شاید تا به حال این مشکل برای شما به وجود آمده باشد که متوجه می‌شوید دندان‌هایتان ظاهر طبیعی خود را از دست داده‌اند. آسیب دیدن دندان‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. با توجه به این که دندان‌ها نقش اصلی در غذا خوردن دارند و همچنین دندان‌های جلویی می‌توانند تأثیر زیادی روی زیبایی چهره داشته باشند، بنابراین مراقبت از دندان‌ها اهمیت زیادی دارد. خراب شدن دندان‌ها یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که بسیاری از ما با آن درگیر هستیم.
خوشبختانه پیشرفت تکنولوژی و صنعت پزشکی این فرصت را برای دندانپزشکان به وجود آورده تا بتوانند با کمک روش‌های مختلف دندان‌های آسیب دیده را ترمیم کنند. یکی از این روش‌های ترمیم، استفاده از روکش دندان است. ممکن است تا به حال نام این روش را شنیده باشید و این سؤال برای شما ایجاد شده باشد که روکش دندان چیست؟ این روش یک روش پرطرفدار و محبوب برای ترمیم دندان‌های آسیب دیده است. برای آشنایی بیشتر با انواع روکش‌های دندانی، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید!
روکش دندان چیست؟
همان طور که در ابتدا بیان شد روکش کردن یکی از رایج‌ترین تکنیک‌ها برای ترمیم دندان‌های آسیب دیده به شمار می‌رود. روکش‌ها به کلاهک‌هایی گفته میشود که شباهت زیادی به تاج دندان دارند و پزشک از آن‌ها به جای تاج دندان استفاده می‌کند. این کلاهک‌ها می‌توانند نقش بسزایی در جویدن غذا داشته باشند.
تاج‌های دندان‌ها در واقع قسمت‌های سفید رنگ دندان هستند که از فک خارج شده‌اند و شما می‌توانید آن‌ها را در دهان خود ببینید. بخش دیگر دندان‌ها ریشه‌های آن‌ها است که این ریشه‌ها درون فک قرار داشته و شما قادر به دیدن آن‌ها نیستید. روکش‌های دندان می‌توانند به صورت کامل تاج‌های دندان را پوشش دهند. این یعنی شما هیچ قسمتی از دندانی که دارای روکش است را نمی‌بینید و روکش قابل تشخیص نخواهد بود.
این کلاهک می‌تواند دور تا دور دندان را به خوبی بپوشاند. کاربرد اصلی این روکش‌های دندان زمانی است که دندان‌های فرد دچار تخریب شدید شده و بخش کمی از دندان اصلی باقی مانده باشد. مانند زمانی که فرد دندان‌های خود را عصب کشی کرده است. در چنین شرایطی دندانپزشک برای اینکه از شکستن دندان‌ها پیشگیری کند، با استفاده از روکش‌های مخصوص دندان را می‌پوشاند.
علاوه بر این موضوع گاهی ممکن است دندانپزشک برای بازسازی لبخند نیز از این روکش‌ها استفاده نماید. حال که متوجه شدید روکش دندان چیست شاید این سؤال برایتان به وجود آید که روکش نمودن دندان درد دارد؟ در این خصوص باید بگوییم که از آنجایی که این روکش‌ها برای دندان‌های عصب کشیده شده قرار داده میشود؛ بنابراین هیچگونه دردی به همراه نخواهد داشت.
استفاده از روکش برای دندان های پوسیده شده
برای بسیاری از ما این مشکل به وجود آمده که دندان دچار پوسیدگی شدید شده و این پوسیدگی دندان آنقدر شدید است که نمی‌توان با پر کردن آن را ترمیم کرد یا این که دندان عصب کشی شده و تاج دندان شکسته است، در این صورت ناچار به استفاده از روکش دندان خواهید بود. همچنین در برخی مواقع افراد زیادی تنها برای زیباتر کردن دندان‌ها از این روش استفاده می‌کنند.
