با کمک ارتودنسی کودکان می‌توانید تمام ناهنجاری‌های دندان‌های کودک را از بین برده و به او دندان‌های کاملاً یکدست و یک خط لبخند زیبا و جذاب هدیه کنید. در اغلب موارد بی‌نظمی دندان‌ها و ناهنجاری‌های فک، یکی از بزرگ‌ترین دغدغه والدین محسوب میشود که به دنبال یک روش مناسب برای برطرف کردن آن هستند.
در چنین مواقعی شما می‌توانید با مراجعه به متخصص ارتودنسی، برای درمان این حالات اقدام کنید. در ادامه به ارائه توضیحات مفصل درباره ارتودنسی دندان کودکان و فواید آن می‌پردازیم.
ارتودنسی کودکان به چه معناست؟
در ابتدا لازم است تا یک تعریف کلی از ارتودنسی کودک برای آشنایی کامل شما داشته باشیم. می‌توانیم بگوییم مجموعه اقداماتی که باعث از بین رفتن ناهنجاری‌ها و بی‌نظمی‌های موجود در دندان و فک کودک میشود را ارتودنسی کودکان می‌گویند. با این روش می‌توان موقعیت دندان‌ها را تغییر داد تا در محل مناسب خود قرار بگیرند.
ارتودنسی دندان کودکان می‌تواند از بروز این ناهنجاری‌ها در سال‌های آتی نیز تا حد زیادی جلوگیری کند تا فرزند شما همواره دندان‌های یکدست و مرتب داشته باشد. نکته قابل توجه این است که ارتودنسی کودکان حتما پس از رویش دندان های دائمی شروع میشود.
بهترین سن برای ارتودنسی کودکان
یکی از مسائلی مهمی که برای ارتودنسی دندان کودک باید به آن توجه داشته باشید، تشخیص بهترین سن برای ارتودنسی کودکان است. دکتر خدیوی، متخصص ارتودنسی با بیش از ۲۵ سال سابقه درمان انواع بیماران خردسال و بزرگسال ارتودنسی، درباره بهترین سن ارتودنسی کودکان می‌گویند:
اصولاً توصیه می‌کنیم که اولین ارزیابی ارتودنسی کودکان حوالی ۷ سالگی انجام شود، چراکه بهترین سن برای شروع درمان های پیشگیرانه است. اما به طور کلی بهترین زمان ارتودنسی برای دختران از ۱۰ الی ۱۲ سالگی و برای پسران در ۱۲ الی ۱۳ سالگی است. البته برخی کودکان نیاز به مداخله زودتر یا دیرتر دارند و تشخیص به موقع زمان درمان ارتودنسی کودک، نیازمند تجربه متخصص است.
در ادامه می‌توانید در ویدیو زیر توضیحات دکتر خدیوی را درباره بهترین سن ارتودنسی در کودکان ببینید:
آیا ارتودنسی برای کودکان دردناک است؟
نمی‌توان گفت که استفاده از بریس های ارتودنسی برای کودکان دردناک بوده، اما به‌طورقطع با احساس ناراحتی همراه است. حتی بزرگ‌سالان نیز در چند روز ابتدایی، با احساس ناراحتی درگیر هستند تا به مرور زمان به این بریس ها عادت کنند. مصرف استامینوفن برای کودکان در این زمینه مفید بوده و می‌تواند باعث تسکین درد آنها شود.
مراحل ارتودنسی دندان کودکان
اگر بخواهیم مراحل سیم کشی دندان کودکان را موردبررسی قرار دهیم، باید دو مرحله فاز یک و فاز دو را در این زمینه معرفی کنیم.
فاز یک ارتودنسی در کودک
همان‌طور که میدانیم بهترین زمان برای معاینه ارتودنسی در کودکان، حدود هفت سالگی است. فاز یک ارتودنسی دقیقا مربوط به همین دوره است. در این مرحله شما باید به دکتر ارتودنسی کودکان مراجعه کنید تا وضعیت دندان‌ها مورد معاینه و بررسی قرار بگیرد. در این فاز از ارتودنسی بیشتر از فضا نگهدارنده دندان و وسیع کننده کام استفاده شده و نیازی به سیم‌کشی‌های ارتودنسی وجود ندارد.
