عفونت لثه یکی از انواع بیماری‌های لثه است که بر اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. بروز این مشکل می‌تواند تاثیرات نامطلوبی در ظاهر و عملکرد لثه‌ها و دهان افراد مبتلا داشته باشد. این نوع عفونت ها ممکن است به صورت نامحسوس روی لثه های شما گسترش پیدا کند و پس از مدتی با درد و علائم دیگر متوجه آن شوید. در ادامه به بررسی التهاب لثه، عوامل ایجاد، انواع، علائم و روش درمان عفونت لثه می‌پردازیم.
عفونت لثه چیست؟
عفونت لثه، به تجمع باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا در لثه‌ها گفته می‌شود که مشکلات مختلفی را به دنبال دارد. در زمان بروز این مشکل، معمولا علائمی مانند خونریزی لثه، تورم، تغییر رنگ، درد، بوی نامطبوع دهان و جداشدن پیوند لثه از دندان نمایان می‌شوند. عوامل مختلفی می‌توانند سبب بروز این بیماری های لثه شوند که مهم‌ترین آن‌ها عدم رعایت بهداشت دهان، ایجاد پلاک میکروبی، سیگار کشیدن، استرس، بارداری، دیابت و برخی داروها هستند. التهاب لثه نیازمند بررسی و درمان سریع است تا از بروز مشکلات دیگر جلوگیری شود. به همین دلیل، در صورتی که با این مشکل مواجه شدید، راهکارهایی که در ادامه مقاله ارائه می‌دهیم را بررسی کنید.
عفونت لثه به چه دلایلی ایجاد می‌شود؟
عفونت لثه به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. اگرچه با رعایت بهداشت روزمره دهان و دندان می‌توان از عفونت لثه تا حد زیادی جلوگیری کرد، اما عوامل دیگری نیز وجود دارند که سبب التهاب لثه می‌شوند. در ادامه عوامل ایجاد التهاب لثه را بررسی می‌کنیم.
پلاک میکروبی
پلاک یک لایه نرم است که از باکتری‌ها، لایه‌های مختلف مواد غذایی و سلول‌های مرده در طول زمان تشکیل می‌شود. اگر پلاک به طور منظم و صحیح تمیز نشود، باعث تجمع و رشد باکتری‌ها در لثه می‌شود و التهاب لثه را به دنبال دارد.
عدم رعایت بهداشت دهان
عدم رعایت بهداشت روزمره دهان و دندان، شامل مسواک زدن منظم و صحیح، استفاده از نخ دندان و استفاده از دهانشویه، می‌تواند عاملی برای تشکیل و تجمع پلاک و در نتیجه عفونت لثه باشد. با توجه به اینکه معمولا کودکان کمتر به بهداشت دهان و دندان توجه می‌کنند، احتمال بروز عفونت لثه در آن‌ها بیشتر از بزرگسالان است.
استفاده از سیگار و مواد مخدر
سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر باعث کاهش جریان خون در لثه می‌شود و به مرور زمان سبب ایجاد عفونت لثه می‌شود. مصرف مواد مخدر بسیار خطرناک‌تر است و ممکن است در مدت کوتاهی سبب بروز بیماری‌های دندان و لثه در افراد شود.
عوامل ژنتیکی
اگرچه عوامل ژنتیکی به طور مستقیم سبب ایجاد عفونت لثه نمی‌شوند، اما برخی افراد به دلیل شرایط ژنتیکی، نسبت به عفونت لثه مستعدتر هستند. در این افراد، لثه‌ها ممکن است با وجود کوچک‌ترین عوامل، به سرعت دچار التهاب و عفونت شوند.
استرس
بر اساس تحقیقات دانشمندان، استرس و ناراحتی‌های روحی و عصبی می‌توانند در برخی از افراد سبب بروز مشکلات لثه شوند. استرس می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و باعث افزایش خطر عفونت لثه شود.
بارداری
این عامل برای بانوان بسیار اهمیت دارد. در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می‌تواند به افزایش خطر عفونت لثه منجر شود.
