پلاک بعد از ارتودنسی را می‌توانیم مرحله درمانی بعد از ارتودنسی بدانیم که کمک زیادی برای داشتن دندان‌های صاف و یکدست شما می‌کند. اگر شما می‌خواهید که لبخند زیبا و جذابی داشته باشید که دندان‌هایتان به خوبی بر روی یکدیگر قرار بگیرند، باید تمام طول درمان ارتودنسی را به بهترین نحو، پشت سر بگذارید.
این مدت‌زمان ممکن است طولانی باشد؛ زیرا بعد از برداشتن بریس‌های ارتودنسی، نوبت به استفاده از ریتینر یا همان پلاک دندان بعد از ارتودنسی می‌رسد. در ادامه به ارائه توضیحات مفصل درباره این پلاک ها می‌پردازیم تا شما به صورت کامل با آن‌ها آشنا شوید.
علت استفاده از پلاک بعد از ارتودنسی
همان‌طور که میدانیم، مرحله بعد از ارتودنسی دندان، مربوط به پلاک ارتودنسی یا اصطلاحا ریتینر می‌شود. در طول ارتودنسی، با اعمال فشار بر دندان‌ها، می‌توان آن‌ها را در محل مناسب خود قرار داد. بعد از قرارگیری در محل مناسب، بریس های دندانی باز شده و باید شرایطی فراهم شود تا دندان‌ها در محل جدید خود، ثابت شوند. در این راستا لازم است تا از نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی استفاده کنید.
بعد از اعمال تغییرات در دوران ارتودنسی، دندان‌ها تمایل زیادی دارند که مجددا به وضعیت قبلی خود بازگردند. این حالت می‌تواند باعث بازگشت مشکلات و ناهنجاری‌های دندانی شود. با کمک ریتینر می‌توانید از این حالت و همچنین تغییر موقعیت دندان‌ها با افزایش سن، جلوگیری کنید. فرقی نمی‌کند که شما از ارتودنسی ثابت و یا ارتودنسی نامرئی برای دندان‌های خود استفاده کرده باشید، درنهایت باید یک دوره نیز از پلاک بعد از ارتودنسی استفاده کنید تا بتوانید به بهترین نتیجه از درمان دندان‌های خود دست پیدا کنید. اما در این مورد هم می‌توانید از پلاک شفاف بعد از ارتودنسی استفاده کنید تا زیبایی دندان‌هایتان خدشه دار نشود.
مدت زمان استفاده از پلاک ارتودنسی چقدر است؟
استفاده از پلاک ارتودنسی حداقل ۱۲ ماه به طول می‌انجامد. قالب بعد از ارتودنسی باید حداقل ۲۲ ساعت در روز مورد استفاده قرار گیرد تا به تثبیت موقعیت جدید دندان‌ها کمک کند. پس از مدتی ارتودنتیست شما تشخیص می‌دهد که می‌توانید قالب دندان بعد از ارتودنسی را تنها در شب استفاده کنید.
انواع پلاک دندان بعد از ارتودنسی
همان‌طور که اشاره کردیم برای کسب نتیجه مطلوب از ارتودنسی دندان‌ها، استفاده از پلاک بعد از ارتودنسی الزامی است. در برخی از مواقع نیز ارتودنتیست توصیه می‌کند که حتی بعد از اتمام دوره پلاک نیز فرد هفته‌ای چند مرتبه، شب‌ها از ریتینر استفاده کند و تا آخر عمر نیز این پلاک ارتودنسی را کنار نگذارد. اهمیت استفاده از پلاک دندان بعد از ارتودنسی، باعث شده تا تنوع بسیار گسترده‌ای در بین مدل‌های مختلف این محصول به وجود آیند. در این بخش به معرفی چند نمونه از پلاک‌های دندانی را برای آشنایی بیشتر شما می‌پردازیم.
