نامرتبی، بی‌نظمی، به‌هم ریختگی و شلوغی دندان‌ها

در کلینیک ارتودنسی دکتر خدیوی، درمان‌های ارتودنسی بی‌نظیر و کاملی برای تمام سنین ارائه می‌شود. کلینیک ما بریس‌های متعارف و همچنین گزینه‌های غیرقابل رؤیت‌تری را برای درمان مشکلات نامرتبی دندان‌ها فراهم می‌کند. ما با همکاری شما بهترین مراقبت‌ها را ارائه می‌دهیم.

خوشحال خواهیم شد که به پرسش‌هایتان پاسخ بدهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش‌های ارتودنسی و رزرو نوبت می‌توانید از طریق این شماره با ما تماس حاصل فرمایید: ۰۲۱۲۲۹۰۰۲۹۸

مال اکولوژن، بی نظمی دندان یا اختلالات فکی و دندانی یک مشکل عدم هم‌ترازی است که می‌تواند منجر به عوارض خطرناکی برای سلامت دهان شود. این مشکل تحت عناوین زیر نیز شناخته می‌شود:

• شلوغی دندان‌ها: زمانی رخ می‌دهد که قوس دندان‌ها کوچکتر از آن باشد که بتواند دندان‌ها را در خود جا دهد. به هم ریختگی دندانها می‌تواند منجر به نازک شدن و پس رفت استخوان و لثه‌ها شود. افرادی که دندان‌های شدیداً شلوغی دارند بیشتر مستعد بیماری‌های لثه هستند زیرا برای آن‌ها مسواک زدن و نخ کشیدن به شکل صحیح دشوار است. سایر عوارض این مشکل عبارتند از ایجاد دندان‌های نهفته (دندان‌هایی که می‌بایست رشد کنند اما به دلیل کمبود جا نمی‌توانند)، مشکل در گاز زدن و جویدن و داشتن ظاهر ناخوشایند. معمولاً شلوغی دندان‌های این بیماران به حدی شدید است که می‌بایست قبل از درمان دندان‌های آسیاب کوچک آن‌ها کشیده شود.
• کراس بایت: به حالتی گفته می‌شود که در آن دندان‌ها به خوبی روی هم قرار نمی‌گیرند. بهترین هم‌ترازی دندان‌های بالا و پایین موقعی است که دندان‌های بالایی کمی روی دندان‌های زیری را بپوشانند. کراس بایت علاوه بر داشتن ظاهری ناخوشایند، باعث می‌شود که افراد نتوانند به درستی غذایشان را بجوند. دهان ما نقش مهمی در وضعیت کلی سلامتمان ایفا می‌کند. اگر نتوانیم به درستی غذایمان را بجویم از بسیاری از مواد مغذی که باعث حفظ سلامتمان می‌شوند محروم می‌شویم. معمولاً کسانی که کراس بایت دارند، هنگام باز و بسته کردن دهانشان، در فک خود وجود یک صدای تق یا جدا شدن چیزی را احساس می‌کنند. مشکل عدم هم‌ترازی فک‌ها می‌تواند باعث درد دهان، گردن و سر شود.

• اوربایت: اوربایت به حالتی گفته می‌شود که در آن دندان‌های جلویی بالا بیش از حد از دندان‌های پایینی جلوتر باشند. گاهی اوقات به این حالت دندان خرگوشی نیز گفته می‌شود.

• دندان‌های فاصله‌دار: فاصله بین دندان‌ها ناشی از کم بودن چند دندان بوده یا اینکه دندان‌ها موجود به اندازه‌ای نیستند که بتوانند تمامی فضای قوس دندان‌ها را پر کنند.
• اپن بایت (عدم همرسی دندان‌های بالا و پایین): اپن بایت بر توانایی فرد برای گاز زدن و جویدن تأثیر منفی می‌گذارد. در این حالت، هنگامی که دهان بسته است دندان‌های جلویی بالا و پایین با هم تماس ندارند که این باعث می‌شود فشار روی دندان‌های عقبی قرار بگیرد. شایع‌ترین نتایج این مال اکولوژن عبارتند از مشکل در بسته نگه‌داشتن لب‌ها، ساییدگی دندان‌ها و عادات ناخواسته مانند جلو آوردن زبان.

