خیلی از افراد در سنین بزرگسالی احساس می‌کنند که نیاز به ارتودنسی دندان‌هایشان دارند، اما به دلایل مختلفی از این کار شانه خالی می‌کنند. برای مثال تصور می‌کنند که دیگر برای آنها دیر شده و امکان انجام ارتودنسی را ندارند. ولی این روش درمانی در هر سنی امکان پذیر است و با مزایای خاص خود همراه خواهد بود. ما در این مطلب اطلاعات کاملی در مورد ارتودنسی بزرگسالان و همه نکات آن به شما ارائه می‌دهیم. همراه ما باشید!
کاربردهای ارتودنسی بزرگسالان
در حال حاضر تقریبا همه ما می‌دانیم که بهترین سن ارتودنسی، در سنین کودکی است؛ اما برخی از افراد به دلایل مختلفی موفق به انجام ارتودنسی در سنین کودکی نشده‌اند و مجبورند در بزرگسالی برای انجام این روش درمانی کاندید شوند. ارتودنسی در بزرگسالان کاربردهای زیادی دارد و به دلایل مختلفی انجام میشود که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- کج بودن دندان‌ها به صورت جزیی یا شدید
- دندان‌هایی که روی هم قرار گرفته‌اند
- وجود فواصل بین دندانی
- وجود فاصله بین دندان‌های دو فک (یعنی حتی در حین بسته بودن دهان هم دندان‌های دو فک از هم فاصله دارند)
- جلو بودن فک بالا یا پایین
- انحراف فک
- و…
مزایای ارتودنسی در سنین بالا
به طور کلی ارتودنسی در سنین بالا می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- نامرتب بودن دندان‌ها علاوه بر اینکه تاثیر منفی روی ظاهر صورت و فک شما می‌گذارد، سلامت آنها را به خطر می اندازد؛ چرا که تمیز کردن دندان‌های نامرتب، به مراتب دشوار‌تر از دندان‌های مرتب است. احتمال گیر کردن باقی مانده خوراکی‌ها و مواد غذایی در دندان‌ها نامرتب بیشتر بوده و به راحتی نمی‌توانید آن را تمیز کنید، در نتیجه مرتب بودن دندان‌ها باعث میشود تا شما به راحتی بتوانید به بهداشت و سلامت دندان‌ها رسیدگی نمایید.
- با توجه به اینکه ارتودنسی امکان تمیز کردن دندان‌ها را به شما می‌دهد، احتمال ابتلا به بیمار‌ها و عفونت‌های دندان پایین می‌آید.
- با انجام این کار، دندان‌های شما بسیار زیباتر میشود و تاثیر مثبتی روی خنده و صورت شما می‌گذارد؛ در نتیجه اعتماد به نفستان بالا می‌رود.
- یکی از بهترین مزایای ارتودنسی در بزرگسالان این است که جای دندان‌هایی که کشیده‌اید، پر میشود.
- فاصله بین دندان‌ها از بین می‌رود و تمامی دندان‌ها به هم می‌چسبند.
- قبل از ارتودنسی باید تمام دندان‌ها ترمیم شوند، به همین دلیل ماندگاری دندان‌ها افزایش پیدا می‌کند.
- ارتودنسی تنها فرم دندان‌های شما را اصلاح می‌کند، در نتیجه صورت شما به طور طبیعی زیبا میشود. این روش برای افرادی که می‌خواهند نچرال و طبیعی بمانند بسیار مناسب است.
- یکی دیگر از مهم‌ترین مزایای ارتودنسی کاهش سایش بیش از اندازه دندان‌ها است که بر اثر اختلال دندان قروچه ایجاد میشود.
- اصلاح فرم دندان‌ها موجب می‌گردد که دندان‌ها به درستی روی هم قرار بگیرند؛ در نتیجه توانایی جویدن خوراکی و غذا، بهبود پیدا می‌کند.
