود، اما امروزه جایگزین‌های دیگری نیز برای هدگیرهای ارتودنسی پیدا شده و از نمونه آن‌ها می‌توان به ایمپلنت دندان موقت اشاره کرد. البته این بدان معنا نیست که دیگر از محصولات استفاده نمی‌شود و در موارد بسیاری برای هماهنگی بین فک و دندان این هدگیر‌ها را به کار می‌برند.
انواع هدگیر دندان
هدگیر دندان مانند بسیاری از محصولات دیگر در انواع مختلفی تولید و عرضه میشود. پزشک باید بر اساس شرایط بیمار مناسب‌ترین این هدگیر‌ها را انتخاب کند. هر کدام از مدل های هدگیر ارتودنسی برای کاربردهای خاص و مشکلات فکی مشخصی استفاده می شود که باید طبق نظر متخصص ارتودنسی، نوع مناسب برای شرایط دندان و فک هر فرد استفاده شود.
انواع هدگیرهای ارتودنسی عبارتند از:
هدگیر گردنی
رایج‌ترین نوع هدگیر‌ها، هدگیرهای گردنی هستند. نوار گردنی این هدگیر با استفاده از بند‌هایی قابل وصل به دندان است. این هدگیر به خصوص برای زمانی که فک پایین نسبت به فک بالا عقب‌تر باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این هدگیر‌ها برای درمان اورجت کاربرد زیادی دارند.
هدگیر پس سری
این مدل بسیار شبیه به نمونه قبلی است، اما تفاوتی که با هدگیر گردنی دارد این است که این مدل باید در بالای سر قرار بگیرد و از این طریق از رشد عمودی فک بالایی پیشگیری خواهد کرد. کاربرد هدگیر ارتودنسی پس سری به خصوص برای افرادی است که اندازه فک و لثه‌هایشان ارتفاع زیادی دارد.
هدگیر معکوس
هدگیرهای معکوس یک یا دو پد دارند که آن‌ها را روی پیشانی و چانه قرار می‌دهند. به این هدگیر‌ها، هدگیرهای کلاس ۳ یا فیس ماسک نیز میشود و معمولاً برای درمان آندربایت کاربرد دارند.
هدگیر ترکیبی
یکی از مزایای هدگیر ارتودنسی ترکیبی این است که برای تولید آن دو نمونه هدگیر پس سری و گردنی را با هم ترکیب کرده‌اند. در این مدل یک نوار در پشت گردن و یک نوار در بالای سر قرار می‌گیرد تا بتواند هم از بالا و هم از پشت فشاری را به دندان‌ها وارد کند.
استفاده از هدگیر ارتودنسی چه مزایایی دارد؟
بسیاری از مشکلات رایج فک و دندان با استفاده از هدگیرهای ارتودنسی قابل رفع است. استفاده از این وسایل ارتودنسی مزایای زیادی دارد. ما در ادامه مزایای هدگیر ارتودنسی را بررسی خواهیم کرد.
- استفاده از این تجهیزات در بسیاری از مواقع نیاز به جراحی را از بین می‌برد.
- با استفاده از هدگیر ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان‌ها نیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
- این دستگاه کمک می‌کند تا رشد فک قابل کنترل باشد و تعادل بین فک‌ها ایجاد شود.
- درمان‌ها با استفاده از این دستگاه سریع‌تر و راحت‌تر پیش می‌رود.
- مزایای هدگیر ارتودنسی برای تمام بیماران وجود دارد، اما این تجهیزات به خصوص برای کودکانی که فک آن‌ها در حال رشد است، گزینه مناسبی خواهد بود.
معایب استفاده از هدگیر ارتودنسی
همان طور که می‌دانید هر دستگاه در کنار مزایای زیاد، معایبی نیز دارد. هدگیرهای ارتودنسی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. ما در بخش قبل مزایای هدگیر ارتودنسی را به شما معرفی کردیم، حال در این بخش قصد داریم معایب آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم.
- استفاده از هدگیر‌ها نیاز به مراقبت زیادی دارد؛ زیرا در صورت عدم مراقبت و توجه ممکن است به دندان‌ها و صورت آسیب وارد شود.
- از دیگر معایب هدگیر ارتودنسی این است که استفاده از آن ظاهر ناخوشایندی را ایجاد می‌کند و می‌تواند زیبایی صورت را تحت تأثیر قرار دهد. البته این مشکل تنها در زمان درمان وجود دارد و شما در نهایت از نتیجه کار راضی خواهید بود.
