احتمالا همه ما تا حدودی از ارتودنسی و کاربردهای آن آگاهی داریم، اما ارتوسرجری یکی از جراحی‌هایی است که برای عموم مردم نام چندان آشنایی نیست. در بعضی موارد ارتودنسی به تنهایی پاسخگوی مشکلات فک و دهان نیست و پزشک متخصص باید روش‌های درمانی دیگری را نیز در نظر بگیرد.
یکی از این روش‌ها ارتوسرجری است که علاوه بر چینش دندان‌ها، موقعیت فک را نیز اصلاح می‌کند. در این مقاله به طور کامل درباره این روش درمانی، هزینه، مراقبت‌های پس از درمان و تمام سوالات مربوط به آن توضیح می‌دهیم. قبل از هر چیز باید بدانیم که دقیقا ارتوسرجری چیست؟
ارتوسرجری چیست؟
ارتوسر جری ترکیبی از دو روش درمانی ارتودنسی و جراحی فک است. وقتی شدت ناهنجاری‌های دندان و فک به اندازه‌ای باشد که تنها با ارتودنسی حل نشود، دندان‌پزشک به سراغ ارتوسرجری می‌رود. در این روش، ابتدا با استفاده از ارتودنسی شکل نظم و شکل چینش دندان‌ها را اصلاح می‌کنند و سپس متخصص جراحی فک یا فلوشیپ ارتوسرجری جراحی فک را انجام می‌دهد. به این ترتیب دندان‌ها و فک بیمار در موقعیت درست خود قرار می‌گیرند.
کاربرد درمان ارتوسرجری چیست؟
این درمان معمولا برای رفع ناهنجاری‌ها و مشکلات زیر به کار می‌رود:
- رفع ناهنجاری های بایتی پیشرفته در بیمار: کراس بایت، اوربایت، دیپ بایت، اختلال مفصل گیجگاهی و عدم تقارن فک‌ها
- درمان اختلال تنفسی مخصوصا در خواب: مشکلاتی مثل آپنه خواب که به دلیل ناهنجاری های فکی به وجود آمده باشند، با ارتوسرجری قابل درمان هستند.
- ایجاد تقارن در چهره: برای افرادی که فک نامتقارن و کج دارند، ارتو سرجری می‌تواند کاربرد افزایش زیبایی و جذابیت چهره را نیز داشته باشد.
چه کسانی به ارتوسرجری نیاز دارند؟
تصمیم این که شما جزء افرادی هستید که به جراحی فک یا ارتودنسی یا هر دو نیاز دارید، تنها به عهده متخصص است. دو معیار مهم این تصمیم‌گیری، میزان ناهنجاری فک و سن شماست. اگر در سن بالا و پس از تمام شدن رشد استخوان فک به دندانپزشکی مراجعه کنید، یا اگر مشکلات فک و دهان شما شدید باشد و با ارتودنسی درمان نشود، به این روش درمانی ترکیبی نیاز پیدا می‌کنید.
به طور کلی اگر در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرید، ممکن است به هر دو درمان نیاز داشته باشید:
- افرادی که به سندرم های فک و صورت مبتلا هستند.
- کسانی که به صورت مادرزادی و ژنتیکی مشکلات فک و دندان دارند.
- افرادی که در حوادث شدید، فک آن‌ها دچار آسیب و تروما جدی شده است.
- کسانی که فک بالا یا پایین آن‌ها بیش از کوچک یا بزرگ است.
بهترین زمان برای ارتوسرجری سنی است؟
از آن‌جایی که این روش درمانی برای اصلاح موقعیت فک است، بهتر است قبل از اتمام رشد استخوان فک نسبت به انجام آن اقدام کنید. رشد اسکلت بدن تا حدود ۱۸ سالگی ادامه دارد؛ بنابراین بهترین زمان برای ارتو سرجری و گرفتن نتیجه ایده‌آل، در بازه ۱۷ تا ۱۸ سالگی است.
مراحل ارتوسرجری به چه شکل است؟
مراحل ارتو سرجری شامل هر دو روش درمانی ارتودنسی دندان و جراحی فک است. در ادامه به طور خلاصه درباره این مراحل توضیح می‌دهیم.
۱. معاینه و تشخیص
ابتدا باید به متخصص ارتودنسی و متخصص جراحی فک مراجعه کنید، و با توجه به تشخیص آن‌ها مراحل بعدی درمان را شروع کنید. اگر بتوانید به یک فلوشیپ ارتوسرجری مراجعه کنید، دیگر نیازی به معاینه توسط چند پزشک نیست و تمام مراحل زیر نظر همان متخصص انجام می‌شود.
۲. مرحله اول ارتودنسی دندان ها
جراحی ارتودنسی باید قبل از جراحی فک انجام شود تا دندان‌ها تا جای ممکن در موقعیت درست خود قرار بگیرند. مدت زمان این مرحله به عوامل مختلفی مانند سن، شدت ناهنجاری و نوع روش ارتودنسی دارد و ممکن است حدود ۶ ماه تا ۳ سال طول بکشد.
۳. جراحی فک
پس از ارتودنسی و چینش صحیح دندان‌ها، به سراغ اصلاح موقعیت فک می‌رویم. این مرحله وقتی انجام می‌شود که بنا بر نظر متخصص، دندان‌ها در بهترین حالت و موقعیت خود قرار گرفته باشند. برای جراحی لزومی به خارج کردن براکت‌ها نیست و در بیشتر مواقع فرایند جراحی با وجود سیم‌کشی‌ها انجام می‌شود.