پلاک نگهدارنده دائمی
همان‌طور که از عنوان این پلاک نگهدارنده دندان مشخص است، برای ارتودنسی دائمی مورداستفاده قرار گرفته و فقط ارتودنتیست می‌تواند آن را از دهان فرد خارج کند. این نگهدارنده به پشت دندان‌های بیمار متصل می‌شود و برحسب نیاز دندان‌ها و شرایط قرارگیری آن‌ها می‌تواند بر روی شش دندان جلویی پایین یا چهار دندان جلویی بالایی قرار بگیرند. این نوع از پلاک نگهدارنده دندان با نام های ریتینر سیمی متصل شونده، نگهدارنده ثابت دندان، ریتینر سیمی پشت دندانی و لینگوآل نیز شناخته می‌شود.
از مزایای استفاده از این نوع پلاک دندانی می‌توانیم به مشخص نبودن، طول عمر بسیار طولانی و جلوگیری از گم شدن پلاک اشاره کنیم. استفاده از پلاک شفاف بعد از ارتودنسی به طور دائم معایبی نیز به دنبال دارد. دشواری تمیز کردن دندان‌ها، نیاز به استفاده از وکس مخصوص دندانپزشکی، مراجعه مداوم دوره‌ای به متخصص جهت معاینه، از معایب استفاده از نگهدارنده دائمی محسوب می‌شوند.
پلاک ارتودنسی هالی
شناخته شده‌ترین پلاک بعد از ارتودنسی را می‌توانیم مدل هالی معرفی می‌کنیم که به ریتینر سیمی نیز معروف بوده و همواره مورداستفاده قرار می‌گیرد. اکثر متخصصان در زمینه ارتودنسی، از این پلاک نگهدارنده دندان به عنوان یک روش کاملا مطمئن برای نگهداری دندان‌ها استفاده می‌کنند. برای ساخت این نوع ریتینر از دهان فرد قالب گرفته شده و یک نگهدارنده از سیم و پایه قوسی آکریلیکی تولید می‌شود. این پلاک‌ها متحرک هستند و در صورت لزوم شما می‌توانید آن‌ها را در حالت مناسب، تنظیم کنید. از مهمترین مزایای این نوع پلاک بعد ارتودنسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نگهدارنده سبک هالی به شما کمک می‌کند که دندان‌های خود را به آهستگی به مکان درست خود هدایت کرده و آن‌ها را در جایگاه مناسب نگهدارید.
- از مزایای این پلاک می‌توان به قابلیت ترمیم آن اشاره کنیم. معمولا تعویض این پلاک نگهدارنده بعد از ارتودنسی نیز ضرورتی نداشته و نیاز نیست.
- این پلاک‌ها بادوام و طول عمر بالا ساخته می‌شود. تمیز کردن این محصولات نیز به سادگی امکان‌پذیر بوده و هیچ‌گونه دشواری ندارد.
- با استفاده از سیم‌های به کاربرده شده در این ریتینر ها، شما می‌توانید آن‌ها را سفت کنید تا دندان‌ها در وضعیت بهتری قرار بگیرند.
استفاده از این مدل نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی، معایبی نیز به دنبال دارد که در این قسمت به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- سیم کمانی به کار رفته در ساخت این مدل ریتینرها روی دندان‌های جلو قرار گرفته و کاملا مشخص است.
- در برخی از مواقع استفاده از این ریتینرها می‌تواند باعث بروز اختلالات گفتاری و یا نوک زبانی حرف زدن شود. لازم به ذکر است که این حالت تنها در روزهای ابتدایی استفاده به وجود آمده و بعد از آن به صورت کامل رفع می‌شود.
پلاک شفاف بعد از ارتودنسی
پلاک شفاف بعد از ارتودنسی نیز از دیگر گزینه‌های موجود در این زمینه محسوب می‌شود که ممکن است ارتودنتیست برای فرد تجویز کند. این مدل از ریتینر ها تقریبا شفاف بوده و جلوه بدی در درون دهان به وجود نمی‌آورند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی‌های به کاربرده در روند ساخت این محصولات، تقاضای زیادی برای ساخت ریتینر شفاف (اینویزیلاین) می‌شود. برای ساخت این نگهدارنده بعد ارتودنسی نیز باید از دهان فرد قالب گرفته شده و دقیقا مطابق با همان ساخته شود.