انواع روش‌های ارتودنسی در سنین بالا
روش‌های مختلفی برای انجام ارتودنسی وجود دارد و در تمامی این روش‌ها برای تغییر جایگاه دندان‌ها، به آنها فشار وارد میشود. انواع روش‌های درمانی ارتودنسی در سنین بزرگسالی عبارتند از:
ارتودنسی فلزی
یکی از متدوال‌ترین روش‌های ارتودنسی، روش فلزی است که در این روش براکت‌های فلزی کوچکی را به جلوی دندان‌ها متصل می‌کنند. در بین این براکت‌ها، سیم محکمی را رد خواهند کرد که باعث حرکت دندان‌های شما میشود.
ارتودنسی لینگوال در پشت دندان
در این روش ارتودنسی، بریس در پشت دندان‌ها قرار می‌گیرد و کاملاً ثابت است. این بریس به تدریج دندان‌های شما را حرکت می‌دهد تا مرتب شوند و در نهایت اختلالات بایت را برطرف می‌کند.
ارتودنسی سرامیکی
ارتودنسی سرامیکی نیز یک نوع ارتودنسی ثابت است که در آن به جای براکت‌های فلزی، از براکت‌های سرامیکی استفاده میشود. براکت‌های سرامیکی ثابت، شفاف، زیبا و همرنگ با دندان‌های فرد است و انتخاب ایده‌آل برای افرادی به شمار می‌رود که نمی‌خواهند براکت روی دندان‌هایشان مشخص باشد.
ارتودنسی نامرئی
در این نوع ارتودنسی از پلاک‌های متحرک استفاده می‌کنند و آن را روی دندان‌های شما قرار می‌دهند. پزشک متخصص، در زمان‌های مشخصی پلاک‌های جدیدی را در اختیار شما می‌گذارد تا دندانهایتان در طول زمان حرکت کنند و در جای مناسبی قرار گیرند.
بعد از به اتمام رساندن مراحل ارتودنسی بزرگسالان، استفاده از ریتینر یا نگهدارنده برای بیماران ضروری است تا دندان‌ها به حالت اولیه خود باز نگردند.
سن مناسب برای ارتودنسی بزرگسالان
با توجه به رشد علم و تجهیزاتی که در خصوص روش‌های ارتودنسی شاهد بوده‌ایم، امروزه انجام ارتودنسی در بزرگسالی نیز به راحتی امکان‌پذیر است. همین امر باعث شده تا ارتودنسی برای بزرگسالان، به اندازه ارتودنسی کودکان، رواج پیدا کند؛ اما در سن بزرگسالی، ساختار استخوان‌های فک محکم‌تر می‌شوند و به همین دلیل مدت زمان ارتودنسی بزرگسالان نسبتاً بیشتر از کودکان است. با این حال افراد تا ۳۰ یا ۴۰ سالگی نیز می‌توانند از این روش برای مرتب کردن دندان‌های خود استفاده کنند.
به دلیل رشد کامل فک و با توجه به شدت ناهنجاری‌های آن در سنین بالا، ارتودنسی بزرگسالان در دو نوع مختلف بدون جراحی فک و با جراحی فک انجام میشود. ارتودنسی با جراحی فک این امکان را به شما می‌دهد تا بتوانید فرم فک خود را نیز اصلاح کنید.
تفاوت ارتودنسی بزرگسالان و کودکان در چیست؟
ارتودنسی کودکان، شرایط و ویژگی‌های متفاوتی نسبت به ارتودنسی در بزرگسالان دارد. در این بخش سعی می‌کنیم تمام تفاوت‌های میان ارتودنسی کودکان و بزرگسالان را برایتان نام ببریم.
زمان
اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین تفاوت ارتودنسی بزرگسالان و کودکان در این بوده که فک و دندان‌های بزرگسالان، کاملاً رشده‌اند، در حالیکه فک و دندان کودکان، هنوز در حال رشد است. به همین دلیل ترمیم و مرتب کردن دندان‌ها در سنین پایین، بسیار آسان‌تر از ترمیم دندان‌ها در سن بزرگسالی خواهد بود. شرایط آناتومی بدن در سنین بالا به گونه‌ای است که در برابر تغییرات، مقاومت بالایی را از خود نشان می‌دهد.