۴. مرحله دوم ارتودنسی دندان
پس از پایان جراحی فک، حالا نوبت به دور دوم ارتودنسی دندان ها می‌رسد که با توجه به نتایج جراحی مشخص می‌شود، این دوره چقدر طول میکشد.
نکات مهم پیش از انجام جراحی فک در ارتوسرجری
در صورتی که پس از معاینه متخصص، این روش درمانی برای شما تجویز شده است، خوب است بدانید که پیش از انجام جراحی فک برای ارتو سرجری، چه نکاتی را بهتر است رعایت کنید:
- برای انجام جراحی فک، حتما یک جراح فک حاذق پیدا کنید و تا حد ممکن در مورد تبحر پزشک اطمینان کسب کنید.
- در جلسه مشاوره ای که با جراح خود دارید، انتظاراتتان از نتیجه جراحی را با وی مطرح کرده تا به یک تصویر مشخص و واقع بینانه از عمل برسید.
- اگر پزشک، پیش از عمل دستور دارویی برایتان تجویز کرده، به رعایت آن مقید باشید.
- حداقل ده روز پیش از انجام جراحی از نوشیدنی های الکلی و استعمال دخانیات پرهیز کنید.
- با مشورت پزشک، حداقل یک هفته قبل از عمل داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و پروفن را قطع کنید.
- لازم است که در روز جراحی، حتما یک همراه داشته باشید.
مراقبت‌های پس از ارتوسرجری چگونه است؟
برای بهبودی کامل پس از جراحی، لازم است به طور کامل به توصیه‌های پزشک خود عمل کنید و مراقبت‌های لازم را انجام دهید. در ادامه چند نکته برای پیشرفت بهتر در دوره نقاهت شما نوشته‌ایم.
- حتما داروهای تجویز شده را به طور کامل و سر وقت مصرف کنید.
- درد گلو «به خاطر استفاده از لوله‌های بیهوشی»، تورم و کبودی پس از جراحی طبیعی است. برای کاهش التهاب می‌توانید در ۴۸ ساعت اول از کمپرس یخ استفاده کنید.
- شرایطی را ایجاد کنید که سرتان در هنگام خواب بالاتر از بدنتان قرار بگیرد. بهتر است برای خواب از دو بالش استفاده کنید.
- تا بهبودی کامل از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
- قسمت‌های جراحی‌شده را مسواک نزنید. برای تمیز کردن آن می‌توانید از وسایل ملایم‌تر مانند دستمال مرطوب استفاده کنید.
- به صورت منظم به پزشک متخصص خود مراجعه کنید تا وضعیت فک و دهان شما را بررسی کند.
عوارض ارتوسرجری چیست؟
برای جلوگیری از هرگونه عوارض جدی بعد از ارتو سرجری، لازم است که به متخصص‌های ماهر و کاربلد مراجعه کنید. این جراحی عوارض کوتاه‌مدتی نیز دارد که با انجام مراقبت‌های لازم و گذشت زمان از بین می‌روند. مهم‌ترین این علائم عبارت‌اند از:
- التهاب
- درد
- خونریزی
- عفونت
- سفت شدن فک
- بی‌حسی
- احساس گرفتگی در بینی
- صدا دادن فک
هزینه ارتوسرجری چقدر است؟
هزینه ارتو سرجری به عوامل مختلفی مانند شدت ناهنجاری، مهارت متخصص، سن بیمار، نوع مشکل و … بستگی دارد. بنابراین هزینه دقیق این درمان پس از معاینه متخصص با توجه به شرایط شما مشخص می‌شود. البته برای اطلاع از حدود هزینه ها می‌توانید به صفحه هزینه سیم کشی دندان مراجعه کنید.
تفاوت ارتوسرجری با جراحی ارتوگناتیک چیست؟
ارتوگناتیک همان جراحی فک است، اما ارتو سرجری به روش ترکیبی از دو درمان ارتودنسی و جراحی فک گفته می‌شود. اگر دندان‌های شما در موقعیت درستی قرار دارند، می‌توانید تنها از جراحی ارتوگناتیک کمک بگیرید؛ در غیر این صورت باید به سراغ ترکیب ارتودنسی و جراحی فک بروید.
دوره نقاهت ارتوسرجری چقدر است؟
معمولا پس از گذشت دو هفته، عوارض پس از جراحی نسبتا از بین می‌روند و بیمار می‌تواند کارهای روزانه خود را انجام دهد. البته فراموش نکنید که زمان لازم برای نقاهت به عوامل مختلفی از جمله سن بیمار و شدت ناهنجاری بستگی دارد، و پاسخ یکسانی برای این سوال وجود ندارد.
آیا جراحی اصلاح فک بدون انجام ارتودنسی ممکن است؟
در بیشتر مواقع خیر. در حقیقت در بیشتر مواقع افرادی که نیاز به جراحی فک دارند، باید ارتودنسی نیز انجام دهند تا دندان‌هایشان چینش و نظم صحیحی پیدا کند.
ارتوسرجری ترکیبی از ارتودنسی و جراحی فک است و برای درمان ناهنجاری‌های شدید فک و دهان در سنین بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. تشخیص این موضوع تنها با متخصص ارتودنسی و جراح فک یا فلوشیپ ارتو سرجری است.
در این مقاله به صورت کامل به تمام سوالات مربوط به این روش درمانی از جمله هزینه، عوارض، علائم و مراقبت‌های لازم پس از جراحی پاسخ داده‌ایم. برای اطلاعات دقیق‌تر و متناسب با شرایط خود لازم است توسط متخصص معاینه شوید.