از مزایای استفاده از نگهدارنده شفاف بعد از ارتودنسی می‌توانیم به نامرئی و راحت بودن این محصولات اشاره کنیم که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. استفاده از این محصول معمولا معایبی نیز به دنبال دارد که از بین آن‌ها می‌توان به بررسی مداوم برای تشخیص آسیب‌دیدگی، تمیز نگه‌داشتن دشوار، عدم قرار گرفتن طبیعی دندان‌ها بر روی‌هم اشاره کنیم.
پوزیشنر
نگهدارنده دیگری که در این زمینه باید بشناسید، پوزیشنر است. این مدل از نگهدارنده دندانی معمولا بعد از باز کردن بریس های ارتودنسی به کار برده می‌شوند تا بتوان با کمک آن‌ها به حرکت جزئی دندان‌ها پرداخت. برای ساخت این مدل نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی نیز باید از دهان بیمار قالب گرفته شود و سپس تکنسین لابراتوار، در بهترین حالت یک نگهدارنده مناسب بسازد تا بتوانند دندان‌ها را در وضعیت مناسبی نگهدارند. استفاده از این مدل نگهدارنده بعد از دوران ارتودنسی باید به صورت مداوم باشد تا بتوانید تأثیر آن را به خوبی ببینید.
تأثیرات نگهدارنده بعد از ارتودنسی
استفاده از نگهدارنده بعد ارتودنسی، اثرات مختلف و متعددی بر روی دندان‌های فرد دارد که باید با آن‌ها آشنا شوید. برخی از مهمترین اثرات استفاده از این محصولات به شرح زیر هستند.
تثبیت دندان‌ها
براکتهای دندانی با هدف ایجاد تغییر بر روی بافت استخوانی دندان‌ها بر روی آن‌ها قرار می‌گیرند. با برداشتن این براکتها، باید شرایطی را برای دندان‌ها به وجود آورید تا با تغییرات ایجادشده، کاملا سازگار شوند. در واقع دندان‌ها نیاز دارند تا به مرور زمان در وضعیت قرارگیری جدید خود ثابت شوند. در این راستا نگهدارنده دندان بعد ارتودنسی می‌تواند کمک‌کننده باشد و مانع از بازگشت دندان‌ها به وضعیت قبلی خود می‌شود. لازم به ذکر است که برای دستیابی به این حال باید برای چند ماه حداقل ۱۲ ساعت در طول روز، از این نگهدارنده‌ها استفاده کنید.
باز کردن فضا برای دندان‌های عقل
از دیگر اثراتی این نگهدارنده می‌توانیم به باز کردن فضای کافی برای رشد دندان‌های عقب و سایر دندان‌ها اشاره کنیم. به صورت کلی این نگهدارنده‌ها در بیشتر مواقع توسط کودکان و نوجوانان مورداستفاده قرار می‌گیرند که استخوان‌های آن‌ها در حال رشد است. از همین رو می‌توان در زمانی که دندان‌های عقب در حال جوانه زدن هستند، از این محصولات استفاده نمود تا فضای کافی برای رشد آن‌ها در اختیارشان قرار بگیرد. استفاده مداوم از پلاک بعد از ارتودنسی، می‌تواند این تضمین را به شما ببخشد که فضای کافی در بین دندان‌های شما به وجود آید.
تراز کردن دندان‌ها با لثه
زمانی که تغییری را در موقعیت قرار گرفتن دندان‌ها به وجود آورید، مدت‌زمان بیشتری طول می‌کشد تا لثه‌ها و استخوان‌های نزدیک این قسمت از این تغییرات پیروی کرده و با آن‌ها همسو شوند. در این راستا می‌توانید از پلاک‌های ارتودنسی بهره ببرید تا این روند با سرعت بیشتری انجام شود.
حفظ موقعیت دندان‌ها
در برخی از مواقع هدف فرد از ارتودنسی دندان‌ها، اصلاح و از بین بردن شکاف بین دندان‌هاست. این حالت ممکن است مدت‌زمان زیادی طول بکشد تا دندان‌ها به حالت موازنه و مناسب درآیند. سپس باید دندان‌ها در موقعیت جدید خود محکم و ثابت شوند تا با گذر زمان، مجددا به جایگاه قبلی خود بازنگردند. از دیگر تأثیرات استفاده از پلاک بعد از ارتودنسی می‌توانیم به همین موضوع اشاره کنیم.