ترمیم دندان‌ها
طبیعتا پوسیدگی در دندان‌های بزرگسالان بسیار بیشتر از کودکان است. قبل از انجام ارتودنسی باید تمام دندان‌های پوسیده ترمیم شوند و در نهایت تمام دندان‌ها جرم‌گیری کنید. با این کار در طول دوره ارتودنسی، اختلالی به وجود نمی‌آید. این در حالی است که کودکان به سرعت از این مرحله عبور می‌کنند؛ چرا که نیازی به عصب کشی یا ترمیم‌های اساسی دندان‌ها ندارند.
مشکلات بایت
یکی از اصلی‌ترین دلایل ارتودنسی در بزرگسالان، اصلاح مشکلات بایت یا مال اکلوژن است. در دهان بسیاری از بیماران بزرگسالی که به اوربایت شدید دچار هستند، فضای کافی برای برگرداندن دندان‌ها به موقعیت مناسب و درست وجود ندارد. از همین رو به ناچار باید یک یا چند دندان (معمولاً از دندان‌های عقبی) کشیده شود.
علاوه بر این، ممکن است برخی از بیماران بزرگسال دچار ساییدگی دندان‌ها باشند و این وضعیت اوربایت را تا حد زیادی تشدید می‌کند. در چنین شرایطی احتمال دارد که ارتودنتیست به منظور برطرف کردن این مشکلات، درمان‌ها بیشتر و البته پیچیده‌تری را به کار گیرد. تمامی این موارد باعث طولانی‌تر شدن مدت زمان ارتودنسی بزرگسالان میشود و همچنین تعداد مراحل ارتودنسی بزرگسالان بالاتر می‌رود.
غیبت دندان‌ها
دیگر تفاوت ارتودنسی بزرگسالان و کودکان، مربوط به غیبت دندان‌ها است. برخی از بزرگسالان به دلیل مشکلاتی دندانی که در گذشته داشته‌اند، یک یا چند دندان را کشیده‌اند و این برای ارتودنتیست می‌تواند مشکل ایجاد کند. علاوه بر این، احتمال دارد که محل‌های خالی مانده از دندان‌ها، محل مناسبی برای حرکت سایر دندان‌ها نباشند و در چنین شرایطی ممکن است که پزشک متخصص مجبور شود این نواحی را با اضافه کردن استخوان مصنوعی، ترمیم کند.
مشکلات لثه
مشکلات لثه‌ای در بزرگسالان بسیار بیشتر از کودکان است و تا زمانی که این مشکلات به خوبی درمان نشوند، امکان ارتودنسی در بزرگسالان وجود ندارد.
میزان آسیب پذیری
معمولاً بزرگسالان بیشتر از کودکان با خطر جذب ریشه در دوران درمان، مواجه می‌شوند. جذب ریشه‌ای بدین معنی است که ریشه دندان‌ها توسط بافت‌های احاطه‌کننده، جذب خواهد شد و به نوعی دندان‌ها بدون تکیه گاه می‌مانند.
مراحل ارتودنسی بزرگسالان
این روش درمانی به گونه‌ای است که تمام مراحل درمان، در یک جلسه انجام نمی‌شود. قبل از انجام ارتودنسی باید بدانید که راه نسبتاً طولانی پیش رو دارید و باید صبور باشید. به طور کلی مراحل ارتودنسی بزرگسالان شامل موارد زیر می‌شوند:
مشاوره اولیه
تفاوتی ندارد که در چه سنی اقدام به ارتودنسی دندانهایتان می‌کنید، در هر صورت یکی از اصلی‌ترین مراحل ارتودنسی بزرگسالان، مشاوره اولیه است. در این مرحله می‌توانید تمام سوالات خود را از پزشکتان بپرسید و نگرانی‌های خود را با او به اشتراک بگذارید. با مشاوره اولیه می‌توانید بفهمید که مدت زمان ارتودنسی بزرگسالان برای شما چقدر است و روش، فواید و عوارض این روش را جویا شوید.