شما با استفاده از انواع روکش دندان می‌توانید دندان‌هایی که ظاهر اولیه خود را از دست داده‌اند و دیواره‌های آن‌ها دچار شکستگی شده را به راحتی ترمیم کنید و ظاهری زیبا به آن‌ها بخشید. عوامل مختلفی مانند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توانند موجب خراب شدن و پوسیدگی دندان‌ها شوند یا این که بر اثر ورود ضربه دندان‌های شما دچار شکستگی خواهد شد. در چنین شرایطی شما باید از روشی استفاده کنید که از ساختار باقیمانده دندان محافظت کند و چه روشی بهتر از روکش کردن دندان؟
در این روش علاوه بر این که از ساختار باقیمانده دندان محافظت میشود، شما یک دندان زیبا و سالم خواهید داشت. با استفاده از این روش شما می‌توانید تمامی دندان‌هایی که به هر دلیلی ظاهر اولیه خود را از دست داده‌اند را ترمیم نمایید. این روکش‌ها از مواد مختلفی ساخته می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به فلزاتی مانند طلا اشاره کرد.
با انواع روکش دندان آشنا شوید
برای ساخت روکش‌های دندان از مواد مختلفی استفاده می‌کنند. همین امر موجب شده تا شما شاهد انواع روکش دندان در بازار باشید. در مطالب فوق به شما گفتیم که روکش دندان چیست، حال بهتر است با نمونه‌های مختلف این روکش‌ها آشنا شوید. به طور کلی ۴ نوع روکش دندان وجود دارد که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند. در ادامه شما را با انواع روکش‌های دندان آشنا می‌کنیم.
روکش‌های استیل
اولین مدل از روکش‌های دندان، روکش استیل است. این روکش‌ها به شکل موقت روی دندان‌ها قرار می‌گیرند. این روکش‌ها همان طور که از نامشان پیداست از جنس استیل بوده و مقاومت بسیار بالایی دارند. این نوع روکش‌ها معمولاً برای دندان‌های شیری کودکان کاربرد دارند. گاهی اوقات هم تا زمان آماده شدن روکش‌های اصلی برای افراد دیگر استفاده می‌شوند.
روکش‌های استیل با قیمت پایینی ارائه می‌شوند و از نظر هزینه یکی از ارزان‌ترین نمونه‌های روکش دندان به شمار می‌روند.
روکش‌های دندان پایه فلزی
یکی از روش‌های روکش کردن دندان، استفاده از روکش‌های دندان پایه فلزی است. به این نوع روکش‌ها، روکش PFM نیز گفته میشود. این روکش‌ها را از ترکیب دو مواد فلز و سرامیک می‌سازند. ترکیب این مواد موجب شده تا این روکش‌ها مقاومت و استحکام بالایی داشته باشند. این روکش‌ها حالتی بسیار طبیعی دارند و بهترین روکش دندان به شمار می‌روند.
البته باید توجه داشته باشید استفاده از این روکش در برخی مواقع موجب شده تا خط فلزی مورد استفاده در مرز لثه‌ها مشخص باشد. به همین علت دندانپزشکان این نوع روکش را برای دندان‌های انتهایی و دندان‌های آسیاب به کار می‌برند.
روکش‌های دندان سرامیکی
از دیگر نمونه‌های زیبای روکش دندان می‌توان به روکش‌های سرامیکی اشاره کرد. این مدل روکش در مقایسه با دیگر روکش‌ها ظاهری زیبا و درخشنده‌تر دارد. این روکش‌ها سازگاری بالایی با لثه‌ها دارند و زیبایی آن‌ها بسیار مورد توجه افراد قرار گرفته است. برای ساخت این نوع روکش‌های دندان از متریال‌های سرامیکی مختلفی نظیر زیرکونیا و سیلیکات استفاده میشود. به همین علت این روکش‌ها استحکام بالایی دارند.
همچنین بهتر است بدانید روکش‌های سرامیکی دندان مانند روکش‌های پایه فلزی، سایه‌ای مشخص نخواهند داشت و با گذشت زمان نیز تغییر رنگ نمی‌دهند. این روکش‌ها به خصوص برای افرادی که حساس به فلزات هستند، به کار می‌روند. همچنین افرادی که روی ظاهر و زیبایی دندان‌هایشان حساس هستند نیز می‌توانند این نوع روکش دندان را به کار ببرند.
روکش‌های تمام فلز | روکش طلا
برای ساخت این مدل روکش‌های دندان از ترکیب فلزات مختلفی نظیر طلا، کروم، کبالت، نیکل، پلاتینیوم و غیره استفاده می‌کنند. این مدل روکش‌های دندان برای جویدن گزینه مناسبی هستند و زمان فرسوده شدن آن‌ها بسیار طولانی است. افرادی که از روکش‌های فلزی و طلا استفاده می‌کنند هیچگاه در اطراف لثه خود تغییر رنگ مشاهده نمی‌کنند.