دیابت
افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند، بیشتر از سایر افراد در معرض التهاب لثه قرار دارند. زیرا دیابت می‌تواند سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار داده و خطر عفونت لثه را افزایش دهد.
مصرف برخی داروها
مصرف برخی داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدتشنج، می‌تواند سبب ایجاد عفونت لثه شود. به همین دلیل بهتر است پیش از مصرف این نوع داروها، حتما عوارض آن‌ها را بررسی کنید.
این عوامل به تنهایی یا در کنار یکدیگر می‌توانند عامل ایجاد عفونت لثه باشند. به همین دلیل توصیه می‌شود تا با رعایت بهداشت دهان و اجتناب از انجام عوامل خطرساز، از بروز مشکلات لثه جلوگیری کنید.
انواع عفونت لثه
عفونت لثه انواع مختلفی دارد، اما به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم بندی می‌شود که شامل ژنژیویت و پریودنتیت است. میزان و شدن هر کدام از این عفونت ها متفاوت بوده و روش های درمانی مختلفی برای آن استفاده می شود. در ادامه، این دو نوع عفونت لثه را به طور کامل توضیح می‌دهیم.
۱. عفونت ژنژیویت لثه (Gingivitis)
ژنژیویت عفونتی است که به صورت محدود در لثه رخ می‌دهد و معمولا با التهاب لثه همراه با خونریزی مشخص می‌شود. عامل اصلی این نوع عفونت لثه، تجمع پلاک است. اگر پلاک به طور منظم و صحیح تمیز نشود، باعث ایجاد التهاب در لثه می‌شود. اگر ژنژیویت به موقع درمان نشود، ممکن است به شکل پیشرفته‌تری به نام عفونت پریودنتیت تبدیل شود.
۲. عفونت پریودنتیت لثه (Periodontitis)
پریودنتیت، نوع پیشرفته‌تر عفونت لثه ژنژیویت است. در این نوع عفونت، التهاب لثه به بافت‌های زیرین لثه نیز گسترش می‌یابد و منجر به تخریب استخوان‌های حاشیه دندان می‌شود. در این مرحله، لثه از دندان جدا شده و فضای خالی بین آن‌ها ایجاد می‌شود که می‌تواند باعث خرابی دندان و تغییر در قوس دندانی شود. عواملی مانند استعمال سیگار و مواد مخدر، عدم رعایت بهداشت دهان، عوامل ژنتیکی، استرس، بارداری، دیابت و برخی داروها می‌توانند این بیماری را تشدید کنند.
عفونت لثه نیازمند درمان سریع است. در صورت تجمع پلاک و تشدید علائم، مراجعه به دندانپزشک جهت تشخیص و درمان مناسب ضروری است. درمان‌های این مشکل شامل جرم‌گیری دندان‌ها، پاکسازی پلاک، آموزش بهداشت دهان، مصرف داروها و در موارد پیشرفته‌تر، جراحی لثه است. همچنین، رعایت بهداشت دهان شامل دو بار مسواک زدن در روز، استفاده از نخ دندان و ضدعفونی کننده دهان نیز برای جلوگیری از تجدید عفونت لثه بسیار مهم است.
علائم عفونت لثه چیست؟
عفونت لثه علائم مختلفی دارد و معمولا در زمان بروز، خیلی سریع مشخص می‌شود. برخی از علائم مانند خونریزی در حین مسواک زدن و یا درد غیر عادی در لثه، می تواند نشان دهنده وجود مشکل در لثه های شما باشد. در صورت مشاهده هر کدام از علائم بهتر است برای درمان مشکلات لثه به پزشک مراجعه کنید تا گسترش عفونت، به سایر بخش های لثه و دندان شما آسیب نزند. در ادامه مهم‌ترین و رایج‌ترین علائم عفونت لثه را بررسی می‌کنیم.
خونریزی لثه
یکی از شایع‌ترین مشکلات لثه، خونریزی لثه است. در افراد مبتلا، لثه هنگام مسواک زدن، استفاده از نخ دندان یا حتی خوردن غذا ممکن است خونریزی کند. خفیف یا شدید بودن این خونریزی معمولا با میزان پیشرفت عفونت لثه در افراد ارتباط مستقیمی دارد.