فاز دوم ارتودنسی برای کودکان
برای تکمیل فاز یک ارتودنسی، کودکان معمولا برای پریس های ارتودنسی و یا اقدامات اضافه نیاز دارند. این اقدامات را به‌عنوان فاز دوم ارتودنسی نام‌گذاری می‌کنند. در برخی از مواقع ممکن است مراحل اولیه به اندازه کافی تأثیرگذار باشند و فرد به فاز دوم نیازی نداشته باشد. فاز دوم ارتودنسی کودکان معمولا بین ۱۰ تا ۱۴ سالگی شروع میشود که دندان‌های دائمی به صورت کامل درآمده باشند.
فیلم ارتودنسی دندان کودکان
در زیر یک نمونه از نتیجه ارتودنسی کودکان که توسط دکتر علیرضا خدیوی، متخصص سیم کشی دندان کودکان انجام شده است را می‌بینید. به تغییر وضعیت دندان‌های کودک در ویدیو توجه کنید:
طول دوره درمان ارتودنسی در کودکان
طول درمان ارتودنسی کودکان معمولا بین ۱۸ الی ۲۴ ماه است اما در صورتی که کودک نیاز به انجام ارتودنسی پیشگیری داشته باشد، این مرحله نیز در حدود ۶ الی ۱۲ ماه زمان می‌برد. برخی از عواملی که ممکن است طول درمان ارتودنسی را برای کودکان افزایش دهند عبارتند از:
- نوع و شدت ناهنجاری در دندان‌ها و فک کودک
- سن کودک
- میزان همکاری کودک در استفاده از پلاک های متحرک و مراقبت از بریس ارتودنسی
- میزان رعایت بهداشت دهان و دندان، پیش از ارتودنسی و در طول دوره درمان
تمام عوامل ذکرشده به‌علاوه نوع ارتودنسی در فاز اول و دوم، می‌توانند بر روی طول دوره درمان تأثیر زیادی بگذارند. درنهایت اتمام دوره درمان بر اساس نظر متخصص و معاینات انجام‌شده امکان‌پذیر بوده به همین دلیل باید تمام معاینات دوره‌ای را کاملاً جدی بگیرید.
هزینه ارتودنسی کودکان
آنچه واضح بوده این است که هزینه ارتودنسی کودکان به مراتب کمتر از ارتودنسی بزرگ‌سالان است و معمولا در حدودا در رنج ۵۰ میلیون تومان قرار می‌گیرد. اما به صورت کلی نمی‌توان یک عدد مشخص و دقیق در این زمینه اعلام کرد.
میزان ناهنجاری‌های دندان‌ها و فک‌ها، طول درمان، سن، میزان رشد کودک، از عوامل مؤثر در این زمینه هستند که می‌توانند باعث تغییر در قیمت تمام‌شده شوند.
چه زمان کودکان به ارتودنسی نیاز دارد؟
بدیهی است که همه کودکان نیاز به ارتودنسی دندان ندارند، بلکه شما با مشاهده علائم و نشانه‌ها در این زمینه می‌توانید متوجه نیاز کودک خود به ارتودنسی شوید. برخی از علائم قابل‌توجه در این زمینه به شرح زیر هستند:
- کج بودن دندان‌های دائمی کودک
- جلو زدگی یکی از فک‌ها
- وجود فاصله در بین دندان‌های جلو هنگام بستن دهان
- وجود فاصله در بین تمام دندان‌ها
- تمایل یکی از فک‌ها به سمت چپ یا راست
- افتادن دندان شیری زودتر یا دیرتر از موعد و یا عدم افتادن آن
- مکیدن انگشت بعد از ۵ سالگی و استفاده از شیشه شیر
- تماس زبان با دندان‌های جلو به‌جای سقف دهان در زمان قورت دادن غذا
- تنفس دهانی به جای نفس کشیدن از بینی
تشخیص دقیق نیاز به درمان و مشخص شدن سن مناسب برای ارتودنسی تنها از طریق و متخصص ارتودنسی کودکان انجام میشود.
مراقبت‌های درمان ارتودنسی در کودکان
از این مراقبت‌های پس از ارتودنسی برای کودک می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن در ارتودنسی اهمیت بالایی داشته و باید تعداد آن به نسبت سایر افراد بیشتر شود.