همچنین جالب است بدانید طلا سازگاری بالایی با بدن فرد و لثه او دارد. با خوردن غذا با استفاده از این روکش‌ها به مرور زمان مقاومت آن‌ها بیشتر میشود. این روکش‌ها از نظر کیفیت، ماندگاری و استحکام بهترین نوع روکش دندان به شمار می‌روند.
بهترین روکش دندان کدام نوع است؟
با وجود تنوع بالایی که برای روکش دندان وجود دارد یکی از سؤالاتی که افراد با آن مواجه می‌شوند این است که بهترین روکش دندان کدام است؟ در این خصوص باید بگوییم که هر یک از نمونه‌های روکش نمودن دندان که در بخش قبل ذکر شد ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاصی دارند. استحکام و زیبایی دو عاملی هستند که می‌توانند به شما کمک کنند تا بهترین مدل روکش‌های دندان را انتخاب کنید.
انتخاب هر یک از انواع روکش‌های دندان باید بر اساس فاکتور‌های دیگری نیز انجام شود. فاکتور‌های دیگری که می‌توانند در انتخاب نوع این روکش‌ها تأثیر داشته باشند عبارتند از:
- موقعیت دندان مورد نظر خلف (عقبی) یا قدام (جلویی)
- تعداد دندان‌هایی که نیاز به روکش دارند و آسیب دیده‌اند
- انتخاب خود بیمار
- نظر دندانپزشک
برای مثال در صورتی که بخواهید دندان‌های عقبی یا خلاف را روکش کنید، اولویت با روکش‌هایی است که مقاومت بیشتری دارند. در این صورت ممکن است دندان پزشک استفاده از روکش‌های فلز سرامیک یا فلزی را پیشنهاد دهد. در غیر این صورت اگر روکش برای دندان‌های قدام یا جلویی باشد، باید به سراغ روکش‌هایی بروید که ظاهر زیبایی‌تری دارند؛ نظر روکش‌های سرامیکی.
موارد استفاده از روکش دندان چیست؟
پس از این که متوجه شدید روکش دندان چیست، ممکن است این دغدغه برای شما ایجاد شود که چه مواقعی باید از روکش استفاده کرد؟ زمانی از روکش دندان استفاده میشود که تاج دندان اصلی ضعیف شده و یا از دست رفته باشد. از دست رفتن و ضعیف شدن تاج به یکی از دلایل زیر رخ می‌دهد:
- پوسیدگی دندان‌ها
- شکستگی تاج
- سایش بیش از اندازه سطوح دندانی
در صورتی که دندان‌های شما دچار پوسیدگی هستند باید به فکر ترمیم فوری آن‌ها باشید. پوسیدگی‌هایی که در مراحل اولیه قرار دارند و بخش کمی از دندان را در بر می‌گیرند، روند درمان راحت‌تری نیز خواهند داشت. در صورتی که پوسیدگی در سطح وسیع‌تر باشد تاج دندان به مرور از بین خواهد رفت. در این صورت دندان مورد نظر به عصب کشی نیاز دارد. روکش کردن دندان به خصوص برای دندان‌های جلو ضروری است؛ زیرا می‌تواند جلوه زیبایی به دندان‌ها ببخشد. روکش‌های دندان را بعد از عصب کشی انجام می‌دهند.
روکش کردن دندان به چه افرادی توصیه نمی‌شود؟
همان طور که در ابتدا نیز بیان شد روکش کردن دندان برای ترمیم دندان‌های آسیب دیده و مراقبت از باقی مانده ساختار دندان است. نکته قابل توجه این است که روکش کردن نمی‌تواند همیشه یک پاسخ مناسب برای ترمیم دندان‌های آسیب دیده باشد و گاهی با این کار مشکل شما حل نخواهد شد. در صورتی که ترک دندان‌های فرد عمیق بوده و باقیمانده دندان به ریشه رسیده باشد، نمی‌توان از این طریق مشکل دندان را حل نمود.