تورم و تغییر رنگ لثه
ورم لثه یا تغییر رنگ طبیعی لثه یکی از نشانه‌های عفونت لثه است. این تورم معمولا در اطراف دندان‌ها و حاشیه لثه مشاهده می‌شود. همچنین در صورت بروز عفونت، ممکن است رنگ لثه‌ها به قرمز، زرد یا سیاه تغییر پیدا کند.
درد و حساسیت
در برخی موارد، لثه‌های دارای عفونت دچار درد و حساسیت می‌شوند. این درد ممکن است هنگام لمس لثه، استفاده از نخ دندان، مسواک زدن، خوردن غذا یا حتی در حالت عادی نیز احساس شود.
بوی نامطبوع دهان
در بسیاری از افرادی که از بوی نامطبوع دهان رنج می‌برند، مشکلات لثه می‌توانند عامل اصلی باشند. این بو معمولا به دلیل تجمع باکتری‌ها در قسمت دارای عفونت ایجاد می‌شود و ممکن است حتی با مسواک زدن و استفاده از دهانشویه نیز بهبود پیدا نکند.
جداشدن پیوند لثه از دندان
در صورت پیشرفت عفونت و تجمع باکتری‌ها، ممکن است لثه از دندان جدا شده و پیوند لثه با دندان ضعیف شود. این مسئله باعث ایجاد فضای بین لثه و دندان شود که می‌تواند منجر به تشدید عفونت، تخریب بافت‌های لثه و آسیب به ریشه دندان شود.
در صورت مشاهده یک یا چند مورد از علائم فوق، مراجعه به دندانپزشک بسیار ضروری است. دندانپزشک می‌تواند عامل ایجاد عفونت لثه را تشخیص دهد، روش درمان مناسب را تجویز کند و راهنمایی‌های لازم در خصوص بهداشت دهان و جلوگیری از تجدید عفونت را به شما ارائه دهد.
روش‌های درمان عفونت لثه
درمان عفونت لثه بستگی به شدت و نوع عفونت دارد. دندانپزشکان معمولا بر اساس شدت و میزان پیشرفت عفونت لثه، درمان مناسب را تجویز و اجرا می‌کنند. در ادامه مهم‌ترین روش‌های درمان عفونت لثه را بررسی می‌کنیم.
تمیز کردن لثه و پاکسازی پلاک
اولین اقدام برای رفع عفونت لثه، تمیز کردن لثه‌ها، دندان‌ها و پاکسازی پلاک است. دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، پلاک میکروبی را از روی سطح دندان‌ها و لثه‌ها پاکسازی می‌کند. این روش می‌تواند شامل اسکیلینگ (پاکسازی سطح دندان) و روت پلنینگ (پاکسازی زیر لثه) باشد.
رعایت بهداشت دهان
ممکن است دندانپزشک پس از جرم‌گیری و پاکسازی دندان و لثه، راهنمایی‌های لازم در خصوص بهداشت دهان را ارائه دهد. این دستورالعمل‌ها شامل تکنیک‌های مسواک زدن صحیح، استفاده از نخ دندان و استفاده از دهانشویه است. این راهنمایی‌ها به شما کمک می‌کنند عفونت ناشی از پلاک را کنترل کنید، التهاب لثه را کاهش دهید و از بروز مجدد این مشکل جلوگیری کنید.
داروهای ضد التهاب لثه
در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است داروهای ضد التهاب را تجویز کند تا عفونت کنترل شود. این داروها شامل داروهای ضد باکتری، ضد التهابی و آنتی‌بیوتیک‌ها هستند. داروهای موضعی (مثل ژل‌ها و ضد عفونی کننده دهان) و قرص‌ها و کپسول‌ها نیز ممکن است تجویز شوند.
جراحی لثه
در مواردی که عفونت لثه پیشرفت کرده، ممکن است نیاز به جراحی لثه باشد. روش‌های جراحی لثه شامل پیوند لثه، لیفتینگ لثه، ایمپلنت و ترمیم بافت‌های نرم است. این جراحی‌ها با هدف بهبود عفونت پیشرفته لثه و بازسازی بافت‌های آسیب دیده انجام می‌شوند.