اجزای هدگیر ارتودنسی
اجزای هدگیرهای ارتودنسی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که عبارتنداز:
- فیس بو (Face bow) : این بخش در اندازه‌های مختلفی تولید شده و باید اندازه آن به گونه‌ای باشد که با قوس دندانی هماهنگ باشد. این فیس بو (Face Bow) را معمولا روی دندان‌های اسپلینت یا دستگاه فانکشنال و دندان‌های مولر اول دائمی قرار می‌دهند.
- بند گردنی یا (Head cap) : این بخش برای مشخص نمودن جهت نیرو است.
تا چه مدت باید از هدگیر استفاده کرد؟
در این خصوص باید بگوییم که مدت زمان استفاده از این تجهیزات برای بیماران یکسان نیست. به طور معمول بیماران باید برای حدود ۱۶ ساعت از این هدگیر‌ها استفاده نمایند. حال در شرایطی ممکن است پزشک زمانی کمتر از ۱۶ ساعت را برای بیمار در نظر بگیرد.
نکات استفاده از هدگیر دندان
برای استفاده از هر نوع ابزار ارتودنسی دندان باید به مراقبت‌های ارتودنسی استفاده از آن نیز توجه داشته باشید. همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم عدم توجه به مراقبت‌های استفاده از این وسیله می‌تواند آسیب‌های جدی به دندان و صورت وارد کند.
- در روزهای ابتدایی هدگیرهای دندان باید به مدت ۲ الی ۳ ساعت مورد استفاده قرار بگیرند.
- در روزهای بعد به ساعات قبلی یک ساعت اضافه خواهد شد.
- با گذشت زمان در هنگام خواب نیز باید از این تجهیزات استفاده شود.
- این هدگیر‌ها نباید در زمان انجام فعالیت‌های ورزشی مورد استفاده قرار بگیرند.
- در نهایت پزشک با توجه به شرایط بیمار زمان استفاده از این تجهیزات را تعیین خواهد کرد.
- برای کاهش ناراحتی‌های موجود در روزهای ابتدایی می‌توانید قرص‌های مسکن مختلف مصرف کنید.
- در صورتی که در حرفه ورزشی خاصی مشغول فعالیت هستید، سعی کردید تا پایان دوره خود این فعالیت‌ها را انجام ندهید و یا در زمان انجام، هدگیر‌ها را جدا کنید.
- در زمان استفاده از هدگیرهای ارتودنسی به بهداشت دهان و دندان خود بیش از پیش اهمیت بدهید. برای تمیز کردن دندان‌ها علاوه بر مسواک حتماً از نخ دندان نیز استفاده کنید.
- از وارد کردن هر گونه ضربه به هدگیر‌ها پرهیز کنید.
از چه سنی می‌توان از هدگیر دندان استفاده کرد؟
هدگیرهای ارتودنسی را معمولا برای کودکان و نوجوانانی که دچار ناهنجاری‌های فک هستند، استفاده می‌کنند. دلیل این امر این است که این افراد در سن رشد قرار دارند و می‌توان روند رشد فک آن‌ها را کنترل کرد. به صورت کلی انجام درمان ارتودنسی و استفاده از تجهیزات آن، از سنین ۷ سالگی به بالا قابل انجام است و بهترین سن را در بازه ۷ تا ۱۲ سالگی می دانند (مشاهده مطلب سن مناسب ارتودنسی دندان)
هزینه دستگاه هدگیر دندان چقدر است؟
قیمت هدگیر ارتودنسی برای تمام بیماران یکسان نیست و هر بیماری با توجه به شرایط خود باید از نوع متفاوتی استفاده کند. همچنین می‌توان اشاره کرد که دستمزد هر یک از پزشکان برای تجویز این دستگاه‌ها و آموزش نحوه استفاده از آن‌ها متفاوت است.
هزینه هدگیر ارتودنسی از ۴۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان شروع میشود.
هدگیر ارتودنسی یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات برای درمان بیماری‌های مربوط به فک و دندان است. متعدد بودن کاربرد هدگیر ارتودنسی موجب شده تا پزشکان زیادی برای درمان ناهنجاری‌های فک بیمار خود این وسیله را تجویز کنند. ما در این مطلب هدگیرهای ارتودنسی را به شما معرفی کردیم و اشاره کردیم که این تجهیزات در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند که هر یک از آن‌ها ساختار خاصی دارند.
استفاده از این هدگیر‌ها نیاز به مراقبت‌های زیادی دارد. به همین جهت توصیه میشود در خصوص مراقبت‌ها و نحوه استفاده از آن‌ها از پزشک خود سؤال کنید.