- استفاده از نخ دندان: کشیدن نخ دندان الزامی است و نباید فراموش شود.
- تغذیه مناسب: رعایت تغذیه سالم نیز می‌تواند تأثیر فوق‌العاده‌ای درنتیجه ارتودنسی داشته باشد که باید در نظر داشته باشید.
- مراجعه منظم به مطب جهت معاینات در طول دوره: جدی گرفتن جلسات معاینه نیز از مراقبت حین درمان است که باید به آن توجه داشته باشید.
رژیم غذایی مناسب حین درمان ارتودنسی برای کودکان
چنانچه بریس‌ها شکسته شوند ممکن است دندان‌ها به جهت مختلف حرکت کرده و به صورت کلی از هدف ارتودنسی دور شوند. از همین رو توصیه می‌کنیم که در این دوره کودکان از خوردن و جویدن غذاهای سفت و یا چسبنده کاملاً خودداری کنند. از غذاهای مناسب و قابل‌مصرف در دوره ارتودنسی کودکان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- غذاهای نرم مانند انواع سوپ‌ها
- انواع لبنیات
- گوشت سفید و قرمز
- برنج و پاستا
- سبزیجات مختلف
- میوه
- غذاهای دریایی
ممنوعیت غذایی در این دوره به شرح زیر است:
- انواع آجیل
- یخ
- ذرت بو داده
- آب‌نبات
- آدامس
- آب‌نبات‌های جویدنی
اهمیت ارتودنسی در کودکان
چنانچه شما در دوران کودکی و سنین طلایی فرزند خود، متوجه ناهنجاری‌های موجود در دندان‌ها و فک او شده و برای درمان آنها اقدام کنید، می‌توانید در مدت‌زمان به مراتب کمتری به نتیجه دلخواهتان برسید. به عنوان مثال، ارتودنسی دندان شیری در کودکان خیلی سریع‌تر از رفع ناهنجاری های فک و دندان در بزرگسالی نتیجه بخش است.
از طرفی اغلب مشکلات جزئی و کوچک مربوط به دندان‌ها و رشد فک، از سن پایین آغاز می‌کنند. شما با شروع درمان کودکان در سن مناسب، می‌توانید از بیشتر شدن مشکلات و ناهنجاری‌ها تا حد زیادی جلوگیری کنید.
مزایای ارتودنسی در سنین کودکی
در این بخش قصد داریم به‌صورت کامل با مزایا و فواید ارتودنسی برای خردسالان آشنا شویم. برخی از مهم‌ترین مزایای این روش درمانی به شرح زیر هستند:
- سلامت دهان و دندان کودک
- افزایش اعتماد به نفس
- دوره درمان کوتاه
- کاهش هزینه های ارتودنسی نسبت به ارتودنسی در بزرگسالی
- برطرف کردن مشکلات تکلم و جویدن
- ابجاد فضا برای رشد سایر دندان ها
- جلپگیری از مشکلات گوارشی
- بهبود تنفس در کودکان
عواقب عدم انجام ارتودنسی برای کودکان
عدم انجام ارتودنسی کودک در زمان مناسب، می‌تواند عواقب سنگینی برای فرد به دنبال داشته باشد که باید با آنها آشنا شوید. اصلی‌ترین موضوعی که در این زمینه وجود دارد، تشدید و بروز ناهنجاری‌های بیشتر در دهان و دندان کودک است. درواقع ناهنجاری‌هایی که در کودکی با ساده‌ترین روش‌ها قابل برطرف شدن بودند، در بزرگسالی و بعد از گذر کودکی، باید با سخت‌ترین روش‌های ارتودنسی برطرف شوند.
نقش والدین در روند درمان ارتودنسی کودک
قطعا در پروسه درمان ارتودنسی، والدین نقش موثر و کمک کننده‌ای دارند و دانستن نکات و ارائه آنها، به کودکان در رعایت اصول ارتودنسی کمک خواهد کرد. این موارد شامل نکات زیر است:
- ارائه دادن اطلاعات و آگاهی: علاوه بر پزشک، والدین هم باید کل فرایند درمان را به خوبی برای فرزندشان توضیح دهند و تمام نگرانی‌های او را رفع نماید.
