درمان بیماری لثه (بررسی انواع بیماری های لثه و روش درمان آن ها)

بیماری لثه، یک بیماری التهابی مزمن لثه و بافت‌های احاطه و پشتیبانی کننده دندان‌ها است. درمان نشدن بیماری لثه می‌تواند منجر به از دست رفتن دندان‌ها شود، البته مسئله به همین جا ختم نمی‌شود. بیماری لثه تأثیرات منفی عمده‌ای بر سایر ارگان‌های بدن داشته، با برخی دیگر از مشکلات جدی سلامت مرتبط بوده و می‌تواند وضعیت بعضی از عارضه‌های موجود را بدتر کند.
سایر بخش‌های بدن که مستقیماً از بیماری لثه تأثیر می‌پذیرند عبارتند از قلب، ریه‌ها و سیستم تنفسی، اندام‌های تناسلی و دستگاه بارداری در زنان، دستگاه گوارش و غیره.

انواع بیماری‌های لثه (توضیح مراحل)

بیماری‌های لثه به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

التهاب لثه یا ژنژویت

بیماری التهاب لثه باعث ملتهب شدن لثه‌ها می‌شود. التهاب لثه علت خونریزی لثه نیز می باشد. در این بیماری، لثه‌ها حساس، قرمز و متورم شده که این باعث بوی بد دهان کودکان و بزرگسالان می‌شود. التهاب لثه را می‌توان با رعایت بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی مناسب و توقف استعمال دخانیات درمان کرد. عدم درمان التهاب لثه می‌تواند منجر به پریودنتیت شود.

پریودنتیت یا تخریب بافت لثه

پریودنتیت زمانی رخ می‌دهد که جدا شدن بافت‌های لثه از دندان و سالکوس باعث تشکیل پاکت‌های لثه شود. علائم پریودنتیت عبارتند از:

• التهاب لثه، به همراه قرمزی و خونریزی
• پاکت‌های عمیق (با عمق بیشتر از 3 میلیمتر) که بین لثه و دندان شکل می‌گیرند
• شل شدن دندان‌ها، به دلیل از دست رفتن ساختارهای بافت همبند و استخوان

علل بیماری لثه

اکثر بزرگسالان دچار نوعی بیماری لثه هستند اما از این موضوع بی‌اطلاعند. عوامل خطرزای اصلی برای بیماری لثه عبارتند از:

• سن: پریودنتیت عموماً با بالا رفتن سن بروز کرده و بیشتر بعد از 35 سالگی رخ می‌دهد.
• استعمال دخانیات: سیگار کشیدن، حتی بدون بیماری لثه نیز می‌تواند علل تحلیل لثه و از دست رفتن استخوان شود.
• اعتیاد: اعتیاد طولانی مدت باعث تخریب لثه‌ها و دندان‌ها می‌شود.
• تغییرات هورمونی خانم‌ها: زنان بیشتر در معرض بیماری‌های لثه قرار دارند. التهاب لثه ناشی از تغییرات هورمونی، در برخی نوجوانان، برخی زنان باردار و گاهی اوقات نیز به عنوان یکی از عوارض جانبی داروهای جلوگیری از بارداری رخ می‌دهد.
• بیماری‌ها: بیماری‌هایی مانند دیابت و ایدز و داروهای مورد استفاده برای درمان برخی از بیماری‌ها
• عوامل ژنتیکی: این عوامل باعث می‌شوند برخی افراد بیش از دیگران مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه شوند.
• رژیم غذایی: سوءتغذیه یکی از عوامل خطرزا برای بیماری‌های لثه است.
• استرس: استرس فیزیولوژیکی باعث می‌شود بدن برخی هورمون‌های التهابی آزاد کند که می‌توانند باعث بروز بیماری‌های لثه یا بدتر شدن آن‌ها شوند.