معاینه تخصصی
در مرحله دوم، پزشک متخصص باید براساس مدارک پزشکی موجود از بیمار، مجدد به معاینه دندان‌ها و فک او بپردازد. پزشک برای بررشس وضعیت فکی بیمار و تشخیص بهتر، از سی تی اسکن، بررسی اکلوژن و ساخت مدلی دیجیتالی دندان‌های بالا و پایین بیمار استفاده می‌کند. این معاینات باید با دقت بالایی انجام گیرد؛ چرا که با توجه به این معاینات، برنامه‌ریزی درمانی شکل خواهد گرفت.
برنامه‌ریزی درمان
در مرحله سوم، پزشک با توجه به تمام اطلاعات در دسترس و بررسی‌های تخصصی انجام شده، برنامه‌ریزی مناسبی را برایتان انجام می‌دهد و آن را به شما ابلاغ می‌کند. در این برنامه‌ریزی تعداد جلسات، زمان‌های مراجعات در جلسه‌های بعدی، هزینه ارتودنسی و… وجود دارد.
انجام عملیات مربوط به ارتودنسی
بعد از اینکه اطلاعات دقیقی را در مورد مراحل ارتودنسی بزرگسالان به دست آوردید، عملیات برای شروع درمان ارتودنسی آغاز میشود. در این مرحله، دستگاه ارتودنسی را داخل دهان شما قرار می‌دهند، سپس براکت‌ها را روی دندان‌های شما می‌گذارند و آن را تنظیم می‌کنند. با این کار ابعاد فک و دندان‌های بیمار اندازه‌گیری میشود و براساس آن، نوع ارتودنسی و تعداد براکت‌های لازم مشخص می‌گردد. انجام عملیات مربوط به ارتودنسی حداکثر تا ۴ ساعت طول می‌کشد.
مراقبتهای لازم تا مراجعات بعدی
بعد از اعمال براکت بر روی دندان بیمار، لازم است که فرد هر ۴ یا ۸ هفته یک بار برای معاینه و انجام تنظیمات بعدی براکت، به پزشک خود مراجعه کند. به خاطر داشته باشید که این براکت‌ها از چند ماه تا چند سال روی دندان‌های شما هستند و باید در طول درمان، مواظب سلامت و بهداشت آنها و دندانهایتان باشید.
مدت زمان ارتودنسی بزرگسالان
ممکن است مدت زمان درمان ارتودنسی بزرگسالان با هم متفاوت باشد، اما به طور کلی تقریباً از ۶ ماه تا ۳ سال طول می‌کشد. عوامل زیر از مهم‌ترین مواردی هستند که روی مدت زمان ارتودنسی در سنین بالا تاثیر می‌گذارند:
- نوع درمان ارتودنسی
- همکاری بیمار و میزان تعهد آن به بهداشت دندان
- میزان سلامت دندان‌ها
- سن فرد
- انتظارات شخصی
- شدت اختلالات در دندان‌ها و فک
عوامل مؤثر بر روند درمان ارتودنسی بزرگسالان
عوامل مختلفی وجود دارند که روی روند درمان ارتودنسی در بزرگسال تأثیر می‌گذارند. قبل از انجام ارتودنسی باید از این موارد مطلع شوید تا درمان شما بدون هیچ مشکلی انجام شود.
- بیمار‌هایی مانند بیمار‌های قلبی، کم خونی، خون‌ریزی‌های داخلی و دیابت شدید، مهم‌ترین عواملی هستند که روی روند درمان تاثیر دارند. در صورتی که با هر کدام از این بیماری‌ها دست و پنجه نرم می‌کنید، باید آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
- یکی دیگر از مواردی که بر روند درمان تاثیر دارد، مصرف برخی از دارو‌ها مانند قرص‌های پوکی استخوان یا آرتروز هستند.