دندان‌هایی که ریشه آن‌ها آسیب دیده باشند و یا از بین رفته‌اند را نمی‌توان با استفاده از روش روکش ترمیم کرد. همچنین در صورتی که پالپ دندان در قسمت مرکزی دندان قرار داشته و دچار عفونت شده باشد، نمی‌توان روکش را برای دندان انجام داد. در این صورت دندانپزشک ابتدا باید برای چنین دندان‌هایی عصبی کشی را انجام دهد. در هر صورت شما باید به پزشک مراجعه کنید تا او تشخیص دهد که شما کاندید دریافت روکش هستید یا خیر. زمان که دندان ها بهم ریخته و نامرتب باشد، قبل از انجام موارد زیبایی دندان، بهتر است درمان ارتودنسی انجام شود و بعد از اصلاح کامل فرم دندان ها، اقدام به سایر موارد مانند روکش نمود. (ارتودنسی دندان روکش شده)
مراحل روکش کردن دندان چگونه است؟
افرادی که می‌دانند روکش دندان چیست و قصد انجام آن را دارند، معمولاً با یک دغدغه مهم مواجه هستند و آن هم این است که چقدر طول می‌کشد تا روکش‌ها روی دندان قرار گیرند و این روش شامل چه مراحلی است؟
همانطور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، روکش‌های دندان دارای انواع مختلفی هستند؛ بنابراین تعداد جلسات برای آماده کردن روکش دندان و قرار دادن آن‌ها برای فرد در هر نوع می‌تواند متفاوت باشد. بهترین روکش دندان باید طی مراحل زیر اماده شود.
مرحله یک: آماده‌سازی اولیه
این مرحله برای تمام روش‌های روکش کردن دندان یکسان است. در این روش دندان ابتدا آماده میشود. در شرایطی که دندان نیاز به ترمیم و درمان ریشه داشته باشد نیز باید این درمان صورت گیرد. بعد از درمان‌های اولیه آماده‌سازی دندان صورت می‌گیرد که این آماده‌سازی می‌تواند شامل تراش بخش‌های دندان و سطح جونده باشد. میزان تراشی که روی دندان صورت می‌گیرد به نوع روکش آن بستگی دارد.
پس از این که آماده‌سازی انجام شد، با استفاده از مواد مخصوص قالب‌گیری دندان را انجام می‌دهند تا بتوانند آن را به لابراتوار منتقل کنند. همچنین در کنار قالب‌گیری دندان، قالب فک مقابل نیز آماده خواهد شد. این قالب‌گیری فک بدین دلیل انجام میشود تا تکنسین لابراتوار بتواند ارتباط بین فک‌ها را تشخیص دهد و روکشی مناسب آماده کند.
مرحله دو: تست کردن زیر ساختار روکش
در مرحله دوم زیرساختار روکش مورد نظر تست میشود. در انواع روکش دندان این زیر ساختار متفاوت است. در روکش‌های تمام سرامیکی برای تست کردن یکی از انواع سرامیک و در روکش‌های فلزچینی یک فریم فلزی را به کار می‌برند. در این مرحله بیمار رنگ نهایی روکش خود را انتخاب خواهد کرد و پس از آن این زیر ساختار مجدداً به لابراتوار ارائه میشود.
مرحله سه: افزودن لایه سرامیکی
پس از انجام مراحل فوق، نوبت به افزودن لایه سرامیکی می‌رسد. این لایه بر روی فریم اضافه خواهد شد و روکش مورد نظر به صورت کامل ایجاد خواهد شد. در این مرحله اندازه روکش، رنگ، نواحی تماس آن و فرم آن به خوبی بررسی میشود و در صورت نیاز تغییراتی روی آن اعمال خواهد شد.
مرحله چهار: نصب روکش
این مرحله که مرحله آخر است روکش را برای گلیز نهایی داخل کوره قرار می‌دهند. در نهایت روکش را با استفاده از چسب‌های مخصوص دائم و یا موقت روی دندان قرار می‌دهند.
روکش کردن دندان چقدر طول می‌کشد؟
علاوه بر درمان‌هایی که در مراحل اولیه برای آماده شدن دندان نیاز است، مراحل ساخت روکش دندان ۳ الی ۴ هفته به طور می‌انجامد. این زمان بدین منظور طولانی میشود که در هر مرحله روکش مورد نظر را تست می‌کنند تا بتوانند تغییرات احتمالی را راحت‌تر روی آن اعمال کنند تا در نهایت فرد بتواند روکشی با کیفیت و مناسب داشته باشد.
انجام هر یک از مراحل فوق لازم و ضروری است؛ زیرا این کار علاوه بر این که روی زیبایی نهایی کار تأثیر دارد، از بروز پوسیدگی‌های ثانویه زیر روکش نیز جلوگیری خواهد شد. البته باید به این موضوع توجه داشته باشید که در هرکدام از مدل‌های روکش کردن دندان این زمان می‌تواند کم و زیاد شود.