علل بیماری های لثه چیست؟

علائم بیماری لثه که معمولاً در طول زمان پیشرفت می‌کنند، عبارتند از:

•  قرمزی و ورم لثه
• خونریزی لثه، خونریزی لثه‌ها، حتی در طول مسواک زدن
•  بوی بد دهان، باقیمانده غذاها و باکتری‌های باعث احساس یک طعم بد در دهان و بد شدن مداوم بوی دهان می‌شود.
•  تحلیل رفتن لثه‌ها و شل شدن دندان‌ها
•  برآمدگی، بیرون‌زدگی یا تورم غیرعادی لثه‌ها یکی از نشانه‌های احتمالی این بیماری‌ها است.

معمولاً درد جزء این علائم نیست، و به همین دلیل است که معمولاً زمانی برای درمان اقدام می‌شود که بیماری پیشرفت کرده است و برخی بیماران نیز حتی بعد از تشخیص پریودنتیت، از انجام درمان خودداری می‌کنند.

بیماری لثه چگونه تشخیص داده می شود؟

دندانپزشک، ابتدا برای مشخص شدن هرگونه مشکل لثه و دندان بیمار در گذشته و حال، هرگونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است در این مشکلات نقش داشته باشند، و داروهایی که بیمار مصرف می‌کند، تاریخچه پزشکی او را کسب می‌کند.
دندانپزشک رنگ و شکل بافت لثه در طرف گونه (بوکال) و طرف زبان (لینگوال) را بررسی می‌کند
از طریق هل دادن هر یک از دندان‌ها با یک وسیله مخصوص و مشاهده حرکت آن‌ها، مقدار قابلیت حرکت یا همان میزان شلی دندان‌ها تعیین می شود.
برای مشاهده میزان تحلیل رفتگی ساختارهای استخوانی تکیه‌گاه دندان‌ها نیز چند عکس رادیولوژی گرفته می‌شود.

درمان بیماری های لثه چیست؟

معمولاً درمان بیماری لثه با هدف دستیابی به سلامت دهان و دندان با کم‌ تهاجمی‌ترین و کم هزینه‌ترین روش انجام می‌شود. دندانپزشک یا متخصص بیماری‌های لثه معمولاً درمان را با یک روش غیرجراحی (تمیز کردن عمقی دندان و صاف کردن ریشه برای درمان عفونت لثه ) شروع کرده و سپس در جلسه بعد شرایط بیمار را مجدداً ارزیابی می‌کند. اگر عفونت یا پاکت‌های عمیق لثه باقی مانده باشند، انجام جراحی توصیه خواهد شد.
درمان‌های موجود برای بیماری‌های لثه‌ و درمان ورم لثه را می‌توان به دسته‌های اصلی زیر تقسیم کرد:

درمان‌های غیرجراحی مشکلات لثه

تمیز کردن عمقی دندان و صاف کردن ریشه: این روش نوعی پاکسازی عمقی برای برداشتن پلاک‌های باکتریایی و جرم‌ها است. روش مذکور سنگ محک درمان‌های بیماری لثه از جمله درمان خونریزی لثه، التهاب لثه و… اولین روش مورد استفاده دندانپزشکان است.‌ تمیز کردن عمقی دندان (جرم‌گیری) شامل برداشتن جرم‌ها از بالا و پایین خط لثه می‌شود. در مرحله صاف کردن ریشه نیز سطوح ریشه دندان‌ها صاف می‌شود.

دندانپزشک، قبل از شروع درمان از یک ماده بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن ناحیه مورد نظر استفاده می‌کند. پولیش کردن سطوح ریشه باعث صاف شدن این سطوح می‌شود، که این تا مدتی چسبیدن پلاک به آن‌ها را سخت می‌کند.‌

درمان جراحی مشکلات جدی لثه

جراحی لثه برای حذف قسمت عفونی يا کاهش پاکت لثه: جراحی، تمیزکاری عمقی سطح ریشه، برداشتن بافت‌های بیمار و تغییر وضعیت و شکل استخوان‌ها، لثه و بافت‌های پشتیبان دندان‌ها را امکان‌پذیر می‌سازد. به این روش، جراحی فلپ گفته می‌شود. این نوع جراحی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.
بیماران، می‌بایست تا چندین روز بعد از جراحی دهانشان را با آب نمک گرم بشویند؛ این کار به کاهش ورم کردن لثه کمک می‌کند. پدهای گاز مورد استفاده می‌بایست مرتباً عوض شوند. ناراحتی بعد از عمل معمولاً با استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه یا استفاده از کیسه‌های یخ رفع می‌شود.

