اگر با مشکل ناهنجاری در دندان‌ها مواجه هستید، سوال مهم این بوده که ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت؟ برای انتخاب روش مناسب باید ابتدا با تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک آشنا باشیم. هر کدام چه ویژگی‌ها و محدودیت‌هایی دارند.
بنابراین می‌توانیم تصمیم بگیریم که ارتودنسی ثابت یا متحرک را برای مرتب کردن دندان‌ها انتخاب کنیم. تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با این دو ارتودنسی آشنا شوید.
ارتودنسی متحرک چیست؟
قبل از اینکه به سراغ تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک برویم، باید با ارتودنسی متحرک و نحوه نصب آن آشنا شویم. ارتودنسی متحرک یک روش مناسب و نسبتا بدون دردسر برای مرتب کردن دندان‌ها است. در این حالت از فک بالا و پایین قالب گرفته می‌شود.
سپس بریس متحرک طبق مدل فک ساخته می‌شود. موضوع مهمی که استفاده از این ارتودنسی را ساده می‌کند، قابل حرکت بودن است. ارتودنسی را می‌توان هنگام غذا خوردن و مسواک زدن از دهان خارج کرد.
در نتیجه راحت‌تر می‌توان بهداشت دهان و دندان را رعایت کرد. علاوه بر این، اگر در موقعیت خاصی بهتر است ارتودنسی نداشته باشید، می‌توانید آن را بدون دردسر خارج کنید. البته این بدان معنا نیست که اجازه دارید مدت طولانی از آن استفاده نکنید. در این صورت طول دوره درمان زیاد می‌شود.
یکی از انواع ارتودنسی متحرک، ارتودنسی نامرئی است که به آن Invisible Orthodontics می‌گویند. در این روش اجزای استفاده شده کاملا شفاف و متحرک هستند. در نتیجه به هیچ عنوان دیگران متوجه آن نمی‌شوند.
ارتودنسی ثابت چیست؟
یک روش دیگر برای مرتب کردن دندان‌ها، ارتودنسی ثابت است. در ارتودنسی ثابت، براکت‌ها با چسب روی دندان‌ها متصل می‌شوند. بنابراین تا پایان دوره درمان، امکان جابجایی آن‌ها وجود ندارد.
در ارتودنسی ثابت، سرعت تغییر دندان‌ها سریع‌تر بوده به همین دلیل انتخاب بسیاری از مراجعه کنندگان این روش است. البته از طرفی شدت فشار به فک و دندان در ارتودنسی ثابت بیشتر از متحرک است. این موضوع را می‌توان یک فرق ارتودنسی ثابت و متحرک در نظر گرفت.
بریس‌ها و براکت‌ها در ارتودنسی ثابت می‌توانند از جنس‌های متفاوتی مانند فلزی و سرامیکی باشند. ارتودنسی سرامیکی نسبت به مدل‌های فلزی این مزیت را دارد که کاملا شفاف است. به همین دلیل به راحتی قابل مشاهده نیست.
تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک
حالا که با انواع ارتودنسی‌ها آشنا شدیم، وقت آن است که به سراغ تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک برویم. همیشه افراد متقاضی ارتودنسی، بین اینکه کدام مدل را انتخاب کنند، تردید دارند. برای همین بررسی تفاوت‌ها و نقاط قوت هرکدام می‌تواند فرایند انتخاب کردن را ساده‌تر کند.
- طول دوره درمان ارتودنسی
اولین تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک، طول درمان است. بدون توجه به ناهنجاری‌ها و تغییراتی که باید در دهان و دندان انجام شود، ارتودنسی متحرک طول دوره درمان بیشتری دارد.
ارتودنسی ثابت اغلب زمان درمان سریع‌تری دارد زیرا شدت و فشار بیشتری به دندان‌ها وارد می‌کند. پس اگر نیاز دارید تا در زمان کوتاه‌تری درمان دندان‌ها انجام شود، ارتودنسی ثابت انتخاب مناسب‌تری برای شما است.