ماندگاری روکش دندان چقدر است؟
بهترین روکش دندان هم در صورت عدم مراقبت طول عمر کوتاهی خواهد داشت. به طور کلی در صورتی که از روکش‌های دندان مراقبت به عمل نیاید، طول عمر آن‌ها حداکثر ۵ سال خواهد بود. در حالی که اگر به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت دهید و هر روز از نخ دندان استفاده نمایید طول عمر روکش‌ها می‌تواند به ۱۵ سال نیز برسد. همچنین بهتر است بدانید با مراجعه مرتب به پزشک خود می‌توانید این طول عمر را افزایش دهید.
آیا می‌توان روکش دندان را ترمیم کرد؟
در صورتی که روکش‌های دندان شما دچار شکستگی و آسیب شدند، نگران نباشید. شکستگی روکش‌های دندان موردی خطرناک و اورژانسی نیست. در صورتی که با این مشکل مواجه شدید بهتر است برای ترمیم و تعویض روکش با یک متخصص مشورت کنید. توجه داشته باشید که در صورت مواجه شدن با این مشکل بهتر است در اسرع وقت با پزشک خود در ارتباط باشید تا با رفع شکستگی از بروز مشکلات دیگر جلوگیری شود.
نحوه مراقبت از روکش دندان و افزایش ماندگاری آن
بسیاری از افراد با مراقبت‌های بعد از انجام روکش دندان آشنا نیستند. به همین جهت ما تصمیم گرفتیم در این بخش نکاتی را برای مراقبت از روکش‌های دندان به شما ارائه دهیم.
- از جویدن غذا‌های سفت که موجب شکستن و لب پر شدن روکش میشود، پرهیز کنید.
- به صورت مرتب مسواک بزنید تا روکش‌ها ظاهر اولیه خود را حفظ کرده و لثه‌ها نیز سالم بمانند.
- در صورتی که در شرایطی قرار دارید که نمی‌توانید مرتباً مسواک بزنید، بعد از خوردن هر وعده دهان خود را با آب بشویید. نحوه درست مسواک زدن دندان‌ها اهمیت زیادی دارد؛ بنابراین در این خصوص از پزشک خود مشورت بگیرید.
- برای سالم ماندن روکش‌های دندان از نخ دندان استفاده کنید.
- از خمیر دندان‌هایی که حاوی مواد سفید‌کننده هستند، استفاده نکنید. بهترین خمیر دندان برای مسواک زدن خمیر دندان‌های فلوراید دار می‌باشند.
- از مسواک نرم برای تمیز کردن دندان‌های خود استفاده کنید؛ زیرا مسواک سفت موجب آسیب رسیدن یا تورم لثه خواهد شد.
- به صورت مرتب هر ۶ ماه یکبار برای چک کردن روکش‌ها به پزشک مراجعه نمایید.
قیمت روکش‌های دندان چقدر است؟
ما در بخش‌های قبل شما را با انواع روکش دندان آشنا کردیم، همان طور که متوجه شدید هر یک از نمونه‌های روکش‌های دندان ویژگی‌های خاصی دارند و از مواد خاصی ساخته شده‌اند. به همین علت می‌توان انتظار داشت که هر یک از انواع روکش دندان با قیمت خاصی ارائه می‌شوند. همچنین عوامل مختلفی مانند دستمزد دندانپزشک، تعداد روکش‌ها و غیره می‌توانند روی قیمت روکش دندان تأثیر داشته باشند.
جمع‌بندی
روکش دندان به کلاهکی گفته میشود که می‌تواند به صورت کامل دندان‌های آسیب دیده را بپوشاند. روکش‌های دندان در انواع مختلفی موجود هستند که هر یک از آن‌ها از مواد خاصی ساخته می‌شوند. هر نوع روکش دندان دارای مزایا و معایب خاصی است و شما باید با مراجعه به دندانپزشک مناسب‌ترین نوع روکش را برای دندان‌های خود انتخاب نمایید.
پزشک با توجه به شرایط بیمار و میزان آسیب دندان‌های او مناسب‌ترین نوع روکش را برای او در نظر می‌گیرد. انجام این روش طی مراحل خاصی انجام خواهد شد و پس از آن روکش بر روی دندان فرد قرار گرفته و حالتی طبیعی به دندان او می‌بخشد.
