ارتودنسی فانکشنال یکی از روش های اصلاح مشکلات فک و دندان و زیر شاخه ارتودنسی است که بهبود عادت های غلط و مشکلات عضلانی کمک میکند، به همین دلیل دیگر احتمال بازگشت دندان‌های صاف شده به موقعیت قبلی خود، با گذر زمان وجود ندارد. دستگاه فانکشنال و روش درمان با ان با روش های معمول ارتودنسی متفاوت است.
به طور کلی از پلاکهای فانکشنال، برای اصلاح عضلات فک و صورت و همچنین تعدیل رشد استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مهم ارتودنسی فانکشنال، استفاده از ابزارها و دستگاه‌های خاصی است که طراحی شده‌اند تا تغییرات لازم را در عضلات و استخوان‌های فک و صورت ایجاد کنند.
تفاوت بین ارتودنسی فانکشنال و ارتودنسی معمولی چیست؟
ارتودنسی معمولی و فانکشنال در هدف و نتیجه نهایی با هم فرق دارند، ارتودنسی معمولی تنها بر روی صاف کردن دندان‌ها تمرکز میکند اما ارتودنسی فانکشنال یک روش دوگانه است که تمرکز اصلی آن، بهبود تعادل عضلات فک و صورت، تغییر الگوهای عضلانی و تنظیم رشد استخوان‌هاست. این روش بیشتر بر روی بهبود عملکرد عضلات فک و صورت و تعادل عضلات تمرکز د
دست پیدا کردن به دندان‌هایی صاف و مرتب از طریق درمان ارتودنسی، دومین هدفی است که ارتودنسی فانکشنال دنبال میکند. قبل از آنکه هر گونه درمان ارتودنسی معمولی (مثل صاف کردن دندان و از بین بردن فاصله بین دندان ها) را انجام دهد، برخی از جنبه‌های ارتوپدی سلامت عمومی بیمار را هدف قرار می دهد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشکیل استخوان‌های اسکلتی که سر و صورت را تشکیل می‌دهند.
- استخوان‌های فک پایینی و بالایی
- ارتباط بین TMJ و گردن و پشت
- مسیرهای هوایی بیمار
پس از اینکه به این مشکلات ارتوپدی بیمار پرداخته شد، سپس هر گونه درمان ارتودنسی معمولی که برای صاف و مرتب کردن دندان‌های بیمار لازم باشد، انجام می‌شود.
از دیگر تفاوت های ارتودنسی فانکشنال و معمولی می‌توان به تجهیزاتی که در آنها استفاده می شود اشاره کرد. در ارتودنسی فانکشنال، از تجهیزاتی استفاده می‌شود که طراحی شده‌اند تا تغییرات در عضلات و استخوان‌های فک و صورت ایجاد کنند. این ابزارها برای استفاده موقت یا دائمی در طول روز و شب طراحی شده اند.
دلایل ضعف عضلانی و نیاز به دستگاه فانکشنال
یکی از دلایل کج بودن و شلوغی دندان‌ها ممکن است عوامل ژنتیکی باشد، اما مکیدن انگشت، نفس کشیدن از راه دهان، بلع معکوس و فشار دادن زبان همگی عادت‌های غلط مربوط به عملکرد عضلانی هستند که می‌توانند رشد دندان‌ها را از حالت طبیعی خارج کنند و به شلوغی دندان ها منتهی شوند. ارتودنسی معمولی، دندان‌ها را صاف و مستقیم خواهند کرد اما عادت های غلط عملکرد عضلانی را تصحیح نمی‌کنند. بدون برطرف کردن مشکلات عملکرد عضلانی زمینه‌ای که باعث ناهنجاری می‌شوند مجدد باعث برگشت مشکلات قبلی می‌شود.
در چنین شرایطی، ارتودنسی فانکشنال است که می‌تواند نتایج متفاوتی را ایجاد کند. سن 4 یا 5 سالگی بهترین زمان برای آغاز درمان کودکانی است که علائم مال اکلوژن (بایت نامناسب) را نشان می‌دهند.
هدف ارتودنسی فانکشنال چیست؟
اهدافی که به وسیله ارتودنسی و دستگاه فانکشنال پیگیری و درمان می شود به شرح زیر است:
- بهبود تعادل عضلات فک و صورت
- تنظیم و بهینه‌سازی عملکرد عضلات فک و صورت
- تغییر الگوهای عضلانی ناهماهنگ
- تنظیم رشد استخوان‌ها به صورت صحیح و متعادل
- اصلاح بیت عمودی و افقی
- بهبود عملکرد تنفس و سیستم هضمی
- رفع مشکلات آسم و سرفه عصبی
- بهبود ظاهر و توازن صورت
- جلو آوردن فک پایین با دستگاه فانکشنال
تمامی مواردی که بیان شد، به منظور بهبود عملکرد کلی فک و صورت و ایجاد تعادل در سیستم عضلاتی و استخوانی انجام می‌شود.
پلاکهای فانکشنال با ایجاد فضای کافی برای دندان‌ها، کمک میکند که بتوانند در موقعیت صحیح قرار گیرند. این روش ارتودنسی، می‌تواند برای کودکان رشد صحیح و درست فک و دندان را به دنبال داشته باشد و احتمال کشیدن دندان در ارتودنسی، به عنوان بخشی از روند درمان را، به حداقل برساند.
مزایای استفاده از درمان فانکشنال دندان
- در این روش، همراه با رشد بیمار توازن فک و صورت هم حفظ می‌شود.
- امکان کشیدن دندان ها در طول درمان بسیار کاهش می‌یابد.
- بهبود عضلات فک و صورت، به تنفس بهتر بیمار کمک می کند.
- لبخندی پهن به همراه نیم رخ زیبا به بیمار میدهد.
- تمامی ایرادات دندانی به طور کامل و غیر قابل برگشت اصلاح می‌شود.
نحوه درمان با ارتودنسی فانکشنال چگونه است؟
از آنجایی که ارتودنسی فانکشنال بهترین عملکرد خود را زمانی نشان میدهد که همراه با رشد بیمار باشد، بنابراین بهترین زمان برای آغاز درمان ارتودنسی فانکشنال، در سنین 4-5 سالگی است. ارتودنسی فانکشنال، معمولاً دو مرحله دارد:
- فاز 1: برای بیماران تجهیزات دهانی تجویز می‌شود که باعث گسترش رشد استخوان‌های فک بالایی و پایینی می‌شود. طول مدت درمان عموماً 9 تا 18 ماه خواهد بود که گاهی می‌تواند بیشتر هم بشود.
- فاز 2: پس از رشد فک و درآمدن تمام دندان‌های دائمی، بیماران در صورت لزوم از ارتودنسی معمولی استفاده می‌کنند تا دندان‌ها صاف و مرتب شوند. طول مدت درمان معمولاً 9 تا 18 ماه است، البته در برخی موارد تا چند سال هم طول می‌کشد.
حالا که با ارتودنسی فانکشنال آشنا و تفاوت آن را با ارتودنسی معمولی متوجه شده اید، در صورت مشاهده علائم و داشتن مشکلات فک و دندان، می‌توانید برای انتخاب بهترین روش به یکی از مطب های دکتر خدیوی مراجعه کنید تا مشاوره لازم به شما داده شود.