طریقه و مدت‌زمان استفاده از پلاک ارتودنسی
شاید برای بسیاری از کاربران سؤال شود که مدت‌زمان مناسب استفاده از پلاک بعد از ارتودنسی چقدر است؟ در این راستا باید بگوییم که مدت‌زمان دقیق در این زمینه، کاملا وابسته به نظر متخصص ارتودنسی شما دارد. متخصص ارتودنسی می‌تواند بسته به نیاز و همچنین موقعیت قرارگیری دندان‌ها و نتیجه ارتودنسی، زمان مناسبی را برای استفاده از ارتودنسی دندان‌ها مشخص کند. به صورت معمول می‌توانیم بگوییم که مدت‌زمان استفاده از پلاک بعد ارتودنسی، بین ۳ تا ۶ ماه است تا فرد بتواند نتیجه مطلوب را از آن دریافت کند. در تمام این مدت، فرد باید حداقل ۲۲ ساعت از روز از پلاک بعد از ارتودنسی خود استفاده کند. درواقع شما در هنگام خواب نیز نباید این پلاک را از دهان خود خارج کنید.
این شرایط تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که ارتودنتیست با معاینه وضعیت دندان‌ها، اجازه دهد که استفاده از پلاک را به مرور کم کنید. در بیشتر مواقع استفاده از این محصول در مرحله بعد، صرفا شب‌ها بوده و این حالت برای یک سال ادامه پیدا می‌کند. در صورتی که در این مرحله احساس ناخوشایندی به شما دست داد، مجددا باید به صورت تمام‌وقت از پلاک نگهدارنده استفاده کنید، چراکه ممکن است تغییر موقعیت در دندان‌های شما رخ‌داده باشد. لازم به ذکر است که طریقه استفاده از این محصولات و همچنین مدت‌زمان استفاده از آن‌ها با نوع نگهدارنده در ارتباط بوده و باید به این نکته نیز توجه داشته باشید.
فرایند درمان
فرآیند درمان و تأثیرگذاری نگهدارنده دندان بعد ارتودنسی به این شکل است که می‌تواند بر روی اصلاح طرح لبخند شما تأثیر بسیار زیادی بگذارد. به صورت کلی دندان‌ها با اتصال بسیار محکمی در داخل استخوان فک قرار نگرفته‌اند و به همین دلیل در روند ارتودنسی، دندان‌ها می‌توانند جابه جا شوند. استفاده از پلاک بعد ارتودنسی می‌تواند فشار مناسبی به دندان‌ها وارد کرده و از بازگشت آن‌ها به وضعیت قبلی جلوگیری کند. به صورت کلی چند ماه بعد از ارتودنسی، زمان نیاز است تا دندان‌ها بتوانند با وضعیت جدید خود سازگار شوند، نگهدارنده بعد از ارتودنسی، می‌تواند کمک شایانی در این زمینه ارائه کند و دندان‌ها را در موقعیت جدید خود، ثابت نگه دارد.
نحوه نگهداری از نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی
مراقبت از ریتینر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است که باید به آن توجه داشته باشید. در صورت عدم رعایت اصول نگهداری، ممکن است آسیب‌های مختلفی به نگهدارنده ارتودنسی وارد شده و عملکرد آن را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از نکات و اصول مهم در این زمینه را به شما معرفی می‌کنیم.
- هنگامی‌که پلاک را از دهان خود خارج می‌کنید، لازم است آن را در آب غوطه‌ور کنید تا کاملا تمیز و مرطوب باقی بماند. این کار می‌تواند تأثیر زیادی در طول عمر و ماندگاری محصول داشته باشد.
- استفاده از جوش‌شیرین برای تمیز کردن ریتینر نیز یکی دیگر از اصول نگهداری محسوب می‌شود. توصیه می‌کنیم بعد از خیس کردن نگهدارنده، مقداری جوش‌شیرین نیز در آب بریزید تا تمام باکتری‌های موجود در آن به صورت کامل از بین بروند.