- روش درمان ارتودنسی
روش‌های درمانی ارتودنسی با همدیگر متفاوت است. در ارتودنسی متحرک بعد از قالب‌گیری، نمونه‌ها به لابراتوار ارسال می‌شوند. در لابراتوار ارتودنسی ساخته شده و در یک جلسه داخل دهان بیمار قرار می‌گیرند.
در ارتودنسی ثابت نیازی به قالب‌گیری نیست اما لازم است تا براکت‌ها روی دندان متصل شوند. سپس هر ماه بعد از معاینه، کش‌ها و تغییرات جدید اضافه می‌شوند.
- میزان اثر بخشی ارتودنسی
یک فرق ارتودنسی ثابت و متحرک، میزان اثر بخشی آن است. اگر تنها کمی نامرتبی دندان‌ها وجود داشته باشد، می‌توان با ارتودنسی متحرک درمان کرد.
با این حال اگر میزان ناهنجاری در دهان زیاد باشد، باید به سراغ ارتودنسی ثابت رفت. بنابراین بهتر است در زمینه میزان اثر بخشی، انتخاب نوع ارتودنسی را به متخصص ارتودنسی واگذار کرد.
- هزینه درمان ارتودنسی
نمی‌توان انکار کرد که هزینه ارتودنسی یک فاکتور بسیار مهم و تعیین کننده محسوب می‌شود. تخمین هزینه درمان برعهده دندانپزشک بوده و بعد از بررسی و معاینه دقیق دندان‌ها تعیین می‌شود.
اگر تعداد ناهنجاری‌های دهان زیاد و همه آن‌ها نیاز به درمان داشته باشند؛ هزینه نهایی بسیار افزایش پیدا می‌کند. با این حال بهتر است هرگونه خجالت را کنار گذاشته و در این باره با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید.
- شرایط مراجعه کننده
یک تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک که متخصص ارتودنسی باید به آن توجه کند، شرایط بیمار است. سن فرد، شرایط دهان و دندان، موقعیت زندگی و محدودیت‌های شخص تعیین کننده روش درمانی است.
بنابراین بهتر است زمانی که برای ارتودنسی مراجعه می‌کنید، درباره شرایط و محدودیت‌های زندگی خود با دندانپزشک مشورت کنید. مثلا اگر فردی هستید که در جلسات کاری و رسمی زیادی شرکت می‌کند، ارتودنسی متحرک و نامرئی انتخاب مناسبی است.
در مقابل اگر بیمار سن کمی دارد، ارتودنسی ثابت بهتر است زیرا نمی‌تواند مدام آن را تغییر دهد.
- نوع ناهنجاری دهان و دندان
بعضی از افراد ناهنجاری‌های متعددی در دهان خود دارند. مشکلاتی مانند اوربایت، تنگی کام، کوچک بودن فک و زیاد بودن دندان‌ها به صورت همزمان اتفاق می‌افتد.
هرچه تعداد ناهنجاری‌ها بیشتر باشد، روش‌های سخت‌تر و متنوع‌تری برای درمان باید انتخاب شود. مثلا ارتودنسی ثابت به همراه عقب دادن فک و باز کردن کام باید همزمان انجام شوند.
پس در این صورت نمی‌توان تنها بر اساس سلیقه شخصی نوع بریس را مشخص کرد. لازم است تا با بررسی دندانپزشک، روش‌های همه‌جانبه انتخاب شوند.
- انتخاب شخصی و میزان راحتی
اگر دندانپزشک الزامی به انتخاب بریس ثابت و متحرک نداشته باشد، انتخاب نوع آن به عهده بیمار قرار می‌گیرد. معمولا ارتودنسی ثابت به این دلیل که همیشه در دهان قرار دارد، عادت کردن به آن سریع‌تر انجام می‌شود.
ارتودنسی متحرک از آن طرف این امکان را فراهم می‌کند تا هر زمان بخواهید آن را خارج کنید. بنابراین انتخاب نوع بریس خیلی به سلیقه و نظر شخصی افراد برمی‌گردد.