- برخی از دارو‌های خاص یا سیگار کشیدن، باعث خشکی دهان می‌شوند و احتمال پوسیدگی دندان‌ها را بالا می‌برند. ترمیم دندان‌ها در ارتودنسی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چرا که به آنها فشار زیادی وارد میشود و شما باید در صورت مشاهده پوسیدگی، آنها را ترمیم کنید.
- بیمار‌های پریودنتال و لثه در سنین بالا بسیار رایج است و در ارتودنسی دندان‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. از یاد نبرید که قبل از شروع درمان ارتودنسی در بزرگسالان، باید تمام مشکلات و بیمار‌های لثه را درمان کنید.
حداکثر سن برای انجام ارتودنسی چقدر است؟
همانطور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، شما می‌توانید در سن ۴۰ سالگی و حتی بالاتر از این نیز، اقدام به ارتودنسی دندا‌هایتان کنید. با توجه به این توصیفات می‌توان گفت که حداکثر سن برای انجام روش درمانی ارتودنسی وجود ندارد و نیازی نیست که نگران سن مناسب برای ارتودنسی بزرگسالان باشیم.
مراقبتهای بعد از ارتودنسی در بزرگسالان
در اوایل شروع دوره درمان، صحبت کردن و غذا خوردن برای افراد کمی مشکل است اما بعد از مدتی، به آن عادت می‌کنید. نکته مهم این است که به خوبی توصیه‌ها و مراقبتهای لازم را رعایت کنید که به نتیجه مطلوب برسید. مراقبتهای بعد از ارتودنسی بزرگسالان، به اندازه مراقبتهای طول درمان اهمیت دارند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- برای اینکه از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری شود، باید به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کنید.
- دندانهایتان را به طور دقیق و منظم با استفاده از خمیر دندان‌های فلورایدی مسواک بزنید.
- برای جلوگیری از به وجود آمدن التهابات لثه و پاک کردن باکتری‌های داخل دهان، از دهان شویه و نخ دندان استفاده کنید.
- بهتر است به صورت دوره‌ای برای معاینه دندانهایتان و تمیز کردن آنها، نزد دندان پزشک بروید.
- توصیه می‌کنیم میزان مصرف غذا‌های سالم مانند سبزیجات، لبنیات، میوه و… را بالا ببرید که برای دندانهایتان نیز مفید هستند.
- از مصرف غذا‌های آسیب‌رسان و مضر برای دندان‌ها مانند آب نبات، شکلات، نوشیدنی گازدار و… پرهیز کنید.
هزینه ارتودنسی بزرگسالان
نمی توان هزینه ثابت و شخصی را برای ارتودنسی در بزرگسالان مشخص کرد؛ چرا که عوامل مختلفی روی هزینه نهایی این درمان اثر می‌گذارند. پزشک متخصص بعد از معاینه و بررسی دقیق شرایط دندان شما، هزینه ارتودنسی را تعیین می‌کند. عواملی که روی هزینه ارتودنسی بزرگسالان تاثیر دارد شامل موارد زیر میشود:
- نوع و شدت ناهنجاری و نامرتبی دندان
- ارتودنسی یک فک یا دو فک
- تعداد جلسات مراجعه
- محل انجام ارتودنسی
- میزان پیچیدگی کار
- دستمزد دندانپزشک
- روش و روند درمان
- بریس‌های به کار رفته
- تخصص و مهارت ارتودنتیست
جمع‌بندی
ارتودنسی یکی از بهترین روش‌ها برای مرتب کردن دندان‌ها است که در این روش، تمامی دندان‌های شما در جای درستی قرار می‌گیرند. با وجود اینکه مدت زمان ارتودنسی بزرگسالان بیشتر از کودکان است، اما بزرگسالان نیز با این درمان، به نتیجه بسیار عالی می‌رسند. از همین رو می‌توان گفت که خوشبختانه سن مناسب برای ارتودنسی بزرگسالان، محدود نیست و شما در هر زمانی که خواستید می‌توانید این کار را انجام دهید.