- به عنوان پاک‌کننده نیز به هیچ عنوان نباید از خمیردندان استفاده کنید، بلکه بهترین گزینه در این زمینه محلول‌هایی مانند تمیزکننده دندان مصنوعی است.
- مسواک زدن باید با ملایمت باشد تا هیچ‌گونه آسیبی به ریتینر وارد نکند. توصیه می‌کنیم که حتما هر چند روز یک بار نگهدارنده بعد از ارتودنسی را با مسواک به خوبی تمیز کنید تا تمام جرم و آلودگی‌ها موجود روی آن به صورت کامل از بین بروند.
- لازم به ذکر است که پلاک دندانی فوق‌العاده شکننده بوده، پس به هیچ عنوان آن را در جیب، لای دستمال و سایر مکان‌های غیر آن قرار ندهید.
- همچنین این پلاک را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی به دور نگهدارید؛ چراکه معمولا هزینه ساخت این پلاک‌ها بالا بوده و در صورت آسیب دیدن آن‌ها، ممکن است به میزان زیادی متضرر شوید.
- پلاک دندانی را برای غذا خوردن از دهان خود خارج کنید.
- هنگام خارج و یا وارد کردن این پلاک به درون دهان، به تمام توصیه‌های ارتودنتیست خود توجه داشته باشید.
- از دیگر نکاتی که در این زمینه باید به خاطر داشته باشید، می‌توانیم به عدم استفاده از آب جوش و داغ برای شست‌وشوی پلاک اشاره کنیم.
عوارض احتمالی پلاک بعد از ارتودنسی
استفاده از نگهدارنده بعد ارتودنسی در بسیاری از موارد، عوارضی نیز به دنبال دارد که شما باید با آن‌ها آشنایی داشته باشید. یکی از شایع‌ترین عوارض استفاده از این محصولات مربوط به تکلم فرد می‌شود. در بسیاری از مواقع فرد در زمان استفاده از نگهدارنده بعد ارتودنسی، با دشواری‌هایی در زمان تکلم روبه رو می‌شود. به وجود آمدن طعم بد و ناخوشایند نیز از دیگر عوارض احتمالی استفاده از این نگهدارنده‌ها برای ارتودنسی ثابت محسوب می‌شود. این طعم نامطبوع می‌تواند باعث حالت تهوع در افراد شود که در چند روز ابتدایی به مراتب شدیدتر بوده و به مرور، کمتر خواهد شد.
عاداتی که نیاز به یک پلاک ارتودنسی قوی تر دارد
بعضی از عادات درافراد، نیاز به یک پلاک ارتودنسی قوی‌تر را ضروری می‌کند، از جمله:
- تنفس از دهان
- به هم کوبیده یا ساییده شدن دندان‌ها (پرکاری عضله)
- زبان زدن به دندان‌ها، پایین بودن زبان یا غیرطبیعی بودن وضعیت قرارگیری زبان
- نواختن آلات موسیقی بادی
- مکیدن لب‌ها
- جویدن پشت مداد یا خودکار
- جویدن ناخن
- وجود فاصله بین دندان‌ها، پیش از درمان
- داشتن دندان‌های شدیداً چرخیده
ارتودنسی متحرک یا ثابت، روشی برای اصلاح طرح لبخند و قرار دادن دندان‌ها در وضعیت و شرایط مناسب بوده که امروزه طرفدار بسیار زیادی دارد. هزینه ارتودنسی معمولا بالا بوده و افراد تمایل دارند تا در ازای این هزینه، بهترین و مطلوب‌ترین نتیجه را دریافت کنند. برای جلوگیری از بازگشت وضعیت دندان‌ها به حالت قبلی، شما نیاز به پلاک ارتودنسی دارید تا دندان‌ها در مکان و موقعیت جدید خود، فیکس شوند. پلاک بعد ارتودنسی در مدل‌های مختلفی مانند پلاک شفاف بعد ارتودنسی و … تولید شده که در قسمت‌های قبلی به چند نمونه از آن‌ها آشنا شدیم.