-
در انتخاب غذا به آنها کمک کنید: باید مراقب باشید که فرزندتان از غذاهای چسبنده و سفت، مانند آدامس، میوه‌های خشک، شکلات، آب‌نبات‌ها، آجیل، ذرت بوداده و.. استفاده نکنند.
- رعایت دقیق بهداشت و دهان: به انها اموزش دهید و عادتشان دهید که به درستی و بعد از هر وعده غذایی از مسواک و نخ دندان استفاده کنند.
-
حس مثبت دهید: به طور طبیعی بسیاری از والدین نسبت به ارتودنسی حس مثبتی دارند، اما مهم است به یاد داشته باشید که نگرش‌های ما مسری هستند.
دکتر ارتودنسی کودکان بهتر است یا دندان‌پزشک عمومی؟
چنانچه با مشاهده علائم گفته‌شده در قسمت‌های قبلی، برای معاینه دندان‌های فرزندتان به یک دندان‌پزشک کودک مراجعه کنید، به احتمال زیاد او شما را به یک متخصص ارتودنسی کودک ارجاع می‌کند.
متخصص ارتودنسی کسی است که بعد از گذراندن دوره ارتودنسی، چند سالی را درباره انواع ناهنجاری‌های دهان و دندان مطالعه کرده است. این شخص می‌تواند هنگام معاینه دهان و دندان‌های فرد، تمام جوانب را در نظر گرفته و بهترین نتیجه را به ارمغان آورد.
سؤالات متداول
در ادامه به پرسش های پرتکرار شما در مورد ارتودنسی دندان کودکان پاسخ می‌دهیم.
آیا ارتودنسی می‌تواند مشکلات تنفسی را برطرف کند؟
منظم شدن موقعیت دندان‌ها و فک‌ها، باعث بهبود مشکلات تنفسی و آپنه خواب شده و به همین دلیل کودک می‌تواند خواب راحت‌تری نیز داشته باشد.
ارتودنسی متحرک می‌تواند گزینه مناسبی برای کودکان باشد؟
تشخیص این موضوع تا حد زیادی بر عهده ارتودنتیست بوده، اما به‌صورت کلی می‌توانیم بگوییم که معمولا از ارتودنسی متحرک برای کودکان استفاده میشود.
آیا امکان حساسیت کودکان به بریس های ارتودنسی وجود دارد؟
بله به‌صورت کلی برخی از افراد به بعضی فلزات مانند نیکل حساسیت دارند، از همین رو باید به‌جای بریس های فلزی، از مواد دیگری در این زمینه استفاده کنند.
استفاده از ریتینر در ارتودنسی کودکان نیز لازم است؟
تشخیص این موضوع بر عهده ارتودنتیست اطفال است، اما به‌صورت کلی اغلب کودکان بین ۱۲ تا ۲۴ ماه باید از این نگه‌دارنده‌ها استفاده کنند. توصیه می‌کنیم که این مراقبت‌ها را مطابق با تجویز پزشک انجام دهید تا در نهایت، بیشترین میزان رضایت را از دندان‌های خود داشته باشید.
ارتودنسی کودکان باید در سنین طلایی انجام شود تا تأثیر فوق‌العاده‌ای به دنبال داشته باشد. در بخش‌های قبلی با مزایای ارتودنسی دندان کودکان و همچنین عواقب انجام ندادن این کار تا حد زیادی آشنا شدیم. همچنین به بررسی روش‌های مراقبتی در این دوره نیز پرداختیم.
شما می‌توانید برای اصلاح درمان ناهنجاری های کودکانتان به مطب دکتر علیرضا خدیوی متخصص ارتودنسی میرداماد، مرکز و شرق تهران مراجعه کنید.
مطالب مرتبط
ارتودنسی کاموفلاژ یا جبرانی بدون جراحی با عوارض کم
مینی اسکرو؛ نوآوری جدید در ارتودنسی
آشنایی با نخ دندان ارتودنسی و انواع مختلف آن
میزان درد ارتودنسی در مراحل مختلف درمان + راهکارهای تسکین درد ارتودنسی
براکت ارتودنسی چیست؟ (معرفی کامل انواع براکت ارتودنسی)
آیا ارتودنسی باعث لق شدن دندان میشود؟ علت لقی دندان در ارتودنسی