روش درمان عفونت لثه در خانه
درمان عفونت لثه در خانه می‌تواند بهبودی را به همراه داشته باشد، اما در صورت عفونت شدید و پیشرفته، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. در ادامه، به برخی از روش‌های درمان عفونت لثه در خانه را بررسی می‌کنیم.
بهداشت روزمره دهان و دندان
برای کنترل عفونت لثه، مهم است بهداشت دهان و دندان را به طور منظم و صحیح رعایت کنید. مسواک زدن حداقل دو بار در روز با مسواک نرم و تعویض مسواک هر ۳ تا ۴ ماه، استفاده از نخ دندان برای پاکسازی بین دندان‌ها و استفاده از دهانشویه، احتمال ایجاد عفونت لثه را کاهش می‌دهد و در درمان عفونت‌های خفیف نیز موثر است.
استفاده از آب گرم و نمک
ترکیب آب گرم با نمک یک روش ساده و موثر برای کاهش التهاب و عفونت لثه است. شما می‌توانید یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و با استفاده از این محلول به مدت چند دقیقه دهان خود را شستشو دهید. می‌توانید این روش را چند بار در هفته تکرار کنید.
استفاده از گیاهان طبیعی
برخی گیاهان طبیعی می‌توانند به کاهش التهاب و عفونت لثه کمک کنند. این گیاهان شامل نعناع، آلوئه ورا، زنجبیل و آویشن هستند. می‌توانید این گیاهان را به شکل موضعی یا به صورت دمنوش استفاده کنید.
تغذیه سالم
تغذیه مناسب با مصرف مقدار کافی از مواد غذایی سالم می‌تواند به بهبود عفونت لثه کمک کند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، محصولات لبنی کم چرب، ماهی و غذاهای حاوی آنتی‌اکسیدان می‌تواند برای درمان عفونت لثه مفید باشد. استفاده از ترکیب عسل و آب گرم یکی از نوشیدنی‌های بسیار مفید برای جلوگیری و درمان عفونت لثه است.
ارتباط ارتودنسی با عفونت لثه چیست؟
ارتودنسی هم می‌تواند به شکل غیرمستقیم سبب ایجاد عفونت لثه شود، هم به حل مشکلات ناشی از عفونت لثه کمک کند. در ادامه در ادامه ارتباط ارتودنسی دندان با عفونت لثه را در هر دو حالت بررسی می‌کنیم.
افزایش خطر عفونت لثه در ارتودنسی
التهاب لثه در ارتودنسی مشکلی است که احتمال بروز آن برای برخی از افراد وجود دارد. استفاده از تجهیزات ارتودنسی مانند براکت‌ها و سیم‌های فلزی در دهان، در صورت عدم رعایت بهداشت می‌تواند باعث افزایش خطر عفونت لثه شود. این دستگاه‌ها می‌توانند موانعی برای تمیزی دندان‌ها و لثه‌ها ایجاد کنند و باعث تشکیل پلاک شوند. همچنین، فشار و نیرویی که توسط دستگاه‌های ارتودنسی به دندان‌ها و لثه‌ها وارد می‌شود، می‌تواند باعث تحریک و التهاب لثه شود.
درمان عفونت لثه با استفاده از ارتودنسی
عفونت لثه می‌تواند تاثیراتی دائمی بر روی دندان‌ها و دهان افراد داشته باشند. در چنین مواردی، دندانپزشکان ممکن است از ارتودنسی برای درمان اثرات عفونت لثه استفاده کنند. این دستگاه‌ها می‌توانند با منظم کردن دندان‌ها و کاهش فضای بین آن‌ها، به بهبود عفونت لثه و بهبود بهداشت دهانی کمک کنند.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی التهاب و عفونت لثه از جنبه‌های مختلف پرداختیم و روش درمان آن را به شما ارائه دادیم. اگر دچار این مشکل شده‌اید، می‌توانید با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی دکتر خدیوی در تهران، دستورالعمل‌ها و درمان‌های لازم جهت رفع این مشکل را دریافت کنید.