دندان‌ها در صورت ناهم‌تراز بودن نمی‌توانند وظایف مهم خود را انجام دهند.

شکستگی‌ها

اکولوژن یا مرتب بودن دندان‌ها، به هم‌تراز بودن دندان‌ها اشاره دارد. در حالت ایده‌آل، دندان‌ها می‌بایست به راحتی و بدون هرگونه شلوغی یا مشکل جاگیری، در دهان جا بگیرند. همچنین، هیچ کدام از دندان‌ها نباید چرخیده یا پیچ بخورند. دندان‌های بالا باید کمی روی دندان‌های پایین را بپوشانند، طوری که برآمدگی‌های نوک تیز دندان‌های آسیاب یک ردیف، در شیار دندان‌های روبروی خود جا بیفتند.

به هرگونه انحراف از اکولوژن ایده‌آل مال اکولوژن (به‌هم ریختگی، شلوغی و نامنظمی دندان ها) گفته می‌شود. اگرچه این انحرافات انواع مختلفی دارد، با این حال هر نوعی از ناهم‌ترازی می‌تواند مشکل‌ساز باشد. هم‌ترازی دندان‌های بالا باعث می‌شود که ما داخل گونه‌ها و لبه‌هایمان را گاز نگیریم؛ هم‌ترازی دندان‌های پایین نیز مانع از گاز گرفتن زبانمان می‌شود.

علل به‌هم ریختگی و شلوغی دندان‌ها (مال اکولوژن)

اختلالات فکی و دندانی یا مال اکولوژن معمولاً یک عارضه ارثی است. به این معنی که از نسلی به نسل دیگر قابل انتقال است.

برخی عارضه‌ها یا عادات وجود دارد که شکل و ساختار فک را عوض می‌کنند و می توانند علت نامرتبی دندان ها باشند، از جمله:

• لب و کام شکافته
• استفاده مکرر از پستانک بعد از سن 3 سالگی
• استفاده طولانی مدت از شیشه شیر در اوایل کودکی
• مکیدن شست در اوایل کودکی
• آسیب‌دیدگی‌هایی که باعث ناهم‌تراز شدن فک‌ها می‌شوند
• تومور در دهان یا فک
• داشتن‌ دندان‌هایی با شکل‌های غیرطبیعی یا دندان‌های نهفته
• مراقبت ضعیف از دندان‌ها که منجر به جاگیری ناصحیح مواد پر کننده دندان، روکش‌ها یا بریس‌ها می‌شود.

علائم به‌هم ریختگی و شلوغی دندان‌ها (مال اکولوژن)

علائم مال اکلوژن‌ها و نامرتبی دندان، بسته به نوع کلاس یک مال اکلوژن، می‌توانند خفیف یا شدید باشند. شایع‌ترین علائم مال اکلوژن عبارتند از:

• ناهم‌ترازی دندان‌ها
• تغییر ظاهر صورت
• گاز گرفتن مکرر زبان و داخل گونه‌ها
• ناراحتی در هنگام گاز زدن یا جویدن
• مشکلات گفتاری، از جمله نوک زبانی صحبت کردن
• نفس کشیدن از دهان به جای بینی

تشخیص و طبقه‌بندی مال اکولوژن‌ها

مال اکولوژن یا شلوغی دندان‌ها معمولاً از طریق معاینات عادی تشخیص داده می‌شود. دندانپزشک پس از معاینه دندان‌ها از آن‌ها عکس رادیولوژی می‌گیرد تا مشخص شود که آیا دندان‌ها هم‌ترازی مناسبی دارند یا خیر. مال اکولوژن، در صورت شناسایی، بر اساس نوع و شدت آن دسته‌بندی می‌شود. انواع مال اکولوژن‌ها به سه کلاس اصلی تقسیم می‌شوند:

کلاس 1

مال اکولوژن کلاس 1 حالتی است که در آن دندان‌های بالایی روی دندان‌های پایینی را می‌پوشانند. در این نوع مال اکولوژن (اختلالات فکی و دندانی)، بایت طبیعی بوده و همپوشانی جزئی است. مال اکلوژن کلاس 1 شایع‌ترین نوع این عارضه است.

کلاس 2

مال اکولوژن کلاس 2 وضعیتی است که در آن یک اوربایت شدید وجود دارد. در این عارضه، که موسوم به رتروگناتیسم (یا رتروگناشی) است، فک و دندان‌هایی بالایی تا حد زیادی فک و دندان‌های پایینی را می‌پوشانند.

کلاس 3

مال اکولوژن کلاس 3 نیز عبارت است از وجود یک آندربایت شدید. در این عارضه که به آن پروگناتیسم گفته می‌شود، فک پایین جلوتر از فک بالا است. این حالت باعث می‌شود دندان‌های پایین فک و دندان‌های بالا را بپوشانند.

درمان نامرتبی دندان‌ها

اکثر افراد مبتلا به مال اکلوژن خفیف نیازی به درمان ندارند. اما، در صورت شدید بودن مال اکولوژن، دندانپزشک بیمار را به یک متخصص ارتودنسی ارجاع می‌دهد. متخصص ارتودنسی نیز بسته به نوع مال اکولوژن، درمان‌های مختلفی را توصیه می‌کند، از جمله:

• بریس برای اصلاح وضعیت قرارگیری دندان‌ها
• کشیدن برخی دندان‌ها برای اصلاح شلوغی
• تغییر شکل، روکش کردن یا متصل کردن دندان‌ها به یکدیگر
• جراحی جهت تغییر شکل یا کوتاه کردن فک
• استفاده از سیم و ورق‌های فلزی برای تثبیت استخوان فک

البته ممکن است درمان‌های مورد استفاده برای این عارضه نیز باعث برخی عوارض شوند، از جمله:

• پوسیدگی دندان‌ها
• درد یا ناراحتی
• تحریک و حساس شدن دهان به خاطر استفاده از وسایلی مانند بریس‌ها
• مشکل در جویدن یا حرف زدن در طول درمان

رفع مشکلات نامرتبی دندان‌ها در کودکان و بزرگسالان

درمان مال اکولوژن یا به‌هم ریختگی و شلوغی دندان‌ها در کودکان و بزرگسالان باعث اصلاح این مشکل می‌شود. درمان زود هنگام نامرتبی دندان کودکان طول درمان و هزینه آن را کاهش می‌دهد.

بزرگسالان نیز می‌توانند نتایج خوبی از درمان بگیرند. البته، درمان بزرگسالان طولانی‌تر و گران‌تر است. هر چه درمان زودتر شروع شود، نتیجه به دست آمده بهتر خواهد بود.

پیشگیری از شلوغی دندان‌ها (مال اکولوژن)

معمولاً پیشگیری از مال اکولوژن (اختلالات فکی و دندانی) دشوار است زیرا در اکثر موارد این اختلال موروثی است. والدین کودکان خردسال می‌بایست استفاده از بطری و پستانک را محدود کرده و مانع از مکیدن انگشت توسط کودکان خود شوند تا فک‌ آن‌ها در حین رشد دچار تغییرات ناخواسته کمتری شود. تشخیص زود هنگام مال اکولوژن
(اختلالات فکی و دندانی) به کاهش شدت عارضه و متعاقباً کاهش زمان مورد نیاز برای درمان کمک می‌کند.