جراحی پیوند لثه

در مواردی که تحلیل رفتگی لثه پیشرفته است، متخصص بیماری‌های لثه برای پوشاندن قسمتی از ریشه که نمایان شده است از پیوند لثه استفاده می‌کند. انجام پیوند بافت به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در جراحی پیوند لثه آزاد، لایه نازکی از بافت سقف دهان برداشته شده و به سطح نمایان شده ریشه پیوند زده می‌شود.

جراحی پیوند استخوان

در برخی موارد که مقدار زیادی از استخوان از دست می‌رود، جراح تلاش می‌کند تا شرایط را برای رشد مجدد و ترمیم بافت از دست رفته به دلیل بیماری، فراهم کند. این کار مستلزم انجام عمل پیوند استخوان است:

• جراح مواد پیوندی استخوان را در ناحیه معیوب قرار می‌دهد.
• سپس، لثه سر جایش قرار گرفته و بخیه زده می‌شود.
• در طول 6 تا 9 ماه آینده، استخوان فک دوباره رشد می‌کند که این کمک می‌کند اتصال دندان به فک مجدداً محکم شود.

همچنین بازسازی هدایت شده بافت، یک تکنیک پیشرفته‌تر است که همراه با جراحی پیوند استخوان انجام می‌شود.

علاوه بر درمان در مطب دندانپزشکی و چکاپ و تمیز کردن مرتب دندان (معمولاً هر 3 ماه یک بار)، رعایت بهداشت دهان در خانه نیز برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها مهم است.

درمان‌های ترمیمی و زیبایی

افزایش طول تاج‌ دندان

این افزایش طول، یک عمل جراحی است که برای نمایان ساختن مقدار بیشتری از دندان انجام می‌شود. در عمل افزایش طول تاج، از طریق برداشتن بخش‌های کوچکی از استخوان و بخیه زدن لثه در جای جدیدش، ارتفاع مرز بین لثه و دندان‌ها تغییر داده شده و مقدار بیشتری از دندان نمایان می‌شود.

کاشت دندان با ایمپلنت

کاشت دندان نیز یکی از گزینه‌های موجود برای کسانی است که دندان‌هایشان را به دلیل بیماری لثه از دست داده‌اند، اگرچه گزینه گرانی است. در این روش از نوعی ریشه مصنوعی دندان برای ایجاد دندان‌های پروتز دائمی استفاده می‌شود. این ریشه‌ها در استخوان فک پیچ می‌شوند. دندان‌های پروتز به ریشه متصل می‌شوند.

چگونه از بروز مشکلات لثه پیشگیری کنیم؟

علاوه بر مراجعه مرتب به دندانپزشکی، بهترین نوع پیشگیری برای بیماری‌های لثه و به درمان آبسه لثه در کودکان ، پیشگیری خانگی است. برخی از این اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:

• رعایت مداوم بهداشت دهان و دندان به پیشگیری از التهاب لثه و پریودنتیت کمک می‌کند.
• روزی دو بار با یک خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید (مسواک را حتماً 1 تا 3 ماه یک بار عوض کنید)
• بین دندان‌ها را با نخ دندان یا یک تمیز کننده بین دندانی تمیز کنید.
• از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کرده و تعداد میان وعده‌ها را کم کنید.
• برای معاینه و تمیز کردن دندان‌ها به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.
• در صورت کشیدن سیگار، باید آن را ترک کنید. سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرزای عمده برای بیماری‌های لثه است.

هزینه درمان بیماری‌های لثه چقدر است؟

هزینه درمان بیماری‌های لثه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله شدت عارضه، ناحیه (یا نواحی) نیازمند درمان، نوع درمان انجام شده و تعداد جلسات درمان تکمیلی مورد نیاز برای اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن درمان. پیش از درمان، دندانپزشک درمان‌های مورد نیاز را برایتان شرح می‌دهد. بیمه دندانپزشکی، معمولاً درمان بیماری‌های لثه را نیز پوشش می‌دهد.