آبسه‌های دندانی: علایم، تشخیص و درمان آبسه دندان

آبسه دندان یک ساختار کیسه مانند کوچک در اطراف دندان ها است که پر از چرک است. این کیسه کوچک نتیجه فعالیت باکتری ها و عفونت باکتریایی است که البته بخش های مختلف دهان و دندان را درگیر خود میکند. در اغلب موارد دردناک هستند و درد ناشی از آن ها میتواند به گردن یا حتی گوش گسترش پیدا کند. این مقاله را بخوانید تا با این ساختارهای کوچک، انواع و نحوه درمانشان بیشتر آشنا شوید.

انواع آبسه دندان

• آبسه پری آپیکال که محل تشکیلش تقریبا در نوک ریشه دندان است
• آبسه پریودنتال که روی لثه و در کنار ریشه دندان شکل میگیرد. این نوع آبسه ها میتوانند حتی به استخوان های اطراف دندان نیز منتشر شوند.
• و در نهایت آبسه لثه که دقیقا روی لثه ها شکل میگیرند.

علائم آن کدامند؟

درد منتشر در اطراف دهان و یا لثه مهمترین و اصلی ترین علامت و نشانه آبسه‌ها است. دردی که در این حالت شخص مبتلا حس میکند ناگهانی است و کم کم با گذشت زمان بدتر هم میشود.

سایر علایم آبسه دندان عبارتند از:

• گسترش درد به گردن و گوش ها
• بدتر شدن درد حین خوابیدن یا دراز کشیدن
• دندان درد حین جویدن غذا
• قرمز و متورم شدن لثه ها که ناشی از التهاب آن ها است
• افزایش حساسیت دندان تقریبا به همه چیز
• لق شدن دندان
• بد بو شدن دهان
• احساس مزه فلزی یا ناخوشایند در دهان
• متورم شدن غد لنفاوی و بزاقی گردن و بناگوش
• تب

پاره شدن، ترکاندن یا تخلیه آپسه میتواند بلافاصله باعث تسکین درد شود. اگر بعد از تسکین درد متوجه تغییر مزه دهان شدید تعجب نکنید. زیرا ترشحات و چرک داخل‌آبسه را مزه مزه کرده اید.

علل ایجاد آبسه دندان

مهمترین عللی که میتوانند باعث شکل گیری این کیسه پر از چرک شود باکتری ها هستند. اما هر کدام از انواع آبسه ها علل خاص خودشان را دارند:

• آبسه پری آپیکال زمانی شکل میگیرند که باکتری ها از طریق یک حفره یا سوراخ کوچک وارد مغز دندان یا همان پالپ دندان شما میشوند. از آنجایی که پالپ حاوی اعصاب و عروق خونی زنده است، این نوع آبسه احتمالا دردناکترین نوع آبسه ها است.
• آبسه پریودنتال: علت اصلی شکل گیری این کیسه چرک معمولا عفونت لثه یا بیماری لثه است.
• آبسه لثه نیز که رایجترین‌آبسه است بر اثر پوسته پوسته شدن یا شکافتن لثه ایجاد میشود.

درمان آبسه دندان چیست؟

مهمترین هدف درمان آبسه دندان معمولا تخلیه چرک، از بین بردن عفونت و همچنین تسکین درد ناشی از آن است. بسته به اینکه شما چه علایمی را تجربه میکنید دندانپزشک از دندان شما با کمک اشعه ایکس عکس میگیرد. تا علت اصلی چرک تشخیص داده شود و متناسب با آن درمان خوبی در نظر گرفته شود. برخی از درمان ها برای این عارضه عبارتند از:

• ترکاندن و تخلیه: دندانپزشک یک سوراخ و یا برش کوچک روی آبسه ایجاد میکند سپس چرک و همه ترشحاتش را خالی کرده و همه دهان را با دقت تمیز میکند.
• درمان ریشه کانال: اگر ریشه دندان آسیب دیده باشد یا‌آپسه در آنجا شکل گرفته باشد، دندانپزشک باید سریعا کیسه چرک را تخلیه کند تا آسیب بیشتری به ریشه دندان وارد نشود.
• کشیدن دندان: اگر دندان به قدری اوضاعش خراب باشد که امیدی به نجاتش نباشد دندانپزشک از خیر در آوردن و ترکاند آبسه میگذرد و یکجا دندان را در خواهد آورد.
• آنتی بیوتیک برای آبسه دهان: اگر عفونت گسترش نیافته باشد، صرفا تخلیه آبسه دندان و تمیز کردن آن کافی است . اما اگر عفونت به بخش های اطراف آبسه منتقل شده باشد برای خشکاندن چرک و عفونت باید از دارو استفاده کرد. درمان آبسه با دارو آنتی بیوتیک میتواند در این وضعیت مفید باشد.
• حذف جسم خارجی: اگر شکل گیری کیسه چرک به دلیل ورود یک جسم خارجی به داخل دندان، لثه یا مغز دندان باشد، جسم خارجی باید خارج شود و دهان با محلول های ضدعفونی کننده شستشو داده شود.
• داروهای دیگر: اگر دندان درد ناشی از آبسه شدید است و نمیتوانید در لحظه به دندانپزشک مراجعه کنید میتوانید درمان آبسه با دارو های غیرنسخه ای مسکن مثل ایبوپروفن به شما توصیه میشود. بعد از آن دهان خود را با آب گرم و نمک بشویید.

آیا عوارض خاصی دارند؟

مهمترین نکته در خصوص این عارضه این است که از درمان خانگی آبسه دندان جدا خودداری کنید. حل این مشکل را تنها و تنها به یک دندانپزشک بسپارید زیرا اگر به تنهایی اقدام به درمان کنید ممکن است عوارض ناخواسته ای گریبان شما را بگیرید. اگر آبسه لثه و دندان به موقع درمان نشود عفونت ناشی از آن میتواند به فک و سایر بخش های سر و گردن نیز منتقل شود که درمان این شرایط واقعا هم زمانبر و هم دشوارتر خواهد بود.

اگر همراه با آبسه هر کدام از علایم زیر را تجربه میکنید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید:

• تب بسیار شدید
• متورم شدن صورت
• مشکل در بلعیدن
• افزایش سرعت ضربان قلب
• گیج شدن و یا احساس سرگیجه

علایم ذکر دشه نشان دهنده پیشرفت عفونت و خطرناکتر شدن آن است.

خلاصه و مفید

اگر آبسه ها به موقع درمان شوند، ظرف چند روز کاملا بهبود پیدا میکنید. اما حتی پس از تخلیه آن هاحتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا مبادا عفونت ناشی از آن هنوز باقی مانده باشد و به سایر بخش های بدن گسترش یابد. با رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان تا حد زیادی خود را از این عارضه مصون کنید. اما اگر به آن مبتلا شدید حتما به نزد دندانپزشک خوب مراجعه کنید.