ارتودنسی فانکشنال یا کاربردی

یکی از دلایل کج بودن دند‌ان‌ها و شلوغی دندان‌ها ممکن است عوامل ژنتیکی باشد، اما مکیدن انگشت، نفس کشیدن از راه دهان، بلع معکوس و فشار دادن زبان همگی عادت‌های غلط مربوط به عملکرد عضلانی هستند که می‌توانند رشد دندان‌ها را از حالت طبیعی خارج کنند و به نامرتبی دندان‌ها منتهی شوند. سیم‌کشی‌های ارتودنسی معمول، دندان‌ها را صاف و مستقیم‌ خواهند کرد اما عادت های غلط عملکرد عضلانی را تصحیح نمی‌کنند. بدون برطرف کردن مشکلات عملکرد عضلانی زمینه‌ای که باعث ناهنجاری می‌شوند، احتمال بازگشت دندان‌های صاف شده به موقعیت قبلی خود، با گذر زمان افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی، ارتودنسی فانکشنال است که می‌تواند نتایج متفاوتی را ایجاد کند. سن 4 یا 5 سالگی بهترین زمان برای آغاز درمان کودکانی است که علائم مال ‌اکلوژن (بایت نامناسب) را نشان می‌دهند.

چه تفاوتی بین ارتودنسی معمولی و ارتودنسی فانکشنال وجود دارد؟

ارتودنسی معمولی تنها بر روی صاف کردن دندان‌ها تمرکز می‌کند اما ارتودنسی فانکشنال یک روش دوگانه است که تمرکز اصلی آن بر روی ارتوپدی است. این تمرکز، بهبود بخشیدن مسیرهای هوایی و بایت (اکلوژن) بیمار را نیز شامل می‌شود.

دست پیدا کردن به دندان‌هایی صاف و مرتب از طریق درمان ارتودنسی، دومین هدفی است که ارتودنسی کاربردی آن را پی‌ می‌گیرد. قبل از آنکه هر گونه درمان ارتودنسی معمولی آغاز شود، ارتودنسی کاربردی برخی از جنبه‌های ارتوپدی سلامت عمومی بیمار را هدف قرار می دهد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استخوان‌های اسکلتی که سر و صورت را تشکیل می‌دهند.
• استخوان‌های فک پایینی و بالایی و مفصل گیجگاهی- فکی (TMJ)
• ارتباط بین TMJ و گردن و پشت
• مسیرهای هوایی بیمار

پس از اینکه به این مشکلات ارتوپدی بیمار پرداخته شد، سپس هر گونه درمان ارتودنسی معمولی که برای صاف و مرتب کردن دندان‌های بیمار لازم باشد، انجام می‌شود.

هدف ارتودنسی کاربردی چیست؟

ارتودنسی کاربردی در جستجوی راهی برای کمک به کودکان است که بتوانند تمامی پتانسیل ژنتیکی خود را از طریق مطلوب سازی چهار موردی که در بالا ذکر شد، با روش‌های درمانی ارتودنسی محقق سازند. پالاتال اکسپندر که باعث افزایش اندازه فک و مسیرهای هوایی می‌شود، با استفاده از تجهیزات دهانی و سیم‌کشی‌های معمولی اتفاق می‌افتد، بنابراین فضای کافی برای دندان‌ها ایجاد می‌کنند که بتوانند در موقعیت صحیح قرار گیرند. ارتودنسی کاربردی می‌تواند برای کودکان رشد چهره‌ای مناسب را به ارمغان بیاورد. این امر باعث می‌شود احتمال کشیدن دندان دائمی به عنوان بخشی از روند درمان، به حداقل برسد.

نحوه درمان با ارتودنسی فانکشنال چگونه است؟

از آنجایی که ارتودنسی فانکشنال بهترین کارکرد خود را زمانی نشان می‌دهد که همگام با رشد بیمار باشد، بنابراین بهترین زمان برای آغاز درمان ارتودنسی فانکشنال، در سنین 4-5 سالگی است. ارتودنسی کاربردی معمولاً دو مرحله دارد:

• فاز 1: برای بیماران تجهیزات دهانی تجویز می‌شود که باعث گسترش رشد استخوان‌های فک بالایی و پایینی (مگزیلا و مندیبل) می‌شود. طول مدت درمان عموماً 9 تا 18 ماه خواهد بود که گاهی می‌تواند بیشتر هم بشود.
• فاز 2: پس از رشد فک و درآمدن تمام دندان‌های دائمی، بیماران در صورت لزوم از سیم‌کشی‌های معمولی استفاده می‌کنند تا دندان‌ها صاف و مرتب شوند. طول مدت درمان معمولاً 9 تا 18 ماه است، البته در برخی موارد تا چند سال هم طول می‌کشد.

مزایای ارتودنسی کاربردی بیش از مرتب کردن دندان‌ها می‌باشد. این روش درمانی به کودکان کمک می‌کند حداکثر پتانسیل ژنتیکی خود را آشکار سازند و ناهنجاری تنفسی آنها در موقع خواب را نیز برطرف می‌سازد. هنگامی که سقف دهان وسیع شود، مسیرهای بینی و سینوس‌ها نیز وسیع می‌شوند و به بیماران اجازه می‌دهد راحت‌تر از طریق بینی تنفس کنند. رشد مناسب مغز و بدن به اکسیژن رسانی مناسب بستگی دارد و پالاتال اکسپندر این مهم را محقق می‌سازد.