- مراجعه در زمان درمان
برای اینکه تصمیم بگیریم ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت باید به این نکته دقت کنیم که چند بار باید به مطب دندانپزشک مراجعه کنیم. در ارتودنسی متحرک برای اینکه دکتر باید مدام فرم سیم‌ها را تغییر دهد، نیاز به مراجعه دو هفته یک بار دارد.
این در حالی است که در ارتودنسی ثابت، تنها لازم است ماهی یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید. در نتیجه زمان کمتری از شما گرفته می‌شود.
- مراقبت و نگهداری از ارتودنسی
مراقبت های ارتودنسی در زمانی که از بریس ثابت استفاده می‌کنید، بسیار بیشتر است. حتما باید روزی چند بار با مسواک مخصوص دندان‌ها را تمیز کنید تا در پایان دوره درمان، دندان‌ها آسیب ندیده باشند.
نگهداری از دندان‌ها در ارتودنسی متحرک ساده‌تر است. به این دلیل که می‌توان هر بار برای مسواک زدن یا غذا خوردن بریس را درآورد.
- مواد اولیه ارتودنسی
مواد اولیه ارتودنسی دندان با توجه به مدل آن مشخص می‌شود. معمولا ارتودنسی ثابت مواد اولیه کمتری در مقایسه با ارتودنسی متحرک نیاز دارد. در ارتودنسی ثابت براکت‌ها فلزی یا سرامیکی هستند.
در ارتودنسی متحرک با توجه به اینکه قرار است فلزی یا شفاف باشند، نوع مواد اولیه متفاوت خواهد بود. بنابراین این یک تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک است.
| عوامل تعیین کننده | ارتودنسی ثابت | ارتودنسی متحرک |
| طول دوره درمان ارتودنسی
|
کوتاه | طولانی |
| روش درمان ارتودنسی
|
امکان درمان ناهنجاری‌های متنوع | امکان درمان یک نوع ناهنجاری |
| میزان اثر بخشی ارتودنسی
|
بیشتر و سریع‌تر | کمتر و طولانی‌تر |
| هزینه درمان ارتودنسی
|
بر اساس ناهنجاری‌های دهان تعیین می‌شود | بر اساس ناهنجاری‌های دهان تعیین می‌شود |
| شرایط مراجعه کننده
|
نوع سلیقه و انتخاب فرد | سلیقه و شرایط فرد |
| نوع ناهنجاری دهان و دندان
|
مناسب ناهنجاری‌های زیاد | مناسب برای ناهنجاری‌های کم |
| انتخاب شخصی و میزان راحتی
|
نسبتا سخت | راحت و بدون دردسر |
| مراجعه در زمان درمان
|
ماهی یک بار | دو هفته یک بار |
| مراقبت و نگهداری از ارتودنسی
|
سخت و دشوار | راحت و ساده |
| مواد اولیه ارتودنسی
|
با مواد اولیه کم | مواد اولیه زیاد |
ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت؟
درباره تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک صحبت کردیم، اما نمی‌توان در یک جمله گفت کدام روش بهتر است. برای انتخاب روش بهتر باید فاکتورها و شرایط مختلفی را در نظر بگیریم.
با بررسی همه موارد بالا درباره هر فرد، می‌توان به این نتیجه رسید که کدام ارتودنسی برای هر کس مناسب است. برای بعضی از افراد بهترین و مناسب‌ترین روش ارتودنسی ثابت است اما در مقابل بعضی از افراد اصلا نمی‌توانند از ارتودنسی ثابت استفاده کنند.
در این زمینه بهتر است شرایط خود را با دندانپزشک مطرح کنید اما انتخاب نهایی را برعهده متخصص بگذارید. متخصص ارتودنسی با بررسی شرایط شما و نیاز دندان‌ها، می‌تواند بهترین روش را انتخاب و اجرا کند.
در این مقاله درباره تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک صحبت کردیم. هر کدام از این دو روش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. بنابراین لازم است تا با دانش و آگاهی آن را انتخاب کرد.
یک روش، طول درمان کوتاه‌تری دارد اما در مقابل نگهداری و مراقبت از آن سخت‌تر است. برای اینکه بهترین نتیجه را از ارتودنسی دریافت کنید، لازم است تا در این زمینه با